پیشنهاد جدید موسویان برای پایان دادن به سلطه آمریکا بر خاورمیانه

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایرنا، سید حسین موسویان استاد دانشگاه پرینستون و سلمان عامری دانشجوی دوره دکترای دانشگاه جورج تاون آمریکا در مقاله ای مشترک پیشنهاد تشکیل نظام همکاری های مشترک ۶ کشور چین، روسیه، ایران، ترکیه، عراق و سوریه (ریکتیس) را مطرح کردند.

 موسویان دیپلمات پیشین ایران و استاد دانشگاه پرینستون آمریکا و  سلمان عامری دانشجوی دکترای حقوق دانشگاه جورج تاون آمریکا به بررسی زمینه های منافع مشترک ۶ کشور چین، روسیه، ایران، ترکیه، عراق و سوریه (ریکتیس) درمنطقه پرداختند و با پیشنهاد تشکیل نظام همکاریهای مشترک این شش کشور نتیجه گیری کردند اگر همکاری های مشترک این کشورها در زمینه‌های منافع مشترک، تحقق یابد، می تواند به سلطه طلبی ها و یکجانبه گرایی آمریکا و کشورهای متحدش در خاورمیانه پایان دهد.

پیشگیری از سلطه کمپ آمریکا برخلیج فارس

نویسندگان در این مقاله که در مجله گلوبال جنوب آسیا منتشر شده است، آورده اند: اهمیت استراتژیک حوزه خلیج فارس طی چند دهه گذشته برای کشورهای منطقه و خارج از منطقه بخوبی شناخته شده است. بعد از انقلاب اسلامی ایران، جیمی کارتر گفت که هرتلاش توسط سایر کشورها برای کنترل خلیج فارس به مثابه تهدید منافع حیاتی آمریکا تلقی شده و ما با همه ابزارها ازجمله نیروی نظامی از آن جلوگیری خواهیم کرد.

این دو تحلیلگر مسایل بین المللی افزودند: تمام روسای جمهوری آمریکا این خط مشی را دنبال کرده وآمریکا و کشورهای متحدش درمنطقه درجهت سلطه بر این حوزه موفقیت هایی هم داشته اند. هجمه عربستان به قطر و سلطه بر بحرین نشانه های آشکار خط مشی سلطه طلبی عربستان برحوزه خلیج فارس با حمایت آمریکا است.

موسویان و عامری ادامه دادند: حمایت ایران وترکیه از قطر هم نشانه منافع مشترک این دو کشور جهت مقابله با سلطه طلبی عربستان است. هر شش کشور (ریکتیس)در مقابله با سلطه طلبی آمریکا و متحدانش بر حوزه خلیج فارس دارای منافع راهبردی مشترک هستند.

نقش منطقه ای ایران

نویسندگان این مقاله مشترک ادامه دادند: بیداری غول منطقه ای یعنی ایران که با وقوع انقلاب ۱۹۷۹ رقم خورد، موجب وحشت آمریکا و متحدان منطقه ای اش شد.

موسویان و عامری افزودند: تحریک صدام برای تجاوز به ایران در سالهای اولیه انقلاب، سیاستی حساب شده برای انزوا و فروپاشی ایران بود که تا کنون با استمرارتحمیل تحریم های گسترده آمریکا و غرب، استمرار یافته است.

آنها تصریح کردند: به رغم همه فشارهای غرب و متحدانش، ایران بعنوان یک قدرت منطقه ای ظهور کرده که تحول مهم برای هردو قطب قدرت یعنی آمریکا و متحدانش از یک طرف و قدرت های بلوک شرق و سایرکشورهای ریکتیس از سوی دیگر بوده است.

آنها ادامه دادند: این چالش بقدری عظیم است که با وجود توافق ایران با شش قدرت جهانی شامل آمریکا درمورد برجام، نهایتا آمریکای ترامپ با فشار متحدینش بویژه اسرائیل و عربستان، از برجام خارج شد. استراتژی ثابت اسرائیل مبتنی بر فروپاشی ایران بوده و در اجرای این استراتژی درطول چهل سال گذشته، با تمام ظرفیت وارد میدان شده است که متاسفانه درسالهای اخیر نیز موفق شد عربستان و امارات را هم به استخدام این استراتژی درآورد.

نویسندگان این مقاله تصریح کردند: هرچند برخی از کشورهای ریکتیس ، مثل ترکیه که عضو ناتو است، ملاحظاتی دارند؛ اما درکل درمورد پذیرش جایگاه طبیعی و مشروع ایران درمنطقه، انعطاف دارند. قدرتهای جهانی بلوک شرق بویژه چین و روسیه، نقش منطقه ای ایران را عاملی برای مهار سلطه آمریکا می دانند. کشورهای عراق و سوریه نیزخواهان همکاری های جامع هستند ضمن اینکه ترکیه نیز روی روابط با ایران سرمایه گذاری سنگینی کرده است. کشورهای ایران وسوریه و عراق و چین و روسیه درمقابله با داعش و القاعده دریک جبهه مشترک قرار گرفتند.

موسویان و عامری  به بودجه بیش از ۷۰۰ میلیارد دلاری آمریکا و هزینه های نظامی بیش از ۱۰۰ میلیارد دلاری اسرائیل، عربستان و امارات اشاره  و و افزودند: با این وجود، اقتصاد چین ظرفیت این را دارد که بتدریج و درطی سالهای آینده نابرابری نظامی را کاهش دهد، ضمن اینکه روسیه و برخی دیگر از کشورهای ریکتیس نیز پتانسیل افزایش قدرت نظامی را دارند.

نویسندگان این مقاله نوشتند: درشرایط فعلی حدود ۸۰ درصد مصرف انرژی جهان از انرژی های فسیلی است که نفت ۳۳ درصد و گاز ۲۴ درصد آن را تشکیل می دهد. کشورهای ریکتیس ۲۴ درصد خائر نفت جهان را در اختیار دارند ودرسال ۲۰۱۹، ۲۲ درصد نفت جهان را تولید کردند.

آنها ادامه دادند: آمریکا  و متحدانش ۲۷ درصد نفت جهان را تولید کردند و ۳۵ درصد ذخائر نفت ذخائر گاز جهان را در اختیار دارند. کشورهای ریکتیس ۴۱ درصد ذخایر گاز جهان و جبهه آمریکا ۱۲.۵ درصد  ذخائر گار جهان را دراختیار دارد.ر وسیه و ایران به تنهایی حدود یک سوم ذخائر گازطبیعی جهان را دراختیار دارند.

نویسندگان این مقاله افزودند: چین به تنهایی حدود ۲۴ درصد انرژی جهان را مصرف می کند که درسال ۲۰۱۸ حدود ۳۱ درصد از کشورهای ریکتیس و۱۳ درصد از عربستان وارد کرد. چین درسال ۲۰۱۹ حدود ۳۵ درصد مصرف گاز خود را وارد کرد. اروپا درسال ۲۰۱۸ حدود ۴۲ درصد نفت و ۴۰ درصد گازمصرفی خود را از کشورهای ریکتیس وارد کرد. دراین سال اروپا هفت درصد از نفت مصرفی خود را از عربستان وارد کرد.

این تحلیلگران مسایل بین المللی اظهار داشتند: ایران و ترکیه دوکشور غیر عربی هستند که با چالشهای فراگیر از سوی جبهه آمریکا مواجه هستند.آمریکا و چین نیز عملا وارد دوران جنگ سرد جدیدی شده اند. با وجود این نوع چالشها، درسالهای اخیر در مجموع روند همگرایی کشورهای ریکتیس بیش از واگرایی بوده است.

این دو اظهار داشتند: حمایت روسیه و ایران از کشورهای سوریه و عراق درمقابله با تهدیدات تروریستی و تفاهمنامه همکاری های استراتژیک ۲۵ ساله بین ایران و چین که هدف آن ۴۰۰ میلیارد دلاری سرمایه گذاری چین درایران است، حاکی از این واقیعت است که کشورهای ریکتیس دارای منافع حیاتی مشترک هستند. تحقق چنین مشارکتی نیازمند تشکیل یک گروه کاری مشترک بین این کشورها برای تقویت منافع مشترک و کاهش اختلافات است.