لهستان؛ گزینه احتمالی پلن C پوتین

به گزارش اقتصادنیوز توماس ال. فریدمن، ستون‌نویس ارشد نیویورک‌تایمز و برنده ۳ جایزه روزنامه‌نگاری پولیتزر پیشتر درستون هفتگی خود در مقاله‌ای با عنوان «پوتین راه خوبی برای خروج ندارد و این واقعا مرا می‌ترساند» هشدار داد: «اگر امیدوارید بی ثباتی جنگ ولادیمیر پوتین با اوکراین در بازارهای جهانی و ژئوپلیتیک به اوج خود رسیده باشد، امید شما بیهوده است؛ ما هنوز چیزی ندیده‌ایم. صبر کنید تا پوتین به طور کامل درک کند که تنها انتخاب او در اوکراین این است که «چگونه ببازد؟»؛ «زود، کوچک و خجالت‌زده» یا «دیر و بزرگ و عمیقاً تحقیر شده».

در واقع وی بر این باور است که «شکست در اوکراین تنها گزینه پوتین است و فقط زمان و وسعت آن محل سؤال است؛ زیرا تهاجم آسان و کم‌هزینه‌ای که او متصور بود و مهمانی خوشامدگویی اوکراینی‌ها که انتظارش را می‌کشید، یک خیال‌ واهی محض بود؛ و همه چیز از آن سرچشمه می‌گیرد».

پلنB پوتین علیه پلنA بایدن-زلنسکی

من هیچ منبع محرمانه ای در کرملین در این مورد ندارم، فقط تجربه ای از تماشای عملیات پوتین در خاورمیانه در طول سالیان متمادی دارم. به این ترتیب، برای من بدیهی به نظر می رسد که پوتین که متوجه شده بود طرح A شکست خورده است - انتظار او از لشکرکشی ارتش روسیه به اوکراین، قطع سر رهبری "نازی" آن و سپس افتادن تمام کشور به طور مسالمت آمیز در آغوش روسیه. - به طرح B خود تغییر داده است.

طرح B این است که ارتش روسیه عمداً به سمت غیرنظامیان اوکراینی، بلوک‌های آپارتمانی، بیمارستان‌ها، مشاغل و حتی پناهگاه‌های بمب - که همه اینها در چند هفته گذشته اتفاق افتاده - با هدف تشویق اوکراینی‌ها به فرار از خانه‌های خود و ایجاد پناهجوی عظیم شلیک می‌کند. بحران در داخل اوکراین و حتی مهمتر از آن، بحران گسترده پناهجویان در کشورهای مجاور ناتو.

گمان می‌کنم پوتین به این فکر می‌کند که اگر نتواند تمام اوکراین را با ابزار نظامی اشغال کند و به سادگی شرایط صلح خود را تحمیل کند، بهترین کار بعدی این است که 5 یا 10 میلیون پناهنده اوکراینی، به‌ویژه زنان، کودکان و افراد مسن را براند. به لهستان، مجارستان و اروپای غربی - با هدف ایجاد چنان بار اجتماعی و اقتصادی شدیدی که این کشورهای ناتو در نهایت زلنسکی را تحت فشار قرار دهند تا با هر شرایطی که پوتین برای توقف جنگ می‌خواهد موافقت کند.

پوتین احتمالا امیدوار است که اگرچه این طرح به احتمال زیاد شامل ارتکاب جنایات جنگی است که می‌تواند او و دولت روسیه را دچار تنبلی دائمی کند، اما نیاز به نفت، گاز و گندم روسیه - و کمک روسیه در رسیدگی به مسائل منطقه‌ای مانند توافق قریب‌الوقوع هسته‌ای ایران - خواهد بود که به زودی جهان را مجبور می‌کند به تجارت با "پوتین، پسر بد" بازگردد، همانطور که همیشه در گذشته رخ داده است.

به نظر می رسد طرح B پوتین طبق برنامه‌ریزی در حال گسترش است. خبرگزاری فرانسه، روز یکشنبه از کیف گزارش داد: «بیش از 3.3 میلیون پناهجو از زمان آغاز جنگ از اوکراین فرار کرده اند - سریع ترین رشد بحران پناهجویان اروپا از زمان جنگ جهانی دوم - که اکثریت قریب به اتفاق آنها زن و کودک هستند. به گفته سازمان ملل 6.5 میلیون دیگر در داخل کشور آواره شده اند.

