گام «متیل» برای تولید کنسانتره و گندله در افق ۱۴۰۴

گام «متیل» برای تولید کنسانتره و گندله در افق 1404

پیش از آنکه ورق فولاد مبارکه در بورس کالا عرضه شود، عمده توزیع آن بر عهده شرکت «متیل» بود، اما پس از ورود ورق مبارکه در بورس کالا، ورق‌های استاندارد فولاد مبارکه توسط سرویس سنترها عرضه نشد؛ بر این اساس، ورق‌هایی که قابلیت عرضه در بورس نداشتند به‌صورت خیلی محدود به سرویس سنترها ارسال و آنها وظیفه توزیع آنها را برعهده داشتند.

شرکت فولاد متیل معتقد است براساس دستورالعمل‌های سازمان حمایت از مصرف‌کننده و تولیدکننده همواره قیمت‌های این شرکت پایین‌تر از قیمت‌های بازار بوده است از این رو به‌عنوان هلدینگ بر ۱۱ مرکز خدماتی خود نظارت داشته و همواره بر رعایت دستورالعمل‌ها و فروش ورق درون محدوده استانی و به قیمت‌های پایین و خرده‌فروشی تاکید دارد که علاوه بر اسناد و مدارک موجود، صورت‌های مالی شرکت گویای این امر است.

از سوی دیگر فولاد مبارکه سالانه ۷میلیون‌تن ورق تولید می‌کند و سهمی‌ که مراکز شرکت متیل از این میزان ورق در بازار دارند طی سال گذشته حدود ۱۵۰ تا ۱۶۰ هزار تن بوده و امسال نیز تاکنون حدود یکصد هزار تن بوده است؛ بر این اساس سهم شرکت متیل از عرضه ورق در بازار کمتر از ۲ درصد است و این حجم نمی‌تواند بر نوسانات بازار تاثیرگذار باشد. از این رو هدف هلدینگ متیل هیچ‌گاه منفعت‌طلبی نبوده و رسالتش عرضه ورق فولاد مبارکه به تولیدکنندگان کوچک است.

از بهمن سال گذشته بنا به دستور مدیرعامل فولاد مبارکه شرکت فولاد متیل از رسته کاملا نظارتی و مالی تبدیل به یک هلدینگ عملیاتی شد و وظیفه تامین مواد اولیه موردنیاز صنعت فولاد به‌ویژه فولاد مبارکه بر عهده متیل قرار گرفت تا بتواند در حوزه مواد معدنی فعالیت کند.

 مسوولیت جدید فولاد متیل و آغاز فصل جدید توسعه

از ابتدای امسال قرارداد تامین کنسانتره سنگ آهن به میزان ۳ میلیون تن با فولاد سنگان منعقد و بر این اساس فولاد متیل شروع به جذب کنسانتره از معادن کوچک کرد و به هیچ عنوان وارد بازار سهمیه‌های شرکت‌های بزرگ نشد و فقط به سمت کارخانه‌های کوچکی رفت که به دلیل حجم پایین تولیدات ایشان امکان عقد قرارداد مستقیم با شرکت فولاد مبارکه را نداشتند؛ از طرفی این کارخانه‌ها نیاز به حمایت مالی داشته و به تنهایی امکان عرضه محصول خود را نداشتند.

بر این اساس با حمایت مالی از کارخانه‌های کوچک و پیش‌خرید محصولات آنها به احیای خطوط و ماشین آلات و افزایش اشتغال‌زایی آنها کمک زیادی صورت گرفت که تعداد آنها در مجموع بالغ بر ۳۰کارخانه کنسانتره کوچک در سطح کشور و به‌صورت پراکنده است.

 تمرکز هلدینگ متیل بر حمل‌ونقل ریلی

حمل و خرید فولاد متیل از کارخانه‌های کوچک در سطح کشور به‌طور عمده جاده‌ای بود که پس از شروع به کار شرکت متیل همیار از شرکت‌های اقماری هلدینگ با فعالیت در زمینه حمل ریلی از ابتدای امسال عمده حمل به ریل منتقل شد. هم‌اکنون حمل کنسانتره سنگ آهن به‌صورت ریلی به سنگان از دو ایستگاه راه آهن واقع در سلطانیه و همچنین منطقه مرکزی (یزد) صورت می‌گیرد.

