بودجه خانوار زیر ذره‌بین/ اختلاف آماری چگونه اقتصاد را گمراه می‌کند؟+ نمودار
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از اکوایران، بررسی‌های آماری نشان می‌دهد مرکز آمار در محاسبات بودجه خانوار نسبت به بانک مرکزی کم‌برآوردی داشته است. آیا این اختلافات آماری باعث آدرس‌دهی غلط به سیاستگذار نمی‌شود؟
به گزارش اکوایران، آمارهای بودجه خانوار در یک دهه اخیر نشان می‌دهد دو نهاد آماری منتشر کننده آن اختلاف زیادی در ارائه این آمار با یکدیگر دارند. بررسی این آمارها نشان می‌دهد همواره بانک مرکزی برآوردی بالاتر از مرکز آمار در ارائه بودجه خانوار داشته است. بیشترین میزان کم‌برآوردی مرکز آمار از هزینه خانوار نیز مربوط به سال ۱۴۰۱ بوده است.
آمارهای مربوط به بودجه خانوار یکی از شاخص‌های کلیدی در تحلیل وضعیت اقتصادی و اجتماعی جامعه است. این آمارها اطلاعات دقیقی درباره الگوی مصرف، میزان هزینه‌ها و منابع درآمد خانوارها ارائه می‌دهند و می‌توانند به سیاست‌گذاران برای طراحی برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی کمک کنند. لذا اختلاف نهادهای آمار در ارائه این آمار می‌تواند سیاستگذار را در امر تقنینی و اجرایی دچار مشکل کند.
بودجه خانوار زیر ذره‌بین
بودجه خانوار از هزینه و درآمد خانوار تشکیل شده است. مرکز آمار ایران و بانک مرکزی دو نهادی هستند که وظیفه انتشار سالیانه این آمار را بر عهده دارند.
هزینه‌های خانوار معمولاً به دو بخش اصلی تقسیم می‌شوند: هزینه‌های ضروری مانند مسکن، خوراک، پوشاک و انرژی، و هزینه‌های غیرضروری مانند تفریحات و خدمات لوکس. الگوی هزینه‌ها نشان‌دهنده سطح رفاه و توزیع منابع در بین دهک‌های مختلف درآمدی است. در دهک‌های کم‌درآمد، سهم بیشتری از هزینه‌ها به نیازهای اساسی اختصاص می‌یابد، در حالی که در دهک‌های پردرآمد، هزینه‌های غیرضروری سهم بالاتری دارند.
در بخش درآمد، منابع مالی خانوارها شامل حقوق و دستمزد، درآمدهای حاصل از کسب‌وکار، اجاره‌بها و کمک‌های دولتی است. میزان و نوع درآمد بر سطح توانایی خانوارها در تأمین هزینه‌ها و ارتقای کیفیت زندگی تأثیر مستقیم دارد.
مقایسه هزینه و درآمد خانوار می‌تواند تصویر دقیقی از توان مالی و پس‌انداز آن‌ها ارائه دهد. در شرایطی که هزینه‌ها بیش از درآمد باشد، خانوارها ممکن است به وام گرفتن یا کاهش مصرف روی آورند. در مقابل، مازاد درآمد بر هزینه به افزایش پس‌انداز و سرمایه‌گذاری خانوارها کمک می‌کند.
تحلیل این آمارها برای سیاست‌گذاران اهمیت بسیاری دارد، زیرا نشان‌دهنده تغییرات در قدرت خرید، الگوی مصرف و اثرات سیاست‌های اقتصادی بر زندگی مردم است. این داده‌ها همچنین می‌توانند به برنامه‌ریزی برای کنترل تورم، کاهش نابرابری اقتصادی و تقویت رفاه عمومی کمک کنند.
مشروح این گزارش را در اکوایران با تیتر «آمارهای دوگانه؛ اختلافات آماری چگونه اقتصاد را گمراه می‌کند؟» بخوانید.
