پذیرش اختراعات بشری

با سهمیه‌بندی برق و تغییر ساعت کار برخی ادارات، تابستان ۱۳۹۷ سپری می‌شود. پیش‌بینی تابستان ۱۳۹۸ نیز کار دشواری نیست؛ ساعات کار ادارات بیشتری تغییر می‌کند و قطعی‌های برق طولانی‌تر می‌شوند. همان‌طور که روزهای تعطیل مدارس در زمستان به دلیل آلودگی هوا در سال‌های اخیر بیشتر شده است. البته دولت می‌تواند منابع جامعه را به ساخت نیروگاه‌های جدید تخصیص دهد و سال آینده جشن «وداع با خاموشی» را برگزار کند. نیروگاه‌هایی که به‌رغم صرف منابع مالی بسیار تنها برای دوره‌ای سه‌ماهه در مدار قرار می‌گیرند و ۹ ماه دیگر سال بدون استفاده رها می‌شوند. اما فارغ از این اقدامات پرهزینه، علم اقتصاد راه‌حل‌های دیگری را پیشنهاد می‌کند تا در بلندمدت منافع بیشتری برای جامعه مهیا شود.

بازار از اختراعات بسیار قدیمی بشری است که مدیریت اقتصاد را تسهیل می‌کند؛ همان‌طور که اختراع برق سیمای زندگی عصر ما را تغییر داده است. اما برای بهره‌گیری از منافع بازار لازم است قیمت‌ها آزادانه تغییر کنند و پیام‌های اقتصادی را به کلیه ساکنان اقتصاد منتقل کنند. اگر برق در روزهای تابستان برای جامعه کالای ارزشمندی است باید قیمت روزانه بالاتری نیز داشته باشد و اگر شهروندان کمتری متقاضی آن در شب‌ها هستند باید این ارزش‌گذاری در قیمت‌ شبانه برق منعکس شود. پذیرش بازار و قیمت‌ها بخش مهمی از راهکار کم‌هزینه کمبود برق در ماه‌های گرم سال است. تفاوت قیمت روزانه و شبانه برق به شکل‌گیری تعاملات اقتصادی برای رفع کمبود برق در تابستان کمک می‌کند. این اختلاف قیمت به سرمایه‌گذاران انگیزه می‌دهد تا از طریق ذخیره‌سازی، برق را از بازار شب، به بازار روز منتقل کنند و از تفاوت قیمت‌ها بهره‌مند شوند. افزایش تولید و مصرف برق در روزهای تابستان به معنی افزایش تولید و رشد اقتصادی است. اما تاثیر بلندمدت این اقدامات بیشتر و معنادارتر است. بهبود روش‌های تولید و ذخیره‌سازی کم‌هزینه، با تضمین عرضه برق در بلندمدت، زیرساخت لازم برای سرمایه‌گذاری و ارتقای کارآیی در دیگر بخش‌های اقتصاد را فراهم می‌آورد.

گاهی سرعت اتفاقات اطراف، ما را از جنبه‌های مهم زندگی غافل می‌سازد. بیایید ساعات بدون برق امسال را غنیمت شماریم و در این ساعات به راهکارهای علمی برای حل چالش‌های اقتصادی بیندیشیم.