بایدن کار ترامپ را تمام میکند؟/افشاگری جدید نیویورکتایمز
به گزارش اقتصادنیوز ، علیرغم امتیازات بزرگی که پادشاهی سعودی درخواست میکند، تیم بایدن با میانجیگری برای برقراری روابط دیپلماتیک بین عربستان و اسرائیل، پیگیر تلاشها برای تنظیم مجدد سیاست خاورمیانه هستند.
تقلای بایدن
هیچ پیشرفتی اعلام نشد، اما اینکه سالیوان خیلی زود پس از آخرین سفر خود در ماه می به پادشاهی میرود، نشاندهنده وجود چشماندازی جدی برای دستیابی به توافق است. از جمله موانع، اصرار عربستان سعودی بر انعقاد یک پیمان امنیتی متقابل با ایالات متحده و توسعه برنامه هستهای غیرنظامی عربستان است که این کشور بتواند اورانیوم را در خاک خود غنیسازی کند. قبلاً هر دوی این درخواستها در جا رد شدهاند.
گزارش کاخ سفید از این نشست بیانکننده حصول پیشرفت نیست. در این بیانیه ادعا شده که سالیوان به جده سفر کرد تا درباره موضوعات دوجانبه و منطقهای، از جمله طرحهایی برای پیشبرد دیدگاه مشترک برای منطقهای صلحآمیز، امن، مرفه و باثباتتر که با جهان مرتبط باشد، گفتگو کند.
اما مقامات آمریکایی که روز پنجشنبه در جده بودند به طور خصوصی به همکاران خود اطلاع دادند که تعاملات به خوبی پیش رفت و محتاطانه ابراز خوشبینی کردند که با ادامه گفتگوی دیپلماتهای حاضر در میدان، پیشرفتهایی حاصل میشود. دولت بایدن همچنین تلاش کرده تا عربستان سعودی را از همکاری خود با روسیه در زمینه قیمت انرژی دور کرده تا فشار بر مسکو در موضوع جنگ اوکراین را افزایش دهد.
والاستریت ژورنال روز شنبه گزارش داد که رهبران سعودی در روزهای ۵ و ۶ آگوست مذاکرات صلحی را با حضور نمایندگان اوکراین و دهها کشور دیگر از جمله هند و برزیل که مانند عربستان سعودی به تلاشهای غرب برای منزویکردن روسیه نپیوستهاند، تشکیل خواهند داد. روسیه که از مذاکره امتناع کرده در این نشست شرکت ندارد. ژورنال گفت که انتظار میرفت سالیوان در این مراسم شرکت کند، اما شورای امنیت ملی آمریکا روز شنبه اظهار نظری نکرد.
برنامه عربستان برای میزبانی از چنین نشستی، پویاییهای پیچیده و گاه متضاد را برجسته میکند. واشنگتن میخواهد ریاض را علیه روسها قرار داده، از نزدیکشدن آن به چین جلوگیری کند، آن را با اسرائیل متحد کند، آن را با اسرائیل علیه ایران هماهنگ کند، آن را متقاعد کند که به جنگ در یمن خاتمه دهد و مانع از بالارفتن قیمت بنزین در آستانه سال انتخابات ریاستجمهوری آمریکا شود. هفته گذشته، بایدن در گفتگو با توماس ال. فریدمن، ستوننویس نیویورکتایمز توافق احتمالی عربستان و اسرائیل را جزئیات زیادی دانست که هر یک از آنها میتواند به راحتی چنین مذاکره پیچیدهای را به هم بزند، اما اگر به نتیجه برسند، پیامدهای گستردهای خواهند داشت.
اهرم ریاض
عربستان درخواستهای زیادی برای عادیسازی روابط با اسرائیل دارد. مقامات سعودی خواهان یک اتحاد همسطح با ناتو با ایالات متحده هستند که در آن حمله به یک عضو، حمله به همه است. مدتهاست که تعهد به دفاع از یک سلطنت غیردموکراتیک برای سیاستگذاران آمریکایی یک تابوست. علیرغم مخالفت طولانیمدت اسرائیل و ایالات متحده که از مسابقه تسلیحات هستهای در منطقه میترسند، سعودیها خواهان یک برنامه هستهای غیرنظامی هستند.
