افشای 4 اصل سند «سن موریتس» توسط ایران

ما در این بخش تلاش داریم اخبار و گزارش‌های اقتصادی را به گونه‌ای به تصویر بکشیم تا مخاطب با مطالعه آنها به شناخت نسبی از اوضاع اقتصادی ایران دست یابد.« اقتصادنیوز » از آبان 1399 هر روز اقدام به انتشار اخبار و گزارش‌های اقتصادی همان روز سال‌های 1350، 1360، 1370، 1380 و 1390 کرد.

پارسال نیز هر روز در بخش «نیم قرن با اقتصاد ایران» اخبار همان روز در سال‌های اول هر دهه در نیم قرن گذشته را منتشر کردیم.در ابتدای قرن پانزدهم با استفاده از اخبار و گزارش‌های روزنامه‌های «اطلاعات» و «دنیای اقتصاد» هر روز روایتی اختصاصی از اقتصاد ایران و جهان در سال‌های 1352، 1362، 1372، 1382 و 1392 تقدیم مخاطبان می‌شود.

هفتم مرداد 1352؛ 4 اصل سند «سن موریتس» فاش شد

برای اولین بار سند معروف «سن موریتس» که پایه و مبنای قرارداد جدید نفت است توسط دکتر رضا فلاح در کنفرانس شهرداری فاش شد. وی در سخنرانی خود پیرامون قرارداد جدید، چهار اصل مهم‌ این سند را مطرح کرد.

فلاح در مورد اصل اول گفت: شاهنشاه آریامهر فرمودند روابط جدید به‌صورت قراردادی درخواهد آمد که جایگزین قرارداد 1333 خواهد شد. به موجب آن شرکت ملی نفت ایران مالک و عامل خواهد بود و نفت را به خریداران عضو کنسرسیوم در سر چاه خواهد بود.

اصل دوم درباره قانون حاکم بر قرارداد که شاهنشاه فرمودند قرارداد باید بر طبق قوانین ایران تدوین و به موقع اجرا گذاشته شود این برخلاف شرطی است که در قراردادهای قبلی عمل می‌شد.

در مورد نحوه عملیات که سومین اصل بود، شاهنشاه فرمودند که شرکت ملی نفت ایران تمام عملیات را به دست خواهد گرفت و تا زمانی که لازم باشد در قسمتی از ناحیه به کار خواهد گمارد.

این پیمانکار یک شرکت غیرانتفاعی خواهد بود که در ایران به ثبت می‌رسد و تابعیت ایران را خواهد داشت.

اصل چهارم در مورد گاز طبیعی بود که شاهنشاه یادآور شدند که باید اجازه صدور گاز طبیعی مطلقا در دست ایران باشد و باید به صادرات با خط لوله مانند مصرف داخلی اولویت داده شود و فقط در مورد گاز طبیعی که به‌صورت مایع قابل‌صدور باشد آن هم با اجازه بدون قید و شرط ایران این اولویت به اعضای کنسرسیوم داده شود تا 50 درصد در طرح‌های مربوط به آن مشارکت کنند آن هم با قیمت‌هایی که در سایر نقاط خلیج فارس تحصیل گاز برای آنها امکان‌پذیر می‌باشد.  

فلاح این چهار اصل را سندهای افتخار ایران دانست و افزود که با توشیح ملوکانه روز سه‌شنبه نهم مرداد جاری فصل جدید صنعت نفت ایران آغاز می‌شود. شعار روز سه‌شنبه این است:

آغاز دوره نفت ایران برای ایرانی و به دست ایرانی و پایان دوره حکومت بیگانه بر صنایع زرخیز کشور.

فلاح در این سخنرانی درآمد ایران را در طول 20 سال آینده از قرارداد جدید مبالغی در حدود 120 میلیارد دلار تخمین زد و ثروت و ذخایر زیرزمین را ارقامی غیرقابل پیش‌بینی دانست.

هفتم مرداد 1372؛ استخراج گاز از دریای خزر ازسوی آذربایجان

شرکت دولتی نفت جمهوری آذربایجان اعلام کرد: از نخستین چاه حفرشده در دریای خزر در شبانه‌روز 168 هزار مترمکعب گاز استخراج می‌شود.

کارشناسان شرکت نفتی دولتی جمهوری آذربایجان میزان ذخایر مخزن جدید را ده‌ها میلیارد مترمکعب تخمین زده‌اند که دومین مخزن بزرگ گاز جمهوری آذربایجان محسوب می‌شود.

هفتم مرداد 1382؛ بانک تجارت در چین شعبه می‌زند

عضو هیات‌مدیره بانک تجارت گفت: سیاست کلی این بانک ایجاد شعبه در کشورهایی است که بیشترین حجم مبادلات تجاری با ایران را دارند.

محمد ابراهیم مقدم افزود: در حال حاضر بانک‌های کارگزار در کشورهای مختلف امور مربوط به روابط تجاری ایران را انجام می‌دهند که به دلیل حجم گسترده مبادلات با برخی کشورها، هزینه‌های ساماندهی این امور بسیار بالاست.

وی ادامه داد: علاوه‌بر هزینه‌های زیادی که بانک‌های کارگزار دریافت می‌کنند، اطلاعات مربوط به قیمت کالاها و معاملات تجاری که ازسوی بانک‌های کارگزار در اختیار ما قرار می‌گیرد ممکن است مسوولانه و کافی نباشد.

وی خاطرنشان کرد: بانک تجارت برای کاهش هزینه‌های یادشده و به‌دست آوردن اطلاعات دقیق در مورد قیمت کالاهای مختلف به این نتیجه رسیده است که شعبی را در کشورهایی که بیشترین حجم مبادلات تجاری را با ایران دارند، تاسیس کند.

وی تاسیس دفتر نمایندگی بانک تجارت در چین را در راستای چنین سیاستی ارزیابی کرد و افزود: برای تاسیس این دفتر نمایندگی نزدیک به دو سال مذاکره با دولت چین صورت گرفته است و برای تبدیل آن به شعبه نیز باید مدت دو سال از فعالیت دفتر نمایندگی بگذرد تا تقاضای تاسیس شعبه پذیرفته شود.

مقدم گفت: تاسیس دفتر نمایندگی بانک تجارت در چین نخستین اقدام یک بانک ایرانی برای تاسیس نمایندگی در این کشور است.

هفتم مرداد 1392؛ معامله «مسکن مهر» آزاد شد

دولت سرانجام با عقب‌نشینی از موضوع پیشین خود که پاییز سال گذشته و دو سال قبل از آن در برابر صاحبان واحدهای مسکونی مهر اتخاذ کرده بود، نگاه فعالان بازار مسکن به این واحدها را با ابلاغ یکی از مهم‌ترین مصوبه‌های دست‌کم 4 سال اخیر اصلاح کرد. براساس مصوبه جدید هیات دولت، صاحبان واحدهای مسکونی مهر یعنی کسانی که در 5 سال گذشته تحت عنوان متقاضی واجد شرایط 4 گانه از دولت مسکن مهر دریافت کرده‌اند، می‌توانند همچون سایر مالکان آپارتمان‌های معمولی داخل شهرها، درباره سرنوشت دارایی ملکی خود به‌صورت کاملا آزادانه تصمیم بگیرند و در صورتی که قصد فروش مسکن مهر را داشته باشند، اجازه دارند آن را به هر فردی که متقاضی خرید است، با هر قیمتی واگذار کنند.

دولت در عین حال در این مصوبه تازه به واسطه وام‌دار بودن واحدها و همچنین دولتی بودن زمین‌ها، دو ضابطه بدیهی را برای نحوه فروش مسکن مهر در نظر گرفته است که به موجب آنف مالک مسکن مهر هنگام فروش واحد خود به غیر باید ابتدا 10 درصد وام 25 میلیونی را با بانک مسکن تسویه کند و سپس قرارداد اجاره زمین را نیز به خود فروشنده منتقل کند.