مغز متفکر تجارت نفت آمریکا کیست؟

به گزارش اقتصادنیوز، هر چهار پسر فرد کوک در نتیجه رشد خارق‌العاده این کسب‌وکار خانوادگی میلیاردر شدند، اما مغز متفکر خانواده چارلز کوک بود. چارلز در نوامبر ۱۹۳۵ در ایالت کانزاس به دنیا آمد. برادران کوک با اینکه والدین ثروتمندی داشتند، در محیطی بزرگ شدند که به آنها اهمیت سختکوشی را یاد می‌داد. چارلز در مصاحبه‌ای اعلام کرده بود که هیچ‌گاه سبک زندگی لوکس و ویژه‌ای نداشته است. او می‌گوید: «پدرم می‌خواست مثل فقیرترین افراد دنیا کار کنیم.» در نتیجه آنها همزمان با مدرسه رفتن، در اوقات فراغت‌شان کار می‌کردند.

بعد از پشت‌سر گذاشتن دوران مدرسه، چارلز مدارک کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را از موسسه تکنولوژی ماساچوست گرفت و سپس سه دکترای افتخاری از کالج بوستون، دانشگاه جورج میسون و دانشگاه واشبرن دریافت کرد. بعد از فارغ‌التحصیلی از موسسه ماساچوست، برای اداره شرکت پدر به کمک او شتافت. در سال ۱۹۶۷ کاملا بر آن تسلط یافت و مدیرعامل شد و شرکتی را که کار اصلی آن پالایش نفت بود به یک شرکت تجاری بزرگ با محصولات نفتی و غیرنفتی تبدیل کرد. چارلز نام شرکت را به «صنایع کوک» تغییر داد. چند سال قبل از مرگ فرد در سال ۱۹۶۱ ارزش شرکت ۲۱ میلیون دلار بود. بعد از اینکه چارلز مدیرعامل شد، چند ادغام استراتژیک انجام داد و شرکت‌های پالایش و مرتبط با انرژی را خرید.

  توسعه صنایع کوک

صنایع کوک در تاریخ فعالیت خود، ۹۰ درصد درآمد خالص را در جهت رشد کسب‌وکار سرمایه‌گذاری مجدد کرده است. این شرکت حالا با درآمد سالانه ۱۱۰ میلیارد دلار، جزو پنج شرکت خصوصی بزرگ آمریکا است و خانواده کوک جزو ثروتمندترین خانواده‌های این کشور محسوب می‌شوند. دیوید، برادر کوچک‌تر چارلز، تا ژوئیه ۲۰۱۸ معاون ارشد اجرایی شرکت بود و چندی پیش (در اوت ۲۰۱۹) در سن ۷۹ سالگی درگذشت. چارلز و دیوید در سال ۱۹۸۳ سهم دو برادر دیگرشان را خریدند و هر کدام ۴۲ درصد سهام شرکت را در اختیار داشتند. آنها با ۵/ ۵۰ میلیارد دلار ثروت، در سال ۲۰۱۹ یازدهمین میلیاردرهای دنیا از سوی مجله فوربس معرفی شدند.

شرکت صنایع کوک در نتیجه توسعه گسترده عملیات خود فراتر از پالایش نفت و ورود به صنایعی مثل کشاورزی و تولید کالاهای مصرفی مثل تولید چوب و الوار، زغال‌سنگ، مواد شیمیایی، مواد معدنی و... تاسیساتی را در آمریکا، چین، مکزیک و برزیل راه‌اندازی کرد. این شرکت حدود ۶۰ هزار کیلومتر خطوط نفت و گاز در اختیار دارد و تعداد کارکنان آن در سراسر دنیا ۱۲۰ هزار نفر است.

  مدیریت بازار-محور

چارلز کتاب «علم موفقیت» را در سال ۲۰۰۷ منتشر کرد. این کتاب که فلسفه مدیریت او را توصیف کرده، توضیح می‌دهد که چگونه با مهارت‌های مدیریتی استثنایی، توانست کسب‌وکاری را که به او ارث رسیده بود، چند برابر توسعه دهد.

چارلز کوک «مدیریت مبتنی‌بر بازار» را رمز اصلی موفقیت شرکت خود می‌داند. او در کتابش بررسی کرده که بازارها در طول سال‌ها چه روندی را طی کردند و تعهد او به انتقال این دانش، الهام‌بخش کارآفرینان نسل‌های آینده است. به‌طور خلاصه، چارلز به هر مدیری این ایده را القا می‌کند که یک مدیر، مالک بخشی است که مسوولیت هدایت آن را بر عهده دارد و بنابراین به آنها آموزش می‌دهد که چطور مسوول تصمیم‌گیری‌ها و راهکارهایی که ارائه می‌دهند، باشند.

