تکلیف جدید دولت برای بازگشت نخبگان

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایرنا، در جلسه علنی نوبت دوم دوشنبه اول آبان ماه مجلس شورای اسلامی، ادامه رسیدگی به گزارش کمیسیون تلفیق برنامه هفتم در دستور کار نمایندگان قرار گرفت و بندهای (الف) و (ب) ماده (۹۸) به تصویب رسید.

بر اساس بند (الف) ماده (۹۸)، به منظور فعال کردن قابلیت‌های سرزمینی و موقعیت راهبردی جمهوری اسلامی ایران و تعامل مؤثر با محیط بین المللی و منطقه‌ای اقدامات زیر انجام می‌گیرد:

الف- در راستای ارتباط، جذب و بازگشت نخبگان و متخصصان و نقش آفرینی آنان در چرخه خدمت به کشور، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری با همکاری وزارت امورخارجه موظفند ظرف ۶ ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون آیین‌ نامه اجرائی ارتباط نخبگان ایرانی خارج از کشور را تهیه و به تصویب هیأت وزیران برسانند به نحوی که تا پایان برنامه امکان تعامل موثر با حداقل ۲۰ درصد از جامعه هدف فراهم شود.

علی اصغر عنابستانی در مخالفت با بند (الف) گفت: در کشورهایی اروپایی، نظیر آلمان ۹۰ درصد هزینه‌های دانشگاه از محل درآمدهای خود دانشگاه است و ۱۰ درصد از منابع دولتی است. اما در ایران این موضوع برعکس است.

نماینده مردم سبزوار در مجلس افزود: دانشگاه باید به فکر حل مسائل باشند و هزینه دانشگاه را خود دانشگاه تامین کند و برای این موضوع باید حل مسئله و نظام مسائل کشور را حل کنند تا در این باره درآمدزایی کند. اما متاسفانه در برنامه این موضوع دیده نشده است.

وی اضافه کرد: در مسئله جذب نخبگان گفته شده که آیین نامه بنویسیم و با ۲۰ درصد نخبگان تعامل ایجاد کنیم در حالی که بسیار ابهام دارد. چرا که یک نخبه این دلیل از کشور مهاجرت کرده که امکانات پژوهشی برای وی فراهم نبوده یا از امکان نخبگی او به درستی استفاده نشده است یا سطح رفاه او به درستی تامین نشده که مجبور به مهاجرت شده است.

رضا حاجی پور در موافقت با بند (الف) گفت: ایران در نخبه پروری رتبه برتر دنیا را دارد ولی ما نتوانستیم دانشمندان خود را در رشته های پزشکی و سایر بخش ها حفظ کنیم و این بند برای استفاده از ظرفیت نخبگان کشور است و باید کاری انجام شود تا همه نخبگان به کشور بازگردند. چرا که نتوانستیم برای آنها امکانات لازم را فراهم کنیم.

محسن زنگنه در موافقت با بند (الف) گفت: دانشجویانی که برای تحصیل از کشور خارج می‌شوند که اکثرا در دانشگاه‌های برتر دنیا کرسی‌های مهمی را کسب می‌کنند، ظرفیتی برای جمهوری اسلامی هستند و پرچمی درباره میزان رشد علمی در کشور هستند.

سخنگوی کمیسیون تلفیق برنامه هفتم افزود: نکته این است که باید به گونه ای عمل کنیم از ظرفیت این افراد استفاده کنیم. این نگاه هم غلط است که هر کسی که از کشور خارج شد به دنبال این است که نفعی به کشور نرساند، اشتباه است.

وی تصریح کرد: این افراد دانش آموزان نخبه دیروز ما هستند و ما می‌توانیم از نخبگانی که قطعا به بهبود شرایط کشور هستند، استفاده کنیم.

همچنین بر اساس بند (ب) که به تصویب نمایندگان رسید، وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلفند با همکاری وزارت امور خارجه، دانشجویان خارجی را در سقف ظرفیت دانشگاه‌های دولتی، غیردولتی و دانشگاه آزاد اسلامی با توسعه برنامه‌های تبادل دانشجو و تسهیل شرایط لازم برای پذیرش، رقابتی کردن قیمت‌گذاری شهریه، تقویت تبادل پذیری برنامه‌های درسی دانشگاه‌های کشور با دانشگاه‌های خارجی هدف و تسهیل حضور در دوران تحصیل به ویژه اعطای حق اقامت به مدت تحصیل، ورود و خروج مکرر، کار پاره‌ وقت، بیمه درمانی و خدمات بانکی به دانشجویان خارجی، پذیرش نمایند.

محمدرضا صباغیان بافقی در مخالفت با بند (ب) اظهار داشت: بیشتر این موارد در لایحه برنامه یا قابل سنجش نیست یا ابهام دارد. به عنوان مثال در بند (ب) این سقف گفته شده به چه معناست. همچنین مواردی گفته شده که قابلیت اجرایی ندارد. البته اگر رفع ابهام شود شاید بتوان در این باره کار اجرایی انجام داد.

سلمان اسحاقی نماینده مردم قائنات در مجلس در موافقت با بند (ب) اظهار داشت: این موارد در آیین نامه‌های مختلف می‌تواند مورد توجه قرار گیرد. از طرفی از وزیر علوم، تحقیقات و فناوری می‌خواهیم نسبت به افزایش ظرفیت دانشگاه‌ها توجه نشان دهند و یکی از توقعات از دولت سیزدهم این است که نسبت به افزایش دانشگاه‌های استان‌ها اقدام شود.

محمدعلی زلفی گل در موافقت با بند (ب) عنوان کرد: این حکم به ما کمک می‌کند که دانشجویان غیر ایرانی را بهتر بپذیریم و این دانشجوی خارجی تردد مکرر و کار نیمه وقت داشته باشد و این حکم برای تعامل علمی است.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری تاکید کرد: این حکم برای دیپلماسی علمی و برای اینکه دانشجویان غیر ایرانی را بپذیریم، یک حکم کلیدی است. از طرفی تا چند سال پیش ۴ میلیون ۲۰۰ هزار نفر ظرفیت دانشجویان کشور بوده که این تعداد به ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر رسیده و این ظرفیت برای جذب دانشجویان غیرایرانی وجود دارد.

محمدمهدی زاهدی به عنوان نماینده کمیسیون تلفیق در موافقت با بند (ب) گفت: ترکیه دانشگاهی دارد که ۲ میلیون دانشجوی خارجی در آن تحصیل می‌کنند و طبق این بند اگر بتوانیم چنین شرایطی فراهم کنیم که بین دانشجویان خود و دانشجویان خارج از کشور، تبادل داشته باشیم، می‌توانیم برنامه فرهنگی انقلاب اسلامی را در کشور پیاده کنیم.