برآورد قیمت دلار؛ نرخ تعادلی ارز چند است؟/ سبقت قیمت دلار بازار از مقدار تعادلی+ نمودار

به گزارش اقتصاد نیوز، تحقیقات داود سوری اقتصاددان نشان می دهد نرخ ارز تعادلی اقتصاد ایران در زمان کنونی در محدوده 23 هزار و 500 تومان قرار دارد. این نرخ در ابتدای سال حدود 22 هزار تومان برآورد می شد در آن مقطع قیمت دلار در بازار نزدیک 15 هزار تومان بود و از قیمت تعادلی عقب تر بود. اما در مقطع کنونی نرخ دلار در بازار بیش از 30 هزار تومان است ولی برآوردهای تحقیقاتی نشان می دهد نرخ تعادلی در محدوده بسیار پایین تری قرار دارد.

نمودار به روز شده از سوی دکتر سوری نشان می دهد در حال حاضر نرخ تعادلی ارز در دامنه 23 هزار تومان تا 24 هزار تومان قرار دارد اما قیمت دلار بازار از این نرخ حداقل 30 درصد بیشتر است.

تغییرات نرخ تعادلی ارز و نرخ دلار در بازار

برآوردهای این اقتصاددان نشان می دهد نرخ ارز تعادلی از ابتدای سال تا کنون تقریبا هفت درصد بالا رفته است این در حالی است که نرخ دلار در بازار در همین بازه زمانی بیش از 90 درصد افزایش قیمت را تجربه کرده است. این روند در حالی رخ داده که در سال های گذشته همواره نرخ تعادلی از نرخ ارز رشد به مراتب بالاتری داشته است. با این حساب در اقتصاد ایران دو اتفاق رخ داده، پس از سال ها تغییر میزان و مقدار نرخ تعادلی ارز از نرخ دلار در بازار کمتر بوده است.

دکتر سوری در رابطه با این پدیده می گوید: تغییر اندک نرخ ارز تعادلی در فاصله ابتدای سال تا مقطع کنونی نشان دهنده وضعیت نامناسب اقتصاد دیگر کشورها است. پس از کرونا اقتصاد بسیاری از کشورها وارد رکود شد و تجارت اقتصادی در جهان افت چشمگیر داشت.

سوری دلیل فاصله گیری نرخ بازار از نرخ تعادلی دلار را نیز ناشی از محدودیت های حاکم بر اقتصاد ایران عنوان و اظهار می کند: اگر در حال حاضر نرخ بازار از نرخ تعادلی دلار فاصله گرفته است به دلیل تحریم هایی است که بر اقتصاد ایران حاکم است.

نرخ تعادلی ارز چیست؟ 

نرخ ارز تعادلی، نرخی است که تعادل بازار آن را به‌دست می‌دهد. در حال حاضر در ادبیات اقتصادی مدل‌های اقتصادی برای تعیین نرخ ارز تعادلی به‌کار گرفته می‌شود که با تخمین‌های اقتصادسنجی، نرخ ارز تعادلی را برآورد می‌کنند. این مدل‌ها معتقدند که نرخ ارز، متغیری درونزا بوده و متاثر از سایر تعادل‌های اقتصاد است. در این مدل‌ها معمولا متغیرهایی مانند خرید‌های دولت، تراز تجاری، تولید ناخالص داخلی سرانه، اختلاف نرخ بهره داخل و خارج و غیره به‌عنوان متغیرهای تعیین‌کننده و توضیح‌دهنده نرخ ارز تعادلی به‌کار گرفته می‌شوند.در اقتصاد ایران درآمدهای نفتی نیز برای محاسبه نرخ تعادلی از سوی برخی اقتصاددانان وارد مدل می شود.