جنگ غزه بازی نتانیاهو را به‌هم ریخت/ حیات سیاسی « بی بی» به مو بند است

به گزارش اقتصادنیوز، از 7 اکتبر، آخرین جنگ بین حماس و اسرائیل جان بیش از 15 هزار فلسطینی را گرفته، ده ها نفرمجروح شده اند وبیش از 1.8 میلیون فلسطینی آواره. درگیری‌ها به 15 درصد از ساختمان‌های غزه، از جمله بیش از 100 بنای فرهنگی و بیش از 45 درصد از کل واحدهای مسکونی آسیب رسانده است.همانطور که بسیاری از تحلیلگران پیشتر گفته اند، هزینه های سنگین غزه در سراسر جهان عرب طنین انداز شده و قدرت درگیری در شکل دادن به سیاست های منطقه ای برجسته گشته است. با این حال، گفتن اینکه این حمله تا چه اندازه بر نگرش اعراب تأثیر گذاشته دشوار است.در همین راستا، نشریه فارن افرز، با انتشار گزارشی ضمن اشاره به کاهش محبوبیت اسرائیل در افکار عمومی جهان عرب مدعی است که بخشی از این کاهش محبوبیت به واسطه مردم فلسطین و بمباران غزه و بخشی دیگر به سیاست های «بی بی» پیش از آغاز جنگ مرتبط است.اقتصادنیوز، این گزارش را در دو بخش ترجمه کرده که بخش نخست در ادامه آمده است.

دماسنج اعراب روی نقطه جوش

یافته های نظرسنجی ها  قابل توجه است. جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده اخیرا هشدار داد که اسرائیل در حال از دست دادن حمایت جهانی است، اما این تنها نوک کوه یخ است. از 7 اکتبر، هر کشوری که در این نظرسنجی دارای روابط مثبت یا رو به گرمی با اسرائیل بود، محبوبیتش نزد تونسی ها کاهش یافت. ایالات متحده شاهد شدیدترین کاهش محبوبیت را تجربه کرد، اما متحدان خاورمیانه‌ای واشنگتن که در چند سال گذشته با اسرائیل روابط برقرار کرده‌اند نیز شاهد کاهش مطلوبیتشان بودند. در همین حال، کشورهایی که بی طرف مانده اند، تغییر کمی را تجربه کردند. در این میان رهبران ایران که به شدت با اسرائیل مخالف هستند، با محبوبیتی مضاعف روبرو اند.

تونس تنها یک کشور در خاورمیانه و شمال آفریقا نیست، منطقه ای است با تفاوت های گسترده. از همین رو این نظرسنجی نمی تواند همه چیز را در مورد نحوه فکر و احساس مردم در سراسر منطقه به کارشناسان بگوید. اما تونس با منطقه قرابت دارد. در بررسی‌های قبلی فشارسنج عرب، تونسی‌ها دیدگاه‌هایی مشابه آنچه در بیشتر کشورهای عربی دیده می‌شود، داشته‌اند. جمعیت این کشور هم با تعامل با غرب و هم با همکاری با شرق موافق هستند. این کشور از نظر جغرافیایی از پس لرزه های درگیری اسرائیل و فلسطین دور است، اما سابقه دخالت مستقیم دارد، از جمله زمانی که سازمان آزادیبخش فلسطین را در خود جای داد. تحلیلگران و مقامات می توانند با خیال راحت تصور کنند که دیدگاه های مردم در سایر نقاط منطقه به شیوه هایی مشابه با تغییرات اخیری که در تونس رخ داده تغییر کرده است.

خودزنی به سبک «بی بی»

اگر مردم تونس صرفا به این دلیل که از اقدامات حماس حمایت می‌کردند، دیدگاه‌های خود را تغییر می‌دادند، یک تغییر عمده در یک روز پس از حمله رخ می‌داد و سپس نظرات تونسی‌ها به سرعت تثبیت می‌شد. در عوض، نظرات آنها کم کم به صورت روزانه در یک دوره سه هفته ای تغییر کرد. در نتیجه، به احتمال زیاد دیدگاه تونسی‌ها نه در واکنش به حمله حماس، بلکه به رویدادهای بعدی، یعنی افزایش هزینه غیرنظامیان عملیات نظامی اسرائیل در غزه، تغییر کرده است. با این حال، جنگ قطعاً حمایت تونسی ها از جنگ فلسطین را افزایش داده است. در مقایسه با نظرسنجی‌های انجام شده قبل از حمله 7 اکتبر، امروزه تعداد بیشتری از تونسی‌ها از فلسطینی‌ها می‌خواهند که مناقشه خود با اسرائیل را از طریق زور و نه با توسل به اهرم های مسالمت‌آمیز حل کنند.

با این حال، بازنگری قضایی که نتانیاهو سعی در انجام آن داشت، کم اهمیت نبود. تغییرات پیشنهادی نتانیاهو که غالبا در راستای حفظ قدرت تبیین شد، به طور جدی پایه‌های دموکراسی(ادعایی) اسرائیل را تخریب کرد. با اعطای حق وتو به ائتلاف حکومتی بر دیوان عالی، این اصلاحات عملا به قوه قضاییه مستقل پایان داد؛ گزاره ای که از منظر بسیاری از اسرائیلی‌ها راهی برای اطمینان از حفظ امتیازات و نفوذ فوق‌العاده شهرک‌نشینان راست افراطی و بخش‌های افراطی ارتدوکس به نظر می‌رسد. اگرچه رادیکال ها تنها 13 درصد از کل جمعیت اسرائیل را تشکیل می دهند، افراطی ارتدوکس به طور برجسته در ائتلاف حکومتی نمایندگی دارند و در کمال تعجب اکثریت اسرائیلی‌ها، افراطی‌های ارتدوکس مدت‌هاست که از خدمت در ارتش اسرائیل یا ورود به نیروی کار با نرخی تقریباً مشابه بقیه بازیگران خودداری کرده‌اند. اصلاحات قضایی به آنها این امکان را می داد که به دریافت یارانه های ویژه و مشوق های اقتصادی ادامه دهند، حتی اگر سهم آنها در امنیت ملی و اقتصاد اسرائیل ناچیز باشد.

حیات سیاسی « بی بی» در گرو جنگ غره

اصلاحات قضایی در اسرائیل تقریبا از همان ابتدا با مخالفت گسترده مردم روبرو شد. در ماه فوریه، تنها چند هفته پس از معرفی این طرح، دو سوم کامل یا 66 درصد از اسرائیلی ها با این ایده که اکثریت پارلمان اجازه دارند احکام دادگاه عالی را لغو کنند، مخالفت کردند. 63 درصد نیز مخالف سیاسی کردن روند گزینش قضایی، دیگر مؤلفه اصلی برنامه کابینه بودند. در ماه ژوئن، پس از اینکه یوآو گالانت، وزیر دفاع، توسط نتانیاهو به دلیل هشدار مبنی بر اینکه بازنگری به طور خطرناکی آمادگی ارتش اسرائیل را تضعیف می کند، برکنار شد – انگاری آخرین ترکش پرتاب شد.  حتی حامیان لیکود، حزب خود نتانیاهو نیز از این رویکردرویگردان  شدند. بیش از 60 درصد از رای دهندگان حامی لیکود گفتند که آنها فقط به اصلاحاتی علاقه دارند که اپوزیسیون آنها را امضا کند، یا اینکه اصلاحات اساسی باید به طور کامل متوقف شود.

شکست‌های سیاسی و امنیتی بسیاری که زمینه ساز حمله 7 اکتبر شد، پیامدهای گسترده‌ای خواهد داشت. پیش از این، رئیس ستاد ارتش اسرائیل، رئیس اداره اطلاعات نظامی، و مدیر شین بت، آژانس امنیت داخلی اسرائیل، مسئولیت نقص‌های امنیتی را بر عهده گرفته‌اند و به نظر می‌رسد همه به زودی از سمت خود استعفا دهندبا این حال تا کنون خود نخست وزیر سکوت کرده است. او از پذیرفتن مسئولیت اشتباهات در 7 اکتبر امتناع کرده و وقتی در مورد واکنش کابینه صحبت می کند، با احتیاط سخنان خود را می سنجد و ظاهرا خود را برای یک کمیسیون رسمی تحقیقاتی احتمالی در مورد آنچه رخ داده آماده می کند و تلاش دارد راهی برای خروج پیدا کند. با این حال نمی توان تصور کرد که سران سازمان های امنیتی اسرائیل همگی پس از جنگ پاسخگو باشند در حالی که خود نتانیاهو از هرگونه عواقبی دور بماند.اگرچه در حال حاضر، هر یک از سناریوها ممکن است بعید به نظر برسد، اما پایان جنگ، بسته به نتیجه اش و تصورات در مورد آن، می‌تواند پایان سیاسی نتانیاهو را تسریع بخشد.

عدم اطمینان از حمایت نتانیاهو در نظرسنجی ها آشکار شده است. در روزهای پس از 7 اکتبر، هم نتانیاهو و هم رهبری ارتش اسرائیل از استقبال کم برخوردار بودند زیرا مردم به شکست های امنیتی واکنش نشان دادند. اما پس از اعتراف به مسئولیت و سپس اقدام قاطع در میدان نبرد، امتیازهای ساختار نظامی بالا رفت. در مقابل، رتبه نتانیاهو کاهش بیشتری تجربه کرد - بالاخص در میان کسانی که در انتخابات یک سال پیش به ائتلاف او رای دادند. به عنوان مثال، در یک نظرسنجی که 31 اکتبر منتشر شد، تنها ده درصد از رای دهندگان راست گرا - حامیان اصلی نتانیاهو - گفتند که به نخست وزیر برای مدیریت جنگ اعتماد دارند، در حالی که 41 درصد به رهبری ارتش اسرائیل اعتماد دارند. (29 درصد دیگر گفتند که به "هر دو به یک درجه" اعتماد دارند و 20 درصد گفتند که به هیچ کدام اعتماد ندارند.)