۲۰ رئیس کل بانک مرکزی قبل و بعد از انقلاب
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از بورسان؛ بانک مرکزی ایران از زمان تاسیس تاکنون 20 رئیس کل به خود دیده است. از این تعداد 8 نفر پیش از انقلاب و 12 نفر پس از انقلاب در این سمت بودهاند.
1- ابراهیم کاشانی (1339-1340)
ابراهیم کاشانی کسی بود که اولین بار ایده تاسیس بانک مرکزی را با محمدرضا شاه در میان گذاشت و موافقت او را برای تاسیس این بانک جلب کرد. کاشانی به همراه یک کارشناس اقتصادی بلژیکی قوانین بانک مرکزی و اولین لایحه پولی و بانکی را تنظیم کرد. او بعدا از طرف هیئت دولت به عنوان اولین رئیس کل بانک مرکزی منصوب شد.
او در قفقاز اقتصاد خوانده بود و سالها پیش از تاسیس بانک مرکزی در صنعت بانکداری ایران فعال بود. کاشانی تنها یک سال رئیس کل بانک مرکزی بود و در سال 1340 با اعلام ورشکستگی دولت از این سمت برکنار شد.
2- علیاصغر پورهمایون (1340-1343)
اقتصاددان، استاد دانشگاه و از کارگزاران اقتصادی و مالی دوره پهلوی بود. تحصیلات خود را در ایران آغاز کرد و با کسب دکترا در رشتههای حقوق و اقتصاد در اروپا به پایان رساند. او حدود 2 سال رئیس کل بانک مرکزی بود و پیش از این سمت مدتی را به عنوان معاون حقوقی بانک ملی گذرانده بود.
3- محمد مهدی سمیعی (1343-1348 و 1349-1350)
تحصیلات اقتصاد خود را در دانشگاه ولز انگلیس به پایان رساند و بعد از بازگشت به ایران در بانک ملی مشغول به کار شد و بعدذها به سفارش مصدق کار نظارت بر حسابداری شرکت ملی نفت ایران را انجام داد. او دو دوره رئیس بانک مرکزی بود. ابتدا حدود 5 سال از 43 تا 48 و سپس یک سال از 49 تا 50 رئیس کل بانک مرکزی بود.
4- خداداد فرمانفرمائیان (1348-1349)
اقتصاددان و استاد دانشگاه پرینستون و براون آمریکا است که لیسانس و فوق لیسانس خود را از دانشگاه استنفورد گرفت و دکتری اقتصاد را از دانشگاه کلرادو اخذ کرد. او حدود یک سال رئیس کل بانک مرکزی بود. به غیر از این او سمتهایی چون ریاست بر سازمان برنامه و بودجه و رئیس هیئت مدیره بانک صنایع را در کارنامه خود دارد.
5- عبدالعلی جهانشاهی (1350-1352)
دکترای اقتصاد از دانشکده حقوق و اقتصاد پاریس بود. به غیر از بانک مرکزی او استاد اقتصاد دانشگاه تهران و همچنین ریاست دانشگاه ملی را به عهده داشته است.
6- محمد یگانه (1352-1354)
او لیسانس اقتصاد را از دانشگاه تهران گرفت و تحصیلات خود را در دانشگاه کلمبیا آمریکا تکمیل کرد. یگانه در دوران پهلوی در پنج منصب رئیس کل بانک مرکزی، وزیر دارایی، وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه و وزیر آبادانی و مسکن فعالیت کرد.
7- حسنعلی مهران (1354-1356)
در دانشگاه ناتینگهام در رشته علوم سیاسی و اقتصاد مدرک گرفت و پس از اتمام تحصیلات مدتی در دانشگاه بریستول تدریس کرد. او به غیر از رئیس کل بانک مرکزی در سمتهایی چو.ن وزارت امور اقتصاد و دارایی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، قائم مقام شرکت ملی نفت ایران و ... خدمت کرد. او بعدها به استخدام صندوق بینالمللی پول درآمد و یکی از مدیران این صندوق شد.