به گفته یک مقام دفاعی اسرائیل که در این باره صحبت میکرد، به مقامات اسرائیل گفته شد که ملک سلمان که اختیار زیادی به پسرش، محمد بن سلمان واگذار کرده، در مذاکرات مداخله کرد تا تأکید کند که هرگونه توافق نیازمند تغییری در مسئله فلسطین است.
بر اساس تصور اسرائیل، سعودیها به وعده بنیامین نتانیاهو مبنی بر عدم الحاق کرانه باختری راضی نمیشوند. در عوض، آنها خواستار یک اقدام قابلتوجهی واقعی هستند. معلوم نیست که ائتلاف حاکمه کنونی اسرائیل با دادن امتیازاتی بزرگ به فلسطینیان موافقت کند؛ همچنین فشار داخلی علیه چنین پیشنهادی میتواند دولت را منحل کند. رهبران اپوزیسیون به شدت از پیوستن کابینه نتانیاهو امتناع کردهاند، اما در گفتگو با آمریکاییها سؤالاتی در مورد اینکه آیا ممکن است اپوزیسیون در صورت برقراری روابط دیپلماتیک با سعودیها تسلیم شوند، مطرح شده است.
یک مقام ارشد اسرائیلی که با این مذاکرات آشناست، گفت که اسرائیل بخشی از مذاکرات نبود، اما به وعده آمریکا مبنی بر شفافیت کامل و بهروزرسانی منظم اعتماد کرده است.
پازل نتانیاهو
طرف آمریکایی به سعودیها فشار میآورد تا از پایان جنگ در یمن اطمینان حاصل کرده و آتشبس موقتی را که سال گذشته برقرار شد، تثبیت کنند، کمکها به مؤسسات فلسطینی در کرانه باختری را افزایش دهند و تقویت روابط جدید خود با پکن را مهار کنند. روابطی که در سال گذشته پیشزمینه توافق تاریخی عادیسازی روابط ایران و عربستان شد.
این مذاکرات در زمان اصطکاک بین ایالات متحده و اسرائیل انجام میشود. بنیامین نتانیاهو برخلاف نظر بایدن و جریان اپوزیسیون قصد دارد طرح اصلاحات قضایی خود را تماموکمال در کنست تصویب کند.
روابط رسمی دیپلماتیک بین اسرائیل و عربستان سعودی یک پیروزی بزرگ برای نتانیاهو در تلاشهای طولانیمدت او برای عادیسازی موقعیت کشورش در منطقهای است که در بیشتر تاریخ ۷۵ساله اسرائیل رویکردی خصمانه به آن داشته است. توافقنامه ابراهیم که تحت نظارت و میانجیگری دولت دونالد ترامپ در سال ۲۰۲۰ منعقد شد، درب تغییرات گسترده منطقهای را گشود.
عربستان سعودی در آن زمان در برابر پیوستن به این توافق مقاومت کرد و از آن زمان تاکنون، هدف بزرگی برای غرب و اسرائیل بوده است. طی سالها، سعودیها و اسرائیلیها به دلیل نگرانیهای مشترک درباره نقش ایران در منطقه، به طور غیررسمی نزدیکتر شدهاند و تغییرات فزاینده روابط در حال تحول آنها را نشان داده است.
در حالی که دولت بایدن در ابتدا نسبت به شانس مذاکره برای نزدیکی عربستان و اسرائیل خوشبین نبود، در جریان دیدار آقای سالیوان در ماه می، بن سلمان تمایل بیشتری برای دستیابی به یک توافق ابراز کرد و بایدن تصمیم گرفت مسئله را به صورت جدیتری دنبال کند. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در ماه ژوئن به عربستان سعودی سفر کرد و پس از آن نیز، سالیوان از ریاض دیدن کرد.