تفاوت حسابداری ادواری و دائمی

حسابداران با چالش های مختلفی از جمله شناخت تفاوت حسابداری ادواری و دائمی روبرو هستند. در هر واحد اداری، تولیدی، عملیاتی، خدماتی و ... تعیین موجودی کالا و بررسی وضعیت مالی و نقدینگی آن اهمیت زیادی دارد. میزان موجودی کالاها در پایان سال مالی در یک واحد تجاری در کم ترین حد و پایین ترین حالت قرار می گیرد.

به همین دلیل در این زمان شمارش کالاها و موجودی انبار بسیار ساده است. به صورت کلی ثبت و نگه داری از اطلاعات موجودی کالا به دو صورت سیستم حسابداری ادواری و دائمی انجام می شود. اما این دو سیستم با یک دیگر تفاوت هایی هم دارند.

از جمله مهم ترین و اصلی ترین تفاوت در  سیستم حسابداری ادواری و دائمی در نحوه ثبت خرید و فروش کالا و همچنین زمان و روش ارزیابی موجودی کالا است. در این مقاله به طور کلی و دقیق تر با تفاوت این دو نوع روش سیستم حسابداری آشنا خواهید شد. برای خرید نرم افزار انبار داریاز وبسایت کاربرد کامپیوتر کلیک کنید

دسته بندی حسابداری موجودی کالا

بررسی وضعیت فعلی و کلی موجودی کالاها در بازه های زمانی مختلف در تعیین وضعیت بودجه و نقدینگی شرکت یا سازمان اهمیت زیادی دارد. برای بررسی دقیق تر و جامع تر موجودی کالاها و نگهداری و ثبت این اطلاعات دو روش و سیستم به نام های حسابداری موجود کالا دائمی و حسابداری موجودی کالا ادواری وجود دارد.

روش ادواری موجودی کالا

در روش ادواری موجودی کالا،  موجودی کالا و بهای آن در طی یک دوره در هیچ حسابی ثبت و درج نمی شود. در واقع در روش ادواری، در طول دوره مالی، هیچ گردش مالی وجود ندارد. سپس در پایان سال کالاها شمارش شده و ارزش گذاری می شود. منظور از ارزش گذاری بر مبنای روش های گردش بهای تمام شده است.

پس از انجام این کار نیز به عنوان موجودی پایان دوره همان سال و موجودی اول دوره سال بعد در حساب و ترازنامه ثبت می شود. در واقع مبلغ موجودی کالا در اول دوره حذف شده و سپس مبلغ موجودی کالای پایان دوره در این حساب بدهکار می گردد.

ویژگی های روش ادواری موجودی کالا

از طریق بررسی دقیق ویژگی های روش های ادواری و دائمی با یک دیگر به راحتی می توان به تفاوت و تمایز این دو روش را برای نگهداری و ثبت موجودی کالا پی برد. از جمله مهم ترین ویژگی های روش ادواری برای ثبت و نگهداری موجودی کالا می توان موارد زیر را معرفی کرد:

• نیازی به نگهداری سوابق مستمر برای موجودی کالاها نیست

• موجودی کالاهای مختلف حداقل یک بار در سال شمارش و در سیستم حسابداری ثبت می شود

• از روش ادواری و ثبت موجودی کالا، صرفا برای کالاهای ارزان استفاده می شود. برای مثال استفاده عمده از روش ادواری، برای خوار بارفروشی ها، رستوران ها و فروشگاه های زنجیره ای کوچک است.

خرید نرم افزار خزانه داری  از کاربرد کامپیوتر

روش دائمی موجودی کالا

در روش ثبت و نگهداری موجودی کالا از طریق روش دائمی،  موجودی کالا در هر فرایند خرید و فروش بدهکار و بستانکار می شود. در واقع با این روش موجودی کالا ماهیت بستانکار و بدهکار پیدا می کند. سپس بها و مقدار موجودی هر کالا درحساب موجودی سیستم حسابداری ان سازمان یا شرکت به صورت دقیق ثبت و درج می شود.

با روش ثبت دائمی موجودی کالا با ثبت آن در حساب موجودی کالا در صورتی که موجودی افزایش یابد، یا اگر بر اثر فروش موجودی آن کاهش یابد، در هر صورت در سیستم حساب آن ثبت می شود. در این روش به افزایش موجودی کالا خرید یا برگشت از فروش می گویند. همچنین کاهش موجودی با اصطلاح برگشت از خرید یا فروش شناخته و نام برده می شود.

بنابراین می توان گفت کلیه اطلاعات مربوط به میزان موجودی کالاها، به صورت مستمر و دائمی گردش در دفاتر و سیستم های حسابداری ثبت می شود. با این روش، مانده موجودی کالا در هر زمان یا طول دوره مالی باقی مانده به صورت شفاف و دقیق نشان داده می شود.

ویژگی های روش ثبت حسابداری دائمی

ویژگی های بررسی شده در مورد ثبت حسابداری دائمی برای اطلاع از میزان موجودی کالا به طور کلی با روش ادواری فرق دارد. در ادامه با مهم ترین ویژگی های شاخص ثبت حسابداری دائمی آشنا خواهید شد.

• برای ثبت اطلاعات دقیق از موجودی کالاها با روش دائمی، باید سوابق مستمر خرید و فروش کالا را نگهداری و در سیستم حسابداری ثبت کرد.

• اجرا و استفاده از روش ثبت دائمی برای هر کالایی مورد استفاده است.

• در این روش موجودی کالا باید یک بار در سال فقط شمارش شود.

تفاوت حسابداری ادواری و دائمی برای ارزیابی موجودی کالا

به طور کلی هدف از انجام ثبت کردن اطلاعات کالاها برای اطلاع و ارزیابی موجودی کالاها در مدت زمان مشخص است. در ثبت با روش ادواری، در طی سال مقدار و قیمت در حساب موجودی کالا هیچ تغییری ایجاد نمی شود. سپس در پایان سال به صورت عینی تعداد کالاهای موجود شمارش شده و  بر اساس و مبنایی که در پاراگراف بالا گفته شد، ارزش گذاری می شود. در واقع در این روش، و در طی دوره سالی مورد نظر هیچ ثبتی که این حساب را تحت تاثیر قرار بدهد، درج و ثبت نمی شود.

در صورتی که در ثبت با روش دائمی، موجودی کالاها با هر بار خرید کردن یا فروختن آن کالا ماهیت آن تغییر می کند. در واقع ممکن است گاهی یک کالا با تعداد موجودی باقی مانده، بستانکار باشد و گاهی بدهکار. برای به دست آوردن میزان موجودی روش های مختلفی از جمله روش میانگین /fifo / lifo  وجود دارد. بدین صورت که پس از انجام هر کدام از روش های ذکر شده، موجودی هر کالا در هر لحظه به صورت عدد ریالی و مقداری آن در حساب موجودی کالا مشخص  می شود. بنابراین می توان به طور کامل برای خرید یا سفارش بعدی اقدام کرد.

کاربرد کامپیوتر ارائه دهنده انواع نرم افزارهای حسابداری با پشتیبانی رایگان