فرار آمریکا از لانه زنبور

به گزارش اقتصادنیوز ؛ نشریه هفتگی اکونومیست در یکی از سرمقاله‌های شماره جدید خود -۶مارس ۲۰۲۱- با عنوان «درون لانه زنبور؛ آمریکا در خاورمیانه چه باید بکند؟» ضمن پیچیده دانستن پاسخ به این سوال نوشته است: آمریکا باید نوسان بین جنگ و عقب‌نشینی را متوقف کند.

نقطه تعارض ایده‌آل‌های بایدن و منافع آمریکا

جو بایدن سرخوردگی خود از عربستان سعودی را پنهان نکرده است. وی در سال 2019 دولت عربستان را حکومتی "منفور (Pariah)" خواند که در آن "کیفیت هنجارهای اجتماعی، بسیار کم است". یکی از اولین اقدامات وی به عنوان رئیس جمهور پایان دادن به حمایت آمریکا از جنگ به رهبری عربستان در یمن بود. هفته گذشته وی گزارش اطلاعاتی‌ای را منتشر کرد که بر مبنای آن محمدبن‌سلمان (MBS)، ولیعهد سعودی به عنوان مسئول قتل جمال خاشقچی، روزنامه نگار منتقد در سال 2018 شناخته می‌شود.

اما در این نقطه، ایده‌آل‌های آقای بایدن در تعارض با منافع ملی آمریکا قرار گرفت. شاهزاده اگرچه قاتلی بی‌رحم است، اما به عنوان یک متحد مهم آمریکا نیز ایفای نقش می‌کند. در پایان آقای بایدن برمبنای اینکه هزینه ناشی از مجازات وی برای آمریکا می‌تواند بیش از حد سنگین باشد، تصمیم‌گیری کرد.

اولویت‌زدایی بایدن از خاورمیانه

این‌ها همه تنها بخشی از تجزیه و تحلیل‌های بزرگتر هزینه-فایده است که در کاخ سفید انجام می‌شود. آقای بایدن به وضوح نشان داده است که می‌خواهد از خاورمیانه اولویت‌زدایی کند. او دلایل بسیار خوبی برای عقب‌نشینی دارد. آمریکا هزاران سرباز در کشورهای عربی مستقر کرده، اما مداخلات ایالات متحده نتایج ناگواری به همراه داشته است. بسیاری از آمریکایی‌ها استدلال می کنند که در عوض ایالات متحده باید بر مقابله با تهدید فزاینده گسترش نفوذ جهانی چین تمرکز کند.

سوالی که دولت بایدن با آن روبرو است این است که چگونه می توان بار مسئولیت آمریکا در خاورمیانه را سبک کرد و در عین حال از منافع حیاتی ایالات متحده در آنجا محافظت کرد؟ این اصلاً آسان نخواهد بود.

تغییر وزن منافع آمریکا در منطقه

این امر کمک می‌کند که آن منافع همان چیزی نباشد که سابقاً بوده است. دهه‌ها آمریکا بر جریان نفت خلیج فارس و بقای اسرائیل تمرکز داشت. سال گذشته آمریکا صادرکننده خالص نفت و گاز طبیعی بود. و اسرائیل، دارنده بزرگترین زرادخانه تسلیحاتی در منطقه، اکنون با بسیاری از همسایگان عرب خود روابط رسمی برقرار کرده است.

البته هنوز هم منافع حیاتی باقی مانده است؛
گروه‌های تروریستی که در عراق، سوریه یا یمن پناهگاه پیدا می‌کنند ممکن است در نهایت به غرب حمله‌ور شوند.
همچنین اگر تعامل با ایران درباره برنامه هسته‌ای شکست بخورد، خطر به راه افتادن یک رقابت تسلیحاتی وجود دارد که رژیم منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را از بین می‌برد و خاورمیانه را برای همیشه بر لبه چاقوی هسته‌ای قرار خواهد داد.