آچار فرانسه‌ترین پاسپورت‌های جهان/ جنگ اوکراین روسیه را عقب انداخت/ ایران در جایگاه چندم ایستاد؟+ اینفوگرافیک

به گزارش اقتصادنیوز، قدرت پاسپورت هر کشور متاثر از عوامل متعددی چون دیپلماسی، تولید ناخالص داخلی و شرایط ژئوپلیتیک است و وضعیت مناسب هر سه عامل یاد شده می تواند جایگاه پاسپورت یک کشور و امکان سفر به مقاصد متعدد را برای شهروندان آن ارتقا دهد.

داده های بانک جهانی نشان می دهد کشورهایی که تولید ناخالص داخلی بالاتری دارند، از مقاصد بدون ویزای بیشتری هم برخوردار هستند. همچنین میزان شکنندگی داخلی که زیرمجموعه حوزه ژئوپلیتیک قرار می گیرد از دیگر مولفه های موثر بر رتبه بندی پاسپورت کشورها محسوب می شود. از شاخص‌های شکنندگی یک کشور می‌توان به میزان خشونت، حملات تروریستی، درگیری‌های قومی، جنایات سازمان‌یافته، مشروعیت دولت و میزان جمعیت آواره داخلی اشاره کرد.

براساس شاخص قدرت گذرنامه، کم قدرت‌ترین گذرنامه های جهان بیشتر در کشورهای جنگ زده و کشورهایی با روابط دیپلماتیک بسته دیده می‌شوند وکشورهای ثروتمند و امن در بهترین جایگاه‌ها در این فهرست هستند.

مولفه های یاد شده در کنار موضوعات دیگر همواره مدنظر شرکت «هنلی و شرکا» قرار می گیرد که همه ساله لیستی از معتبرترین پاسپورت‌های جهان را اعلام می‌کند. براساس آنچه در سایت این شرکت -که در زمینه مشاوره مهاجرت سرمایه‌گذاری فعالیت می‌کنند- آمده است: رتبه بندی پاسپورت های جهان براساس داده های تاریخی 19 ساله انجام می‌شود و شاخص پاسپورت هنلی تنها در نوع خود بر اساس داده‌های انحصاری سازمان حمل و نقل هوایی بین المللی (IATA) است که شامل 199 پاسپورت و 227 مقصد سفر مختلف است. به‌روزرسانی شاخص پاسپورت هنلی به عنوان ابزار مرجع استاندارد برای شهروندان جهانی و دولت‌های مستقل در هنگام ارزیابی جایگاه گذرنامه در طیف تحرک جهانی در نظر گرفته می‌شود.

این شرکت در آخرین گزارش خود 103 پاسپورت را طبق تعداد مقاصد قابل دسترس بدون ویزا، رتبه‌بندی کرده است. «اقتصادنیوز» در این گزارش به بررسی آخرین وضعیت پاسپورت کشورهای جهان براساس فهرست شرکت هنلی پرداخته است.

براساس بررسی منطقه ای، 23 پاسپورت از 30 پاسپورت برتر جهان متعلق به قاره اروپا و بریتانیاست و سه پاسپورت به کشورهای آسیایی اختصاص دارد و دو پاسپورت هم متعلق به آمریکای شمالی و اقیانوسیه است.

اینفوگرافیک: تجارت فردا/ گرافیست: علیرضا تاجیک

صاحبان قدرتمندترین پاسپورت جهان

جدیدترین رتبه بندی قدرتمندترین پاسپورت های جهان با یک اتفاق ویژه و به نوعی غافلگیری همراه بