علائم خاموش سرطان کبد چیست؟

 این بیماری، اغلب به صورت خاموش عمل کرده و به همین علت پزشکان توصیه می کنند که در صورت وجود زمینه های ارثی، فرد خود را به صورت منظم غربالگری کند. در این مقاله، علائم خاموش سرطان کبد را معرفی می کنیم.

نشانه های خاموش سرطان کبد

دکتر اوتیس برالی (Otis Brawley) رئیس سابق انجمن سرطان کبد آمریکا می گوید: «سرطان کبد نسبتا نادر است اما از سال ۱۹۹۰ به بعد، میزان ابتلا به آن دو برابر شده و در آمریکا از ۳.۵ نفر به ۶.۵ نفر در هر صد هزار نفر رسیده است. علائم سرطان کبد معمولا تا زمان پیشرفته شدن بیماری، خود را نشان نمی دهند. به همین دلیل توجه به برخی نشانه ها و البته به دور از ترس و هراس بی مورد، می تواند یک قدم مثبت در جهت جلوگیری از آن باشد». در ادامه، نه مورد از مهم ترین علائم خاموش سرطان کبد را بررسی می کنیم.

درد و تورم شکمی غیر عادی

اکثر افراد مبتلا به سرطان کبد، پیش از پیشرفته شدن بیماری در سمت راست بالای شکم خود احساس درد دارند. این درد که با تورم این ناحیه همراه است، هنگام معاینات پزشک و یا با فشار دادن بیشتر نیز می شود. البته، این مورد لزوما نشانه حتمی سرطان کبد نیست و می تواند از وجود عارضه های کم خطرتر یا بیماری های دیگری مانند هپاتیت، مشکلات کیسه صفرا یا پانکراس خبر دهد.

کاهش وزن بدون تلاش برای آن

کاهش وزن که معمولا با از دست دادن اشتها همراه است، یکی از علائم خاموش سرطان کبد است. در این حالت، فرد، بدون ورزش یا داشتن رژیم غذایی خاص، مقدار قابل توجهی از وزن خود را طی مدت زمانی کوتاه از دست می دهد. این نشانه می تواند به دلیل ابتلا به بیماری های ویروسی نیز باشد. کاهش اشتها بر اثر سرطان کبد به این دلیل اتفاق می افتد که مایع اضافی در داخل شکم، احساس سیری کاذب به وجود می آورد.

همچنین، مشکلات سوءهاضمه ای دیگر مانند افزایش گاز معده، حالت تهوع و غیره نیز از جمله علائم فرعی تر سرطان کبد به شمار می روند. البته، مشکلات سوءهاضمه، نسبت به دیگر علائم به طیف وسیع تری از بیماری های دیگر اشاره دارند؛ بیماری هایی که عمدتا غیر سرطانی هستند.

توصیه می شود در صورت مشاهده دیگر علائم خاموش سرطان کبد به بهترین فوق تخصص خون در تهران یا شهر محل زندگی خود مراجعه کرده و تست های غربالگری را انجام دهید.

تغییر در عادات روده

یکی از شایع ترین علائم خاموش سرطان کبد، تغییر در عادات حرکتی روده است. این تغییر که معمولا با اسهال همراه است به دلیل عدم هضم درست غذا و جذب نشدن کامل آن اتفاق می افتد. در واقع در این حالت، غذا مستقیما از دستگاه گوارش عبور می کند. این تغییر، می تواند نشانه ای از دیگر بیماری های پانکراس یا بیماری های مربوط به روده نیز باشد.

زردی چشم ها و پوست

تغییر رنگ چشم و پوست فرد مبتلا به سرطان کبد به سمت رنگ زرد، می تواند نشانه ای از ابتلای او به بیماری سرطان کبد قلمداد شود. این تغییر رنگ معمولا با خارش نیز همراه است. با این حال، این نشانه می تواند به دلیل بیماری های دیگری مانند یرقان، سرطان لوزالمعده، سرطان کیسه صفرا یا دیگر بیماری های غیر سرطانی مانند عفونت های ویروسی از جمله هپاتیت نوع A، مسمومیت غذایی و مصرف مدام مشروبات الکلی نیز باشد.

