نبض تورم انتظاری در 1400

به گزارش اقتصادنیوز یکی از متغیرهایی که می تواند منعکس کننده تورم انتظاری باشد حجم پول است وقتی آحاد اقتصادی نسبت به آینده اطمینان کمتری دارند ترجیح می دهند به جای آنکه پول را به صورت سپرده گذاری مدت دار ذخیره کنند در قالب حساب جاری و اسکناس در دست نگه داری کنند. در این گزارش روند حجم پول تا پایان سال 1400 برآورد شده است.

 رشد نقطه به نقطه حجم پول در تیر ماه امسال 34.9 درصد به ثبت رسیده است، همچنین حجم این متغیر پولی در پایان تیر ماه حدود 750 هزار میلیارد تومان برآورد شده است. زمانی که رشد حجم پول بالا باشد، درجه نقد شوندگی نقدینگی بالا رفته و با توجه به اینکه سیالیت نقدینگی بالا می روند، می تواند تورم شدید تری ایجاد کند. همچنین تغییرات این متغیر تورم ساز می تواند تصویر مناسبی از تورم انتظاری جامعه ارائه دهد. به همین علت تغییرات و وضعیت حجم پول همواره مورد توجه اقتصاددانان و کارشناسان بوده است. در ادامه گزارش به بررسی وضعیت و رشد حجم پول در پایان 1400 پرداخته شده است.

رشد ماهانه حجم پول در یکسال گذشته

رشد ماهانه حجم پول در یکسال گذشته با فراز و نشیب مواجه بوده است. در تیر ماه سال گذشته حجم پول رشد ماهانه بی سابقه 10 درصد را به ثبت رساند. پس از تیر ماه روند نرخ رشد ماهانه حجم پول روندی نزولی به خود گرفت، این روند کاهشی تا جایی ادامه یافت که نرخ رشد در آبان ماه به 0.4 درصد و در آذر رشد ماهانه صفر درصدی را به ثبت رساند.

تا حد زیادی می توان از رشد حجم پول، میزان تورم انتظار جامعه را حدس زد. زمانی که حجم پول رشد بالایی را تجربه می کند بدین معنی است که جذابیت سود سپرده های بانکی کاهش یافته و مردم ترجیح می دهد پول های خود را به صورت نقد( حساب های جاری) نزد خود نگهداری کنند. سود بانکی به دو علت جذابیتش بین مردم کاهش میابد؛ اول زمانی است که بازار دارایی دیگر مانند بورس یا مسکن سود خوبی داشته باشند و مورد دوم هم زمانی است که مردم تورم را در آینده بالا پیش بینی کنند یا اصطلاحا تورم انتظاری افزایش یابد.

علت به صفر رسیدن رشد ماهانه حجم پول در آذر را می توان ناشی از کاهش انتظار تورم دانست که به علت انتخاب شدن بایدن در آمریکا به وجود آمده بود. پس از رئیس جمهور شدن جو بایدن در انتخابات آمریکا گمانه زنی ها مبنی بر پیشرفت مذاکرات و بهبود اوضاع اقتصادی در جامعه بالا رفت و به همین علت هم بود که انتظار تورمی مردم کاهش یافت.

اوج گیری دوباره پول

پس از آذر ماه برای بار دیگر شاهد ایجاد روند صعودی و افزایشی را در رشد ماهانه حجم پول شاهد بودیم. رشد ماهانه این متغیر پولی در دی ماه به 1.6درصد و در بهمن به 4 درصد رسید، این روند افزایشی تا جایی ادامه یافت که رشد ماهانه حجم پول در ماه پایانی سال به حدود 6 درصد رسید. کم رنگ شدن امید جامعه به مذاکرات و بهبود اوضاع اقتصادی را می توان از علل ایجاد دوباره روند صعودی در رشد حجم پول دانست.

در سال 1400 هم به استثنای فروردین ماه که رشد ماهانه پول منفی شد( به طور کلی همواره در ماه نخست سال رشد ماهانه حجم پول منفی به ثبت می رسد)، رشد ماهانه این متغیر پولی در محدوده 4 درصد قرار دارد. رشد ماهانه حجم پول در تیر ماه امسال 3.3 درصد به ثبت رسیده است.

حجم پول در فرضی خوش بینانه

میانگین رشد ماهانه پول در یکسال منتهی به تیر ماه امسال 2.5 درصد برآورد شده است، چنانچه فرض کنیم حجم پول با همین سرعتی که در یکسال گذشته رشد داشته تا پایان سال افزایش یابد، رشد سالانه این متغیر پولی در پایان سال 1400 به 32.8 درصد خواهد رسید. در این سناریو حجم پایه پولی در پایان سال 918 هزار میلیارد تومان خواهد بود.

در چهار ماه ابتدایی سال رشد ماهانه پول به طور میانگین 2.1 درصد بوده است، چنانچه این متغیر تا پایان سال با همین سرعت رشد کند، رشد سالانه 28.6 درصدی را به ثبت خواهد رساند، چنانچه این فرض به حقیقت بپیوندد حجم پول در پایان سال حدود 889 هزار میلیارد تومان خواهد بود. این سناریو خوشبینانه ترین فرضی است که می توان برای وضعیت این متغیر تورم ساز در پایان 1400 متصور شد.

حجم پول در پایان 1400؛ بدبینانه ترین حالت

رشد ماهانه حجم پول در شش ماه منتهی به تیر ماه امسال 3.08 درصد برآورد شده است. چنانچه این متغیر با همین سرعت تا پایان سال رشد را تجربه کند، در پایان 1400 رشد سالانه 38.3 درصدی برای حجم پول به ثبت خواهد رسید. در این صورت حجم پول در پایان امسال به 955 هزار میلیارد تومان خواهد رسید.

رشد ماهانه حجم پول در تیر ماه امسال 3.3 درصد به ثبت رسیده است، چنانچه بنا باشد این متغیر تورم سال تا پایان سال با همین سرعتی رشد کند که در تیر ماه داشته، رشد سالانه حجم پول در پایان سال 1400 حدود 40.6 درصد برآورد خواهد شد. در بین سناریو های مورد بررسی قرار گرفته این سناریو بدبینانه ترین فرض برای وضعیت حجم پول در پایان 1400 است.

تورم انتظاری تعیین کننده است!

همان گونه که در سطور بالا تر نیز گفته شد تورم انتظاری نقش بسزایی در وضعیت حجم پول در ماه های آتی دارد. چنانچه در ماه های آتی خبر های خوبی از مذاکرات و شرایط بین المللی شنیده نشود، تورم انتظاری جامعه بالا رفته و موجب افزایش حجم پول و خروح پول از حساب های بلند مدت بانکی می شود. چنانچه انتظارات از آینده منفی باشد و پیش بینی جامعه از تورم آتی بالا رود، مردم برای جلوگیری از کاهش ارزش پول خود آن را به ثبت بازار هایی مانند مسکن، خودرو، طلا و ارز خواهد برد که این موضوع باعث افزایش تقاضا در بازار های مذکور شده و تورم در این بازار ها ایجاد خواهد کرد.

 تغییرات نرخ سود بانکی، سود دهی بورس و نرخ سود اوراق بدهی در آینده نیز از جمله عواملی است که می توان بر روند رشد حجم پول در ماه های آتی اثر گذار باشد.