بلینکن پس از 6 روز به توافق ایران و عربستان واکنش نشان داد

مقامات آمریکایی تلاش می‌کنند ابتکار عمل چین در منطقه را کم اهمیت جلوه دهند تا از نگرانی‌ها درخصوص کاسته شدن نفوذ جهانی آمریکا بکاهند.

اعلام توافق میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، در روز جمعه ۱۹ اسفند ماه ۱۴۰۱ برای از سرگیری روابط پس از هفت سال تنش، بازتاب گسترده ای در آمریکا به ویژه در میان مقامات و تحلیلگران آمریکایی داشته است.

ایالات متحده آمریکا در نخستین واکنش به توافق جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی گفت که از گزارش ها درباره احیای روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان آگاه است.یک سخنگوی کاخ سفید روز جمعه به وقت محلی اعلام کرد: ما از هرگونه تلاش برای کمک به پایان جنگ در یمن و کاهش تنش ها در خاورمیانه استقبال می کنیم.

وی تصریح کرد: کاهش تنش ها و دیپلماسی به همراه بازدارندگی ستون های اصلی سیاستی هستند که جو بایدن رئیس جمهور آمریکا به آن اشاره کرده است.

سیمون هندرسون عضو بیکر و مدیر برنامه برنشتاین در زمینه سیاست خلیج فارس و انرژی در موسسه واشنگتن در مطلبی در تارنمای هیل وابسته به کنگره آمریکا درباره توافق ایران و عربستان با عنوان اینکه آیا چین با دیپلماسی عربستان و ایران، آمریکا را در خاورمیانه کنار می‌زند؟ می گوید:تحلیل پیامدهای توافق ایران و عربستان احتمالاً بخش قابل توجهی از جامعه سیاست خارجی واشنگتن را به خود مشغول خواهد کرد.

روزنامه پولیتیکو در این زمینه نوشت میانجیگری چین در تنش زدایی میان ایران و عربستان سعودی، موجی از اظهارات نفس گیر را به راه انداخته است؛ از تغییر در الگوی حاکم بر منطقه [آسیای غربی] تا سربرآوردن یک نظم جهانی با محوریت چین.در این میان اما، واکنش دولت بایدن در یک جمله خلاصه می‌شود: «چیزی برای دیدن وجود ندارد.»

در همین راستا، مقام‌های آمریکایی نظرات مختصری در جهت کم اهمیت جلوه دادن این ابتکار عمل داشته‌اند و هنگامی که از آن‌ها جزئیات بیشتری خواسته شد، استدلال‌ها اینگونه بود: این مساله «یکبار تکرار شونده» است؛ این توافق در راستای منافع اقتصادی چین بود؛ این به معنای اتحاد طولانی مدت نیست؛ هرچیزی که در جهت ثبات این منطقه باشد با منافع آمریکا هم راستا است.

پولیتیکو می‌افزاید: این اظهار بی‌تفاوتی نشان می‌دهد که کاخ سفید خواهان پس زدن نگرانی‌ها در رابطه با کاهش نفوذ جهانی آمریکا به دست چین است. این درحالی است که دولت بایدن تلاش می‌کند تا شرکا و متحدانش را به منظور مقابله با آنچه آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه‌اش «تهدید پکن برای نظم بین‌المللی مبتنی بر قوانین» می‌خواند، هماهنگ کند.

بدین ترتیب،‌ با توجه به افزایش لفاظی‌ها و گمانه‌زنی‌ها از یک جنگ سرد میان چین و آمریکا، منطقی به نظر می‌رسد که رویکرد مقام‌های آمریکایی در جهت پرهیز از اظهار نظرهای نگران کننده باشد. اما، این خود می‌تواند به شکل ضعف تعبیر شود.

جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی برای از سرگیری روابط دو جانبه و آغاز به کار دوباره سفارتخانه‌های دو کشور توافق کردند. به‌دنبال سفر بهمن‌ ماه آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی» به پکن، امیر دریابان «علی شمخانی» از روز دوشنبه ۱۵ اسفند با هدف پیگیری توافقات سفر رئیس جمهور، مذاکرات فشرده‌ای را به‌منظور حل‌وفصل نهایی موضوعات فیمابین تهران - ریاض با همتای سعودی خود در چین آغاز کرد.

در پایان این مذاکرات، بیانیه سه‌جانبه‌ای در پکن با امضای «شمخانی» نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی، «مساعد بن‌محمد العیبان» وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و «وانگ ئی» عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر شد.

خبر توافق نهایی ایران و عربستان برای احیای روابط دوجانبه پس از ۷ سال قطع رابطه، روایت پشت پرده آن نشان‌دهنده تغییراتی بزرگ در مناسبات منطقه و رویدادهای جهانی است.