از "بودن" در "جهان" اقتصاد تا "تبدیل شدن" به "بازیگری فعال"

 با ظهور و گسترش رسانه‌های نوین، به‌ویژه شبکه‌های نمایش خانگی، شاهد تحولات نوینی در نحوه تعامل مردم با مفاهیم اقتصادی هستیم. اقتصاد یکی از ابعاد جهان است که  انسان‌ها با آن در ارتباط هستند. انسان‌ها در زندگی روزمره خود، با مفاهیمی مانند پول، کالا، مبادله، سرمایه‌گذاری و... سروکار دارند و این مفاهیم، بخشی از "بودن" آن‌ها در "جهان" را شکل می‌دهند.

زندگی روزمره، فضایی است که در آن هویت‌ها و معانی اجتماعی شکل می‌گیرند. اقتصاد نیز یکی از مهم‌ترین عوامل شکل‌دهنده به زندگی روزمره مردم ایران است. فقر، نابرابری، تورم و بیکاری، از جمله چالش‌های اقتصادی هستند که بر زندگی روزمره مردم تأثیر می‌گذارند و می‌توانند منجر به نارضایتی و اضطراب شوند.

در این میان سرمایه‌گذاری، نه صرفاً یک عمل اقتصادی، بلکه یک عمل فرهنگی و اجتماعی نیز هست.  رسانه‌ها، از جمله شبکه‌های نمایش خانگی، نقشی کلیدی در شکل‌دهی به هنجارها و ارزش‌های اقتصادی در جامعه ایفا می‌کنند. برنامه‌های اقتصادی در شبکه‌های نمایش خانگی، می‌توانند با ترویج فرهنگ سرمایه‌گذاری، بر سبک زندگی و هویت‌ اجتماعی افراد تأثیر بگذارند.

با توجه به اینکه در دنیای رسانه‌ای جدید فرمول‌ها و الگوهای پیشین ‌و نیازهای مخاطبان تغییرات شگرفی پیدا کرده‌اند و دائم نیز در حال به روز شدن و ‌تغییر هستند می‌بایست در مقوله محتوا، شیوه و روش ارائه نیز تغییرات متناسب پدید آید تا توانایی برقراری ارتباط با مخاطبان خویش را پیدا کند.

تغییر نگرش در مدل ارائه مفاهیمی که در ساختار ذهنی مخاطب تعاریف سخت و جاافتاده‌ای دارد کار بسیار چالش برانگیزی است. خصوصا که این تغییر مانند مقوله اقتصاد تجربه قبلی هم نداشته باشد و از آن مهم‌تر این‌که در رسانه‌های خصوصی و نوظهور مانند شبکه‌های نمایش خانگی قرار باشد چنین تجربه‌ای رقم بخورد.

شاید با ظهور برنامه‌هایی از این دست و استقبال شبکه‌های نمایش خانگی از چنین اقداماتی شاهد یک تحول در مدل ارائه محتوا باشیم.

شبکه‌های نمایش خانگی، با عبور از مرز سرگرمی صرف، به بستری برای آموزش و آگاهی‌رسانی اقتصادی به عموم مردم تبدیل شده‌اند. پخش برنامه‌های اقتصادی  از این شبکه‌ها، سبب می‌شود تا عموم مردم به مشارکت در فعالیت‌های اقتصادی ترغیب شوند. این برنامه‌ها می‌توانند با زبانی ساده و جذاب، مفاهیم پیچیده اقتصادی را به مخاطبان عام عرضه ‌کنند و فرصتی برای تبادل نظر و بحث‌وگفتگو پیرامون مسائل اقتصادی ایجاد ‌کنند.

یکی از نمونه‌های بارز این نوع برنامه‌ها، رئالیتی‌شوی کارمانی است. این برنامه که به‌عنوان اولین رئالیتی‌شوی تخصصی در حوزه تامین مالی جمعی (Crowdfunding) در ایران شناخته می‌شود، بستری نو برای معرفی طرح‌های کارآفرینانه است و امکان جذب سرمایه از مردم را برای آن‌ها فراهم می‌کند. در هر قسمت از این برنامه، دو طرح به مخاطبان معرفی می‌شود و افراد می‌توانند با سرمایه‌گذاری در طرح منتخب، در سود آن سهیم شوند.

کارمانی با تلفیق سرگرمی و آموزش، گامی نو در جهت ارتقای سواد مالی و فرهنگ سرمایه‌گذاری در میان مردم برداشته است. این برنامه نشان می‌دهد که چگونه می‌توان از طریق رسانه‌های نوین، مفاهیم اقتصادی را به زبانی ساده و جذاب به عموم مردم منتقل کرد و آن‌ها را به مشارکت در فعالیت‌های اقتصادی ترغیب نمود، به‌نحوی که فرهنگ سرمایه‌گذاری به زندگی روزمره‌ی مردم راه پیدا کند.

رئالیتی‌شوی "کارمانی" و برنامه‌های اقتصادی مشابه آن، تحولات نوینی را در نحوه تعامل مردم با مفاهیم اقتصادی به‌وجود آورده‌اند. در دنیای امروز که اقتصاد نقشی حیاتی در زندگی انسان‌ها ایفا می‌کند، برنامه‌های اقتصادی در شبکه‌های نمایش خانگی می‌توانند پلی بین "بودن" در "جهان" اقتصاد و "تبدیل شدن" به "بازیگری فعال" در این عرصه باشند. با آموزش، آگاهی‌رسانی و ترویج فرهنگ سرمایه‌گذاری، این برنامه‌ها می‌توانند به ارتقای سواد مالی، افزایش مشارکت مردم در فعالیت‌های اقتصادی و در نهایت، به توسعه و رونق اقتصادی کشور کمک کنند.