8- یوسف خوشکیش (1356-1357)
یوسف خوشکیش یک کارمند ساده بانک بود که پس از قبولی در کنکور اعزام کارمندان بانک به خارج، به فرانسه عزیمت کرد و دوره بانکداری را در آنجا تکمیل کرد. بعدها تحصیلات خحود را در انگلستان به اتمام رساند. او تنها یک سال ریاست بانک مرکزی را به عهده داشت. به غیر از ریاست بربانک مرکزی، چندین سال مدیریت و ریاست بانک ملی را در کارنامهاش دارد. خوشکیش بعد از انقلاب به چند اتهام از جمله ثابت نگه داشتن نرخ ریال در برابر دلار برای 5 سال، به اعدام محکوم شد.
9- محمدعلی مولوی (1357-1358)
مولوی اقتصاددان ایرانی است که در دولت موقت برای چندماه رئیس کل بانک مرکزی ایران بود. او از اسفند ۱۳۵۷ تا آبان ۱۳۵۸ این مسئولیت را بر عهده داشت. مولوی در دوران پهلوی، نماینده اقتصادی ایران در برخی اتحادیههای اروپایی بود.
10- علیرضا نوبری (1358-1360)
اولین رئیس کل بانک مرکزی ایران بعد از انقلاب است که حدود 2 سال در این سمت ماند. نوبری مدرک مهندسی خود را از اکول پلی تکنیک، فوق لیسانس ریاضی را از دانشگاه سوربون، فوق لیسانس اقتصاد و فوق لیسانس تحقیق در عملیات را از دانشگاه استنفورد دریافت کرد. از او از افراد بسیار نزدیک به بنیصدر یاد میشود.
11- محسن نوربخش (1360 – 1365 و 1373-1382)
نوربخش دانشآموخته کارشناسی اقتصاد از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد و دکتری اقتصاد از دانشگاه کالیفرنیا، دیویس بود. نوربخش در دوره سوم مجلس شورای اسلامی، بعنوان نماینده تهران در مجلس حضور داشت و در دولت ششم نیز وزیر امور اقتصادی و دارایی بود. نوربخش همچنین بعنوان استاد اقتصاد دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی فعالیت میکرد. او دو دوره ریاست بانک مرکزی را به عهده داشت، اول سالهای 60 تا 65 و بعد در سالهای 73 تا 82. از این لحاظ او رکورد دار ریاست بر بانک مرکزی ایران است.
12- مجید قاسمی (1365-1368)
قاسمی دانشآموخته کارشناسی مدیریت بازرگانی از دانشگاه علامه طباطبائی و دکتری اقتصاد از دانشگاه ساوتهمپتون است. او همچنین قائم مقام وزیر نیرو و ریاست هیئت مدیره ذوب آهن اصفهان را در کارنامه خود دارد. قاسمی از ۱۳۹۲ تاکنون معاون پژوهشهای اقتصادی مرکز تحقیقات مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
13- محمدحسین عادلی (1368-1373)
عادلی دانشآموخته کارشناسی ارشد اقتصاد بینالملل از دانشگاه تهران و دکترای مدیریت کسبوکار از دانشگاه کالیفرنیا است. او از ۱۳۶۶ تا ۱۳۶۸ سفیر ایران در ژاپن بود، در فاصله سالهای ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۳ بهعنوان رئیس کل بانک مرکزی ایران فعالیت میکرد، از ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۸ سفیر ایران در کانادا و از ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۵ سفیر ایران در بریتانیا بود. عادلی از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ نیز بهعنوان دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز فعالیت میکرد. حالا او استاد دانشگاه تهران و خواجه نصیرالدین طوسی است.
14- ابراهیم شیبانی (1382-1386)
شیبانی دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد اقتصاد را در دانشگاه تهران گذراند و برای ادامه تحصیلات، ابتدا به اروپا و سپس به آمریکا رفت و دیپلم عالی آمار را از مؤسسه مطالعات اجتماعی لاهه در هلند و کارشناسی ارشد و دکترای اقتصاد را از دانشگاه ایندیانای آمریکا گرفت. به غیر از حدود 4 سال ریاست بر بانک مرکزی، او سفیر ایران در اتریش از ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱ بوده است. شیبانی در حال حاضر استاد اقتصاد دانشگاه تهران است.