به همین منظور شرکت متیل همیار با راه آهن وارد مذاکره شد و قرارداد ۱۰ ساله‌ای را برای بهره‌برداری از ایستگاه سلطانیه منعقد کرد؛ به این ترتیب بار کنسانتره در ابتدا در انبار مرکزی ایستگاه سلطانیه در زنجان به عنوان‌ هاب مرکزی در غرب کشور دپو، سپس از آنجا به‌صورت ریلی به مقصد سنگان حمل می‌شود.

تاکنون حدود ۵۰۰ هزار تن از کنسانتره مورد قرارداد از ایستگاه سلطانیه زنجان و همچنین به همین میزان نیز بار کنسانتره از ایستگاه بندر پیشگامان یزد واقع در بندر خشک برای سنگان ارسال شده است.  انتقال کنسانتره از این دو ایستگاه علاوه بر تامین کنسانتره به کاهش ترافیک جاده‌ای کشور به جهت انتقال بار از جاده به ریل نیز کمک زیادی می‌کند و در واقع به میزان زیادی ترافیک بار جاده‌ای را کاهش داده است.

 از آنجا که فولاد متیل برای حضور مستمر و پایدار در بازار و حمایت مالی ازکارخانه‌های کوچک به‌طور حتم باید وارد مقوله سنگ آهن شود، به طور جدی در حال پیگیری برای ورود به حوزه معادن سنگ‌آهن در چند نقطه از کشور و به صورت خاص ناحیه غرب کشور و زنجان به دلیل دارا بودن معادن غنی و سرمایه گذاری در این زمینه است. هدف اصلی متیل تامین سنگ آهن برای کارخانه‌ها است که در این زمینه به‌زودی قراردادهایی نهایی و اجرایی خواهد خواهد شد.

مجتبی مهدیان، مدیرعامل هلدینگ متیل ضمن بیان این مطالب در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» اهداف و برنامه‌های این شرکت را تشریح کرد. وی به اختصار تامین کنسانتره برای فولاد سنگان، ورود به حوزه سنگ‌آهن، فعال شدن شرکت متیل همیار در زمینه حمل و نقل جاده‌ای، طرح توسعه این شرکت برای خرید واگن و لکوموتیو به منظور راه‌اندازی قطار کامل، تبدیل شدن به یک شرکت معظم ریلی برای حمل موادمعدنی و همچنین تبدیل اغلب مراکز خدماتی تحت پوشش به بارانداز محصولات فولاد مبارکه را از جمله برنامه‌های اصلی فولاد متیل برشمرد.

مهدیان همچنین از ورود شرکت فولاد متیل به بورس تا پایان سال جاری خبر داد و گفت: هم اکنون شروع این امر کلید خورده و قرارداد با مشاور بورس منعقد شده است. همچنین افزایش سرمایه اولیه شرکت نیز در حال انجام است به گونه‌ای که سرمایه آن طی ماه آینده از ۵۲ میلیارد تومان به ۲۸۰ میلیارد تومان افزایش خواهد یافت.

مشروح این گفت‌وگو را بخوانید.

 عملکرد شرکت در ۶ ماهه نخست امسال را توضیح بفرمایید؟ هدف‌گذاری شرکت برای توزیع محصولات فولاد مبارکه سال ۹۹ چیست؟

در نیمه نخست سال‌جاری حدود یک‌میلیون تن کنسانتره سنگ‌آهن برای فولاد سنگان خریداری وتوزیع شده است. برنامه ما برای نیمه دوم امسال نیز خرید حداقل یک میلیون تن دیگر کنسانتره برای سنگان است.

بر اساس قرارداد فی‌مابین هدف‌گذاری فولاد متیل در مجموع تامین ۳ میلیون تن کنسانتره در سال ۹۹ برای فولاد سنگان است.