سابقه بیماری هپاتیت C

یکی از مواردی که احتمال ابتلای فرد به سرطان کبد را افزایش می دهد، بیماری هپاتیت C‌ است. مطالعات نشان می دهند که افرادی که در پرونده پزشکی خود سابقه ابتلا به بیماری هپاتیت C را دارند، بیشتر در معرض بیماری سرطان کبد هستند. طبق این مطالعات، زمان ابتلا به سرطان کبد می تواند تا ۱۰ سال بعد از ابتلا به هپاتیت C به تعویق بیفتد. به همین دلیل، هپاتیت C را جزء علائم خاموش سرطان کبد دسته بندی کرده و توصیه می کنند افراد مبتلا به این بیماری به صورت منظم، اقدام به غربالگری در خصوص سرطان کبد کنند.

سابقه ابتلا هپاتیت B

سابقه ابتلا به هپاتیت B نیز می تواند زمینه ساز ابتلا به سرطان کبد باشد. این مورد به خصوص در صورتی که فرد در برابر این بیماری واکسینه نشده باشد، خطر بیشتری به همراه دارد. پزشکان توصیه می کنند افرادی که سابقه ابتلا به این بیماری را دارند، حداقل هر یک سال یک بار خود را تحت سونوگرافی و دیگر معاینات پیشگیرانه از سرطان کبد قرار دهند. یکی از نشانه هایی که معمولا در طول آزمایشات غربالگری افراد در معرض سرطان کبد مشاهده می شود، وجود فتوپروتئین در خون است.

چاقی یا ابتلا به دیابت نوع ۲

به گفته پزشکان، یک کبد چرب غیر الکلی و متعاقبا چاقی، می تواند زمینه ساز و نشانه ای از بیماری سرطان کبد باشد. همچنین دیابت نوع ۲ نیز از عوامل پیدایش سرطان کبد است. با این حال، این دو عامل نسبت به دیگر نشانه ها، کمتر به سرطان کبد منجر می شوند. پزشکان توصیه می کنند در صورتی که فرد به یکی از این دو بیماری مبتلاست و دیگر نشانه های خاموش سرطان کبد را نیز دارد، خود را تحت معاینات پیشگیرانه قرار دهد.

آنژیوم عنکبوتی

آنژیوم عنکبوتی (Spider Angioma) وضعیتی است که در آن، رگ های خونی بالای قفسه سینه فرد متورم شده و از زیر سطح پوست وی نمایان می شود. این تورم یک لکه قرمز و با انشعاباتی به همین رنگ زیر سطح پوست ایجاد می کند که شبیه به تار عنکبوت است. به گفته پزشکان، آنژیوم عنکبوتی می تواند به عنوان یکی از نشانه های خاموش سرطان کبد قلمداد شود.

افزایش آنزیم های کبدی

به طور کلی، افزایش آنزیم های کبدی، نشانه ای از عملکرد نادرست کبد است. به همین دلیل، این شاخص نیز به عنوان یک از نشانه های احتمالی سرطان کبد شناخته می شود. پیشنهاد می شود هر فرد، هر سال، آنزیم های کبدی خود را از طریق آزمایش های معمول، اندازه گیری کند.

سابقه اعتیاد به الکل

در صورتی که فرد در گذشته به مشروبات الکل معتاد بوده است یا اکنون نیز به صورت منظم آن را مصرف می کند، زمینه ابتلا به سرطان کبد در او بیشتر است. الکل به بافت اسکار (scar) کبد آسیب جدی وارد کرده و منجر به وضعیتی می شود که به آن سیروز (cirrhosis) گفته می شود. سیروز، خود یکی از علائم خاموش سرطان کبد است و باید جدی گرفته شود.

دیگر نشانه های سرطان کبد

از دیگر نشانه های خاموش سرطان کبد، موارد زیر هستند:

• تیره تر شدن ادرار و کم رنگ تر مدفوع

• احساس خستگی غیر معمول و کاهش سطح انرژی

• سرما خوردگی های مداوم

سخن آخر

سرطان کبد، یکی از انواع نادر سرطان است که البته در سه دهه گذشته، میزان ابتلا به آن افزایش یافته است. این بیماری، متأسفانه تا مراحل پیشرفته خود علائم شاخصی ندارد. به همین دلیل، لازم است افراد با احتمال ابتلای بالا، مراقب نشانه های خاموش آن باشند.

از مهم ترین علائم خاموش سرطان کبد، درد و تورم شکمی، کاهش اشتها و کاهش وزن، علائم سوءهاضمه، زردی چشم و پوست به همراه خارش، تغییر در عادات دفع، سابقه ابتلا به بیماری های هپاتیت C و B، چاقی و دیابت نوع ۲، آنژیوم عنکبوتی، افزایش آنزیم های کبدی و احساس خستگی مفرط هستند.