عدم رابطه بین «بازده سرمایه (ROI)» و «بازده سهام (ROE)» شرکت‌ها!
طبعا چنین نتیجه قوی و در عین حال غیربدیهی، در نگاه اول مخالفان زیادی دارد خصوصا کسانی که مباحث مالی را عمدتا از منظر حسابداری یا مدیریت می‌نگرند و خیلی به چارچوب بازده تعادلی بازار سهام دقت ندارند.
توضیح تئوریک: بازده روی دارایی یا همان ROI همیشگی، یعنی عمل‌کرد کل شرکت روی مجموعه دارایی‌های ملموس و غیرملموس. در حالی که بازده روی سهام (یا ROE) یعنی پاداشی که به صاحبان سهام بابت پذیرش ریسک می‌رسد.
خب چرا این دو عدد یکی نیست؟ چون آن وسط یک عامل سوم بدهی یا Debt هست که یک بازده ثابت طلب می‌کند. ما باید از بازده کل شرکت پاداش صاحبان بدهی را بدهیم و «هر چه که این وسط ماند یا به اصطلاح Residual Payment» (که گاه ممکن است صفر هم باشد) به صاحبان سهام می‌رسد. چون «ریسک» جریان نقدی سهام شرکت خیلی با ریسک جریان نقدی عملیات شرکت (EBIT) فرق دارد، در تعادل بازار «بازده یا همان پاداش ریسک» این دو می‌تواند با هم خیلی فرق کند!
تنها حالتی که ROA=ROE می‌شود، در شرکتی است که ۱۰۰٪ دارایی آن از محل سهام باشد، هیچ بدهی نداشته باشد، در بازار رقابتی فعال باشد و همه دارایی‌هایش هم ملموس و با قیمت لحظه‌ای روز ارزیابی شده باشند. هر کدام از این فروض نقض بشود (که در واقعیت معمولا می‌شود)، دو عدد از هم فاصله می‌گیرند، گاه زیاد.
اول به چارچوب نظری موضوع فکر کنیم تا در پست بعدی مثال‌های عینی از دنیای واقع ببینیم که چه طور شرکت‌هایی با فاندامنتال قوی و ROA or ROIهای بالا، ROE های پایینی دارند. دقت کنید که خیلی از «اهل تجربه» ممکن است در نگاه اول فکر کنند که این ادعا غلط است و برای‌شان بدیهی باشد که ROA و ROE به هم ربط دارند. مثال‌های بعدی موضوع را بیشتر روشن خواهد کرد.
(ادامه دارد)
منبع: کانال تلگرامی نویسنده