15- طهماسب مظاهری (1386-1387)
مظاهری دارای مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد عمران از دانشکده فنی تهران و مدرک دکترا در رشته مدیریت مالی از دانشکده مدیریت دانشگاه تهران است. او تنها حدود یک سال رئیس کل بانک مرکزی بود. او در دولت دوم اصلاحات 3 سال وزیر اقتصاد بود و در دولت اول اصلاحات مشاور رئیسجمهور و رئیس دفتر مشاوران رئیسجمهور بود.
16- محمود بهمنی (1388-1392)
بهمنی سومین رئیس کل بانک مرکزی در دولت نهم محسوب میشود. او دارای مدرک کارشناسی اقتصاد، کارشناسی ارشد مدیریت بانکداری و دکترای مدیریت بازرگانی است. با این حال محل تحصیل او مشخص نیست و در هیچ کجا ثبت نشده است. بهمنی نماینده مجلس در دوره دهم نیز بوده است و گفته شده ۱۷ سال سابقه تدریس در دانشگاه آزاد اسلامی و مؤسسه عالی بانکداری را دارد.
17- ولیاله سیف (1392-1397)
سیف دانشآموخته کارشناسی ارشد حسابداری از دانشکده حسابداری و علوم مالی شرکت ملی نفت ایران و دکتری حسابداری از دانشگاه علامه طباطبایی است. او پیش از رسیدن به ریاست بانک مرکزی سمتهایی چون مدیرعاملی بانک کارآفرین، بانک ملت، بانک صادرات، بانک سپه و بانک ملی ایران را برعهده داشته است. در حال خاضر نیز سیف در دانشگاه علامه تدریس میکند.
18- عبدالناصر همتی (1397-1400)
همتی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای اقتصاد خود را از دانشگاه تهران کسب کرده است. به غیر از سه سال ریاست بر بانک مرکزی، مدیرعاملی بانک سینا و بانک ملی را در کارنامه خود دارد. او همچنین در رقابتهای انتخاباتی ریاست جمهوری 1400 شرکت کرد که همین موضوع به گفته خودش عامل برکناریش از بانک مرکزی توسط حسن روحانی شد. او در حال حاضر در دانشگاه تدریس میکند.
19- اکبر کمیجانی (1400 به مدت چند ماه)
کمیجانی مدرک کارشناسی اقتصاد را از دانشگاه تهران گرفت و پس از آن با دریافت بورس تحصیلی به ایالات متحده آمریکا رفت. او کارشناسی ارشد و دکترای خود را در رشته اقتصاد از دانشگاه ویسکانسین در میلواکی گرفت. او تنها چندماه رئیس بانک مرکزی بود و احتمالا بعد از بانک مرکزی به تدریس در دانشگاه بازگردد.
20- علی صالحآبادی (1400)
علی صالح آبادی متولد ۱۳۵۷ در سبزوار است. او دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت مالی را در دانشگاه امام صادق گذرانده و دکترا مدیریت مالی را در دانشگاه تهران خوانده است و درحالحاضر نیز عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق است.
شاید مهمترین مسئولیت او از سال ۱۳۸۴ تا اواخر سال ۱۳۹۳، یعنی به مدت حدود ۱۰ سال ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار را برعهده داشت.
صالحآبادی در ۲۵ آذر ۱۳۹۳ از ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار ایران استعفا داد و محمد فطانتفرد عهدهدار این وظیفه شد. بعد از استعفا با حکم علی طیب نیا، وزیر وقت امور اقتصادی و دارایی به مسئولیت ریاست هیات مدیره و مدیرعاملی بانک توسعه صادرات منصوب شد و از آن تاریخ تا به امروز به مدت بیش از ۶ سال، عهدهدار این مسئولیت است.