چالش سخت دولت رئیسی برای ساخت «4 میلیون مسکن»
به گزارش اقتصادنیوز، «ساخت سالی یک میلیون مسکن»؛ وعده ویژه ابراهیم رئیسی در ایام تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری بود. او چه آن روزها و چه بعدها که پایش به پاستور رسید مدعی بود که؛ «در حوزه مسکن ساخت 4 میلیون واحد مسکونی شعار انتخاباتی نیست. هم نیاز کشور و هم قانون است.»
چالش سخت دوران وزارت رستمِ دولت
رستم قاسمی که از وزارت نفت احمدی نژاد به وزارت مسکن رئیسی رفته بود بعد از تکیه بر صندلی این وزارتخانه مسئولیت سنگین عملیاتی کردن این شعار انتخاباتی را بر دوش گرفت. وعده ای که به پاشنه آشیلی برای دوران کوتاه مدت وزارت او نیز تبدیل شد.
او گرچه گفته بود«روش‌هایی برای تأمین منابع مالی این برنامه پیش‌بینی کردیم که تورم‌زا نیستند» اما در عمل رستمِ دولت با چالش جدی تامین هزینه ها و اعتبارات چنین وعده اقتصادی سنگینی روبرو شد.
رستم قاسمی در نهایت در نتیجه اعتراضات به عملکردش خاصه در بخش مسکن تن به استعفا داد و بدون تحقق بخشیدن به این وعده رئیسی از کابینه سیزدهم جدا شد و البته مدتی کوتاه بعد از استعفا دار فانی را وداع گفت.
بذرپاش شانه خالی می کند یا ...
این روزها اما عملیاتی کردن وعده «ساخت سالی یک میلیون مسکن» به بذرپاش، وزیر جدید راه و شهرسازی سپرده شده است. اظهارات وزیر پیشنهادی رئیسی در روز گرفتن رأی اعتماد از مجلس حکایت از آن داشت که بذرپاش قرار نیست خود را زیر بار چنین وعده سنگینی قرار دهد. او در نطق دفاعیه خود خطاب به نمایندگان گفته بود« هزینه ساخت ۴ میلیون مسکن تقریبا دو برابر بودجه کل کشور در سال ۱۴۰۱ است. شما نمایندگان بگویید از کجا باید تامین شود؟ با چه مدلی می خواهیم مسکن بسازیم؟ فکر نکنید اگر از ساخت مسکن کوتاه آییم مقصر دولت است یا برعکس مقصر مجلس است، ما همه در یک کشتی نشسته‌ایم و همه برای ایران و نظام تلاش می‌کنیم مگر می‌توان برای مردم کاری نکرد. یک وزارتخانه چه کاری برای تامین مالی طرح ۲۸۰۰ همت می‌تواند انجام دهد؟»
اظهارات بذرپاش به نوعی آب پاکی را روی کسانی که امید به تحقق این وعده رئیسی بسته بودند ریخت. هرچند رئیسی 24 ساعت بعد در سخنرانی بازهم ادعاهایی را درباره طرح ساخت مسکن دولت مطرح کرد و علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت هم اخیرا تلاش کرده است که باردیگر بر عزم دولت برای ساخت 4 میلیون مسکن مانور دهد و در توجیه سخنان بذرپاش در مجلس گفته؛«او نگفت که ما ۴ میلیون مسکن نمی‌سازیم بلکه می‌گوید اگر دولت بخواهد صرفاً با منابع دولتی ۴ میلیون مسکن بسازد، در ظرف بودجه نشدنی است لذا دولت باید حاکمیتی این کار را پیش ببرد و نه تصدی‌گرایانه. باید بخشی از این مسکن ها را مستقیم دولت بسازد، بخشی از طریق شهرداری ها یا توسط مردم با اعطای زمین ساخته شود.»
واکنش ها به وعده مسکن رئیسی
اما وعده ساخت 4 میلیون مسکن رئیسی با چه بازخوردهایی روبرو شده است؟
سعید محمد که زمانی رقیب انتخاباتی رئیسی بود و بعدها به دبیری مناطق آزاد رسیده بود آن روزها که هنوز همراه با دولت تازه روی کار آمده بود از این شعار حمایت کرده و گفته بود؛«مسکن یکی از اولویت‌های اساسی دولت سیزدهم بوده و این طرح شدنی است. در ساخت مسکن باید بحث‌های فنی و جوانب کار کاملا سنجیده شود و اهل فن هم لازم است به دولت کمک و یاری کنند.»
او البته این روزها در جمع منتقدان تیم اقتصادی دولت قرار گرفته است و مشخص نیست آیا نگاهش به وعده دولت رئیسی برای ساخت مسکن تغییر کرده است یا نه.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس هم که این روزها در صف منتقدان برخی تصمیمات اقتصادی دولت قرار گرفت است، آذرماه سال جاری وعده مسکنی دولت را یادآوری کرد و گفت: درقانون جهش تولید مسکن ذکر شده ۴ میلیون مسکن ساخته شود تا ما عقب ماندگی یک دهه قبل را جبران کنیم. شاید به طور متوسط سالانه یک میلیون ساخته نشود اما در سال پنجم حتما باید ۴ میلیون ساخته شده باشد.
وی با تاکید بر اجرایی بودن این قانون خطاب به دولت گفت: رویکرد اصلی این است که مسکن به دست مردم ساخته شود. دولت هم با جدیت این موضوع را دنبال می کند. این قانون از بعد کارشناسی امکان اجرا دارد و باید با جدیت بیشتر دنبال شود. کسانی که زمین ها و املاک دولت را تخصیص نمی دهند باید با آنها برخورد شود. در قانون نیز دیده شده است.
اما محمد مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا با انتقاد از این وعده رئیسی می گوید؛«معاون وزیر مسکن، چند ماه پیش گفت ساخت 4 میلیون واحد مسکونی 4 هزار هزار میلیارد تومان پول می‌خواهد. این رقم را مقایسه کنید با بودجه سال 1401 که 3600هزار میلیارد تومان است. یعنی اگر کل بودجه یک سال مملکت صرف 4میلیون مسکن شود، باز هم 400هزار میلیارد تومان کم می‌آید. اکنون که وزیر راه و شهرسازی قبلی رفته بهترین فرصت فراهم آمده تا رئیس‌جمهور این وعده تحقق‌نیافتنی را پس بگیرد و به جای آن قول بدهد در حد مقدورات کشور در بخش مسکن فعالیت خواهد کرد.»
علی نیکزاد نائب رییس اول مجلس که در کارنامه خود وزارت مسکن دولت احمدی نژاد را ثبت کرده شاید با تکیه بر دانسته های دوران وزارتش تلویحا با این ایده مخالفت کرده و گفته بود؛«در رابطه با مسکن هیچ مشاوره‌ای در زمان انتخابات از جانب بنده به جناب رئیس‌جمهور انجام نشده است.»
اصولگرایانی دیگر هم در صف انتقاد از این وعده هستند و نسبت به تحقق آن با شک و تردید نگاه می کنند آنچنان که منصور حقیقت پورفعال سیاسی نزدیک به لاریجانی گفته بود «این دولت قریب یک سوم عمر خود را پشت سر گذاشت و هم اکنون باید یک میلیون و ۴ هزار واحد مسکونی آماده عرضه به مردم باشند اما هیچ خبری نیست.»
درجدول زیر بخشی از وعده های دولتمردان درباره مسکن را می خوانید؛