 بر اساس سند چشم‌انداز ۱۴۰۴، تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در دستور کار صنایع فولادی کشور است، برای این حجم از تولید باید ۲۴۰ میلیون تن مواد اولیه و محصول جابه‌جا شود، به نظر شما جابه‌جایی چنین حجمی ‌نیازمند چه زیرساختی درکشور است؟

در این حوزه واحد بازرگانی شرکت در حال انجام کار مطالعاتی است و به همین منظور بازار را طی سال‌های آینده برآورد خواهد کرد.

از آنجا که همواره عدم توازن در فرآورده‌های معدنی وجود داشته، امروز بازار به سمتی در حال حرکت است که عمده سرمایه‌گذاران تمایل دارند تولیدکننده کنسانتره شوند از این رو در راستای افق ۱۴۰۴ فولادمتیل درصدد است با کشف نیاز واقعی بازار و تحلیل آن به سمت تولید مواد معدنی فولاد گام بردارد.

برنامه متیل این است که تنها یک توزیع‌کننده صرف نباشد و حرکت شرکت به سمت معادن نیز در همین راستا است، زیرا وقتی تملک معادن را داشته باشیم بالطبع با ظرفیتی که در هلدینگ متیل با ۱۴ شرکت زیر مجموعه وجود دارد، می‌تواند به یک توان بالقوه مالی، فکری و تخصصی خوب تبدیل شود؛ در زیر مجموعه‌های شرکت اسکلت فلزی و مخازن، واگن‌سازی و مواد نسوز و... تولید می‌شود که باید بتوان از تمام این ظرفیت‌ها استفاده کرد تا یک مجموعه تولیدی در راستای تامین مواد معدنی در کنار فولاد مبارکه قرار گیرد.

بر این اساس گام نخست ما تملک معدن است تا با مشارکت سایر مجموعه‌های دیگر هلدینگ، تولید کنسانتره و سپس گندله داشته باشیم تا بتوان همراستا در جهت منافع سهامدار اصلی حرکت کنیم؛ با تحقق این برنامه می‌توان جایگاه خود را در بازار مواد معدنی تعیین کنیم. طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته تا افق ۱۴۰۴ متیل باید در جایگاه بزرگ‌ترین تامین‌کننده مواد معدنی فولاد مبارکه قرار گیرد.

 برای تحقق این امر به چه زیرساخت‌هایی نیاز دارید؟

به‌طور قطع برای تامین ۵ میلیون تن کنسانتره در سال به زیرساخت‌های لازم از جمله حمل‌ونقل نیاز است. از این رو برای شرکت متیل همیار به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های شرکت برنامه توسعه‌ای در نظر گرفته شده و به هیچ‌وجه به‌عنوان یک شرکت حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی صرف به این شرکت نگاه نمی‌شود و درصدد ایجاد یک شبکه توزیع برای آینده هستیم. طرح نورد گرم ۲ فولاد مبارکه در مرحله آماده‌سازی برای شروع است و باید از هم اکنون الزامات لازم برای حمل تولیدات این پروژه فراهم شود؛ زیرا به‌طور حتم نیاز فولاد مبارکه در زمینه حمل بیشتر از هم‌اکنون خواهد بود.

پروژه نورد گرم ۲ فولاد مبارکه پس از بهره‌برداری نیاز به زیرساخت ریلی بالایی دارد. هلدینگ متیل از هم‌اکنون برنامه توسعه‌ای برای متیل همیار از جمله تامین قطار کامل و لکوموتیو دارد. همچنین از ظرفیت شرکت فولاد درخشان اراک از زیرمجموعه هلدینگ برای ساخت واگن استفاده خواهیم کرد، به‌گونه‌ای که هم‌اکنون خرید یکصد دستگاه واگن در برنامه‌های ما قرار دارد؛ البته به همین منظور تسهیلاتی از سوی بانک‌ها با نرخ پایین تقاضا شده است.

 در راستای توسعه ناوگان حمل‌ونقل هلدینگ، برای توسعه ناوگان جاده‌ای نیز برنامه‌هایی از جمله خرید ماشین‌آلات، تریلی و کامیون را در دستور کار داریم.

 هلدینگ متیل علاوه بر فعالیت داخلی، صادرات بخشی از محصولات فولاد مبارکه را بر عهده دارد، لطفا در این زمینه توضیح بفرمایید که چه اقداماتی انجام داده‌اید و برنامه هلدینگ برای صادرات بیشتر چیست؟

متاسفانه به دلیل تحریم‌های وضع شده در مورد هلدینگ متیل و یکی از زیرمجموعه‌ها یعنی شرکت پاسفیک استیل که در زمینه صادرات در امارات مستقر است متاسفانه از نیمه دوم سال ۹۸ هیچ‌گونه فعالیت صادراتی نداشتیم.

البته تشکیل یک شرکت به منظور از سرگیری صادرات ورق‌های فولاد مبارکه برای زمانی که تحریم‌ها لغو یا کاهش یافت در دستور کار قرار دارد.

 یکی از وظایف هلدینگ متیل تنظیم بازار است، در این زمینه تاکنون چه اقداماتی انجام داده‌اید؟ شرکت برای کنترل بیشتر بازار چه برنامه‌هایی در دستور کار دارد؟

فولاد متیل همواره سعی کرده مطابق دستورالعمل‌های سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان و دستورالعمل‌هایی که شرکت فولاد مبارکه همراستا با همان دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌ها ابلاغ کرده نسبت به توزیع ورق در سطح کشور اقدام کند و همواره به مدیران مراکز خدماتی و شبکه‌های توزیع خود یادآور شده به‌رغم آنکه رسالت و هدف هر بنگاه اقتصادی سودآوری است، اما هدف اصلی آنها باید عرضه ورق به پایین‌ترین قیمت به دست تولیدکنندگان کوچک و خرده‌فروشی باشد.

در واقع دو شاخص خرده‌فروشی و توزیع ورق با قیمت عادلانه مطابق دستورالعمل‌ها و پایین‌تر از قیمت بازار همواره مدنظر ما بوده است.

در مجموعه هلدینگ متیل هم اکنون حدود ۶۰۰ نفر پرسنل به‌صورت مستقیم و یکصد نفر به‌طور غیرمستقیم مشغول به فعالیت هستند که باید هزینه آنها از خرده‌فروشی و توزیع ورق در سطح بازار تامین شود.  

هم‌اکنون سهم مراکز ما برای تعیین قیمت و اثرگذاری در بازار ورق بسیار پایین و کمتر از ۲ درصد سهم بازار ورق تولیدی فولاد مبارکه است که اگر کل ورق بازار یعنی ۱۵ میلیون تن را لحاظ کنیم؛ این سهم به کمتر از یک درصد می‌رسد. از این رو سهم متیل به‌طور قطع نمی‌تواند در التهاب بازار اثرگذار باشد و نوسان نرخ در بازار ناشی از عوامل دیگری است.

 نوسان نرخ ارز چه اندازه بر قیمت ورق و التهابات بازار تاثیرگذار است؟

به‌طور قطع نرخ ارز تاثیرگذار است و حتی بورس نیز تابعی از نرخ ارز است، اما تعیین‌کننده برای ما نرخ ارز نیست، بلکه تعیین‌کننده فاکتوری هست که فولاد مبارکه می‌دهد و براساس آن قیمت‌گذاری انجام می‌دهیم؛ اما عامل اصلی شرایط کنونی بازار و نابسامانی آن پروانه‌های بهره‌برداری است که در اختیار تولیدکنندگانی قرار می‌گیرد که ظرفیت تولیدشان کامل نیست و ورقی که از مبارکه دریافت می‌کنند تحت عنوان سهمیه در بازار عرضه می‌کنند.

چنانچه از واحدهای مذکور آمار دقیقی استخراج شود به‌طور قطع سهمیه‌ای که در اختیار تولیدکنندگان قرار می‌گیرد و در بازار آزاد عرضه می‌کنند، بسیار بالاتر از سهمیه‌ای است که مراکز توزیع ما دریافت می‌کنند. این امر موجب می‌شود که واسطه‌ها و دلالان در بازار زیاد وقیمت افزایش پیدا می‌کند.

 هم‌اکنون تعداد مراکز توزیع هلدینگ فولاد متیل به چه میزان است؟ برنامه شرکت برای گسترش این مراکز چیست؟

هم‌اکنون ۱۱ مرکز توزیع یا مراکز خدماتی داریم؛ اما با این شرایط بازار، برنامه‌ای برای افزایش تعداد آنها نداریم، بلکه یکی از دغدغه‌های هلدینگ حفظ این مراکز است.

تاکنون سهمیه مراکزی که در حال فعالیت هستند کاهش پیدا کرده؛ زیرا امکان خرید از بورس را نداشته و صرفا ورق غیراستاندارد و ته‌انباری فولادمبارکه راکه سهم ناچیزی است توزیع می‌کنند. آمار مقایسه‌ای سهمیه دریافتی مراکز ما طی امسال با سال گذشته حاکی از کاهش حدود ۳۰ تا ۴۰ درصدی است.

وقتی سهمیه کاهش پیدا می‌کند مراکز دچار مشکل درآمدزایی و تامین نقدینگی می‌شوند و نمی‌توانند وظیفه‌ خود را به درستی انجام دهند. بر این اساس متیل درصدد است که تا پایان سال‌جاری اغلب مراکز خدماتی را در نقاط استراتژیک کشور به راه‌آهن متصل کند.

البته هم‌اکنون تعدادی از این مراکز از جمله فولاد درخشان اراک، آهن و فولاد اصفهان، صنیع کاوه تهران و فولاد توس در مشهد به شبکه ریلی متصل هستند. هدف اصلی متیل این است که اغلب مراکز خدماتی را به بارانداز محصولات فولاد مبارکه تبدیل کند؛ زیرا این امر می‌تواند در راستای پدافند غیرعامل به فولاد مبارکه کمک بسزایی انجام دهد و به‌جای تمرکز انبار در یک مکان، در جای جای کشور انبارهای متعددی وجود داشته باشد.

 در خصوص مشکلات تحریم‌ها و راهکارهای لازم در این زمینه توضیح بفرمایید؟

به‌رغم آنکه تحت تاثیر شدید تحریم‌ها قرار گرفتیم؛ اما با شرایط خودرا به‌گونه‌ای تطبیق دادیم که کمترین آسیب را متحمل شویم. به عنوان مثال شرکت متیل همیار با اتکا بر تولید داخل در حال اقدام برای خرید واگن از شرکت فولاد درخشان اراک از شرکت‌های زیرمجموعه متیل است. شرکت فولاد نور اقدام به راه‌اندازی خط نسوز با اتکا بر توان مهندسان داخلی کرده که در حال انجام تولید آزمایشی خود است.

گروه متیل همواره با استفاده از توان متخصصان داخلی و هم‌افزایی ایجاد شده از شرکت‌های مجموعه، رشد و قدرت روزافزونی در صنعت کشور داشته است.

 برای فعالیت‌های صادراتی به کشورهای همسایه از جمله عراق و افغانستان ورود نمی‌کنید؟

تامین سنگ از افغانستان از برنامه‌های هلدینگ متیل است، مذاکرات خوبی هم در این زمینه انجام شده و در صورتی که به لحاظ دیپلماتیک مورد تایید قرار گیرد با انعقاد تفاهم‌نامه‌هایی به حوزه سنگ افغانستان ورود خواهیم کرد.

افغانستان از منابع بسیار غنی برخوردار است که به هیچ وجه به بهره‌برداری نرسیده‌اند. در صورت امضای تفاهم‌نامه با افغانستان در زمینه استخراج، خردایش و فرآوری اولیه روی سنگ‌آهن فعالیت صورت می‌گیرد، به‌عنوان مثال در زمینه کنسانتره همکاری خواهیم داشت، زیرا افغانی‌ها تمایل ندارند محصولات خود را خام صادر کنند. از لحاظ ظرفیت سنگ‌آهن موجود در کشور با توجه به طرح‌های پیش رو به معادن سنگ بیشتری نیاز پیدا خواهیم کرد.