به این ترتیب است که استراتژی «مدیریت مبتنی‌بر بازار» به چارلز کوک امکان داده بیش از ۱۲۰ هزار نیروی کار را مدیریت کند.

برای پرداخت دستمزد هیچ‌گونه ساختاری بر مبنای رده شغلی فرد وجود ندارد. کوک می‌گوید: «ما درآمدی را که هر کارمند عامل آن بوده در نظر می‌گیریم و بعد از آن حقوق و پاداش را حساب می‌کنیم.» بنابراین، حقوقی که افراد دریافت می‌کنند محدود نیست و هر کارمندی می‌تواند بیشتر از درآمد فعلی خود، پول درآورد. چارلز کوک معتقد است هر شرکتی باید یک چشم‌انداز از جایی که می‌خواهد به آن برسد داشته باشد. او به تفکر بلندمدت معروف است. به‌عنوان مثال، وقتی او مدیریت صنایع کوک را بر عهده گرفت، هدفی را برای اندازه شرکت از نظر درآمد در زمان بازنشستگی خود مشخص کرد و این شرکت در حال حاضر ۷۰ برابر بزرگ‌تر شده است.

کوک معتقد است استخدام افرادی که ارزش‌های شخصی درست داشته باشند، بهتر از اعمال قوانین سختگیرانه در محیط کار است. کسانی که برای کوک کار می‌کنند، اگر نتوانند خود را با فرهنگ شرکت تطبیق دهند، دوام زیادی نخواهند آورد.

چارلز دائما در مورد رقبا و مشتریانش اطلاعات به دست می‌آورد. او می‌گوید: «یک کار را فقط به این خاطر که رئیس‌تان دستور داده انجام ندهید. اگر فکر می‌کنید روش بهتری دارید، باید رئیس‌تان را به چالش بکشید و یک رئیس هم باید کاری کند که همه کارکنانش از به چالش کشیدن حس خوبی داشته باشند و بابت آن پاداش بگیرند، نه اینکه فکر کنند شغلشان به خاطر سرپیچی کردن از دستور رئیس به خطر افتاده است.»

  زندگی شخصی و فعالیت‌های بشردوستانه

کار چارلز کوک فقط به شرکت کوک محدود نمی‌شود و او شغل‌های مدیریتی ارشد در شرکت‌های دیگری مثل گروه مالی اینتراست، شرکت جورجیا پاسیفیک و اینویستا داشته است.

او همواره زندگی خصوصی‌اش را از توجه عموم دور نگه داشته و به‌خصوص بر حفظ حریم شخصی خانواده‌اش تاکید داشته است. چارلز در سال ۱۹۷۲ ازدواج کرد و دو فرزند دارد که پسرش «چیس» در حال حاضر بازوی سرمایه‌ای شرکت را مدیریت می‌کند. او در حال حاضر در خانه لوکسی در پالم دیزرت کالیفرنیا سکونت دارد. چارلز کوک علاوه‌بر اینکه جزو تاثیرگذارترین افراد سال ۲۰۱۱ معرفی شد، جوایز متعددی از سازمان‌ها و دانشگاه‌های مختلف دریافت کرده است.

کوک در سیاست یک لیبرال محسوب می‌شود و طرفدار به حداقل رساندن نقش دولت‌ها و به حداکثر رساندن نقش اقتصاد خصوصی است. او رابطه خوبی با دونالد ترامپ ندارد و کمک مالی به کمپین انتخاباتی او در سال ۲۰۱۶ را رد کرده بود. کوک امسال در همکاری با جورج سوروس به تاسیس یک اندیشکده ضد جنگ به نام «موسسه کوئینسی» اقدام کرده است.

کوک کارهای نیکوکارانه زیادی انجام داده و به حمایت مالی از سازمان‌های خیریه بزرگ، معروف شده است. به‌طور خاص او بر تامین مالی پروژه‌های تحقیقاتی در حوزه سیاست و آموزش که هدفشان توسعه دیدگاه‌های بازار آزاد است، متمرکز است و به تحقیقات اقتصاددانان معروفی مثل جیمز بوچانان و فردریک هایک کمک مالی کرده است.

مریم رضایی؛ روزنامه‌نگار