در ادامه این داستان آمده است: «وزارت دفاع بریتانیا در یک به‌روزرسانی اطلاعاتی اواخر روز شنبه اعلام کرد که اوکراین به دفاع مؤثر از حریم هوایی خود ادامه می‌دهد و روسیه را مجبور می‌کند به سلاح‌هایی که از حریم هوایی خود پرتاب می‌شوند تکیه کند. در این بیانیه آمده است که روسیه مجبور شده است «رویکرد عملیاتی خود را تغییر دهد و اکنون استراتژی فرسایشی را دنبال می‌کند». این احتمالاً شامل استفاده بی رویه از قدرت آتش است که منجر به افزایش تلفات غیرنظامی، تخریب زیرساخت های اوکراین و تشدید بحران انسانی می شود.»

پلن A زلنسکی و بایدن

با این حال، طرح B پوتین به شدت درگیر طرح‌های بایدن و زلنسکی است.

پلن A زلنسکی که من گمان می‌کنم حتی بهتر از آنچه امیدوار بودند اجرا می‌شود، این است که با ارتش روسیه به تساوی در زمین بجنگد، اراده آن را بشکند و پوتین را مجبور کند که پس از عقب‌نشینی احتمالی با شرایط زلنسکی برای توافق صلح موافقت کند - فقط با حفظ حداقلی حیثیت رهبر کرملین. علی‌رغم همه خونریزی‌های سبعانه و بمباران‌های نیروهای روسی، زلنسکی - عاقلانه - همچنان به یک راه‌حل دیپلماتیک چشم دوخته است و همیشه برای مذاکره با پوتین در حالی که نیروها و مردمش را پیرامون خود جمع می‌کند، فشار می‌آورد.

روزنامه تایمز روز یکشنبه گزارش داد که به گفته تحلیلگران و مقامات آمریکایی، «جنگ در اوکراین پس از بیش از سه هفته درگیری به بن بست رسیده است و روسیه تنها دستاوردهای حاشیه ای داشته و به طور فزاینده ای غیرنظامیان را هدف قرار می دهد. موسسه مطالعات جنگ، یک موسسه تحقیقاتی مستقر در واشنگتن، در تحلیلی گفت: «نیروهای اوکراینی کارزار اولیه روسیه در این جنگ را شکست دادند. این مطالعه نتیجه گرفت که روس‌ها نیروی انسانی یا تجهیزات لازم برای تصرف کیف، پایتخت یا دیگر شهرهای بزرگ مانند خارکف و اودسا را   ندارند.

پلن A بایدن، که او به صراحت به پوتین قبل از شروع جنگ در تلاش برای بازدارندگی او هشدار داد، اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه بود که مشابه آن‌ها قبلاً توسط غرب اعمال نشده بود - با هدف ضربه زدن به اقتصاد روسیه. یک بخش استراتژی بایدن - که شامل ارسال تسلیحات به اوکراینی ها برای تحت فشار قرار دادن نظامی روسیه بود- نیز دقیقاً همین کار را انجام می دهد. طرح بایدناحتمالاً فراتر از انتظارات وی موفقیت آمیز باشد، زیرا صدها شرکت خارجی فعال در روسیه نیز فعالیت خود را در روسیه به حالت تعلیق درآوردند - داوطلبانه یا تحت فشار کارمندان خود.

کارخانه های روسیه اکنون مجبور به تعطیلی هستند زیرا نمی توانند ریزتراشه ها و سایر مواد خام مورد نیاز خود را از غرب تهیه کنند. سفرهای هوایی به روسیه و اطراف آن محدود شده است زیرا بسیاری از هواپیماهای تجاری این کشور در واقع متعلق به شرکت‌های لیزینگ ایرلندی بودند و ایرباس و بوئینگ به هواپیماهایی که روسیه مالکیت کامل دارند سرویس نمی‌دهند. در همین حال، هزاران کارگر جوان روسی در فناوری با پاهای خود علیه جنگ رای می‌دهند و فقط کشور را ترک می‌کنند - همه اینها تنها در عرض یک ماه از شروع این جنگ نادرست توسط پوتین.

روزنامه واشنگتن پست به نقل از شرکت تحقیقاتی اقتصادی کاستلوم گزارش داد: بیش از نیمی از کالاها و خدماتی که به روسیه سرازیر می شود از 46 کشور یا بیشتر است که تحریم ها یا محدودیت های تجاری وضع کرده اند و ایالات متحده و اتحادیه اروپا پیشتاز این راه هستند.

روزنامه پست افزود: «در یک سخنرانی تلویزیونی در روز پنجشنبه، به نظر می‌رسید که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه چالش‌های این کشور را تصدیق کرد. او گفت که تحریم‌های گسترده باعث ایجاد «تغییرات ساختاری عمیق در اقتصاد ما» می‌شود، اما قول داد که روسیه بر «تلاش‌ها برای سازمان‌دهی یک توطئه محاصره اقتصادی» غلبه خواهد کرد. پوتین افزود: «در حال حاضر برای ما دشوار است. شرکت‌های مالی روسیه، شرکت‌های بزرگ، کسب‌وکارهای کوچک و متوسط با فشار بی‌سابقه‌ای مواجه هستند».

بنابراین، در اینجا شما این سوال را دارید: آیا فشار بر کشورهای ناتو از سوی همه پناهندگانی که ماشین جنگی پوتین - هر روز بیشتر و بیشتر- ایجاد می کند، بر فشاری که -هر روز بیشتر و بیشتر- بر ارتش متوقف شده او در زمین اوکراین و بر اقتصاد کشورش وارد می‌آید، غلبه خواهد کرد؟ 

پاسخ به این سوال باید تعیین کند که این جنگ چه زمانی و چگونه به پایان می رسد؛ چه با یک برنده و بازنده آشکار یا -شاید به احتمال زیاد- با نوعی سازش کثیف به نفع یا ضرر پوتین.

لهستان؛ گزینه بالقوه پوتین برای پلن C

من می گویم "شاید" زیرا پوتین ممکن است احساس کند که نمی تواند هر نوع تساوی یا سازش کثیفی را تحمل کند. او ممکن است احساس کند که هر چیزی غیر از یک پیروزی کامل، تحقیر است که سلطه اقتدارگرایانه او را بر قدرت تضعیف می کند. در آن صورت، او می‌تواند یک پلن C را انتخاب کند - که، حدس می‌زنم، شامل حملات هوایی یا موشکی به خطوط تدارکات نظامی اوکراین در آن سوی مرز در لهستان باشد.

لهستان یکی از اعضای ناتو است و هرگونه حمله به خاک آن مستلزم آن است که سایر اعضای ناتو از لهستان دفاع کنند. پوتین ممکن است بر این باور باشد که اگر بتواند این موضوع را پیش ببرد و برخی اعضای ناتو از دفاع از لهستان خودداری کنند، ناتو ممکن است شکست بخورد.

این امر قطعاً باعث ایجاد بحث‌های داغ در داخل هر کشور ناتو - به ویژه در ایالات متحده - در مورد دخالت مستقیم در جنگ جهانی سوم بالقوه با روسیه خواهد شد. مهم نیست در اوکراین چه اتفاقی می‌افتد، اگر پوتین بتواند ناتو را متلاشی کند، این دستاوردی است که می‌تواند تمام ضررهای دیگر او را بپوشاند.

تحریر و تأمل درباره پلن D پوتین دردناک، و غفلت از آن حماقت است

با این حال، اگر پلن‌های B ،A و C پوتین همگی شکست بخورند، می‌ترسم او یک حیوان در گوشه‌ای باشد که ممکن ست پلن D را انتخاب کند - پرتاب سلاح‌های شیمیایی یا اولین بمب هسته‌ای پس از ناکازاکی. به تحریر درآوردن این جمله سخت و حتی بدتر از آن دردناک برای تأمل است. اما نادیده گرفتن آن به عنوان یک احتمال، در نهایت ساده لوحانه خواهد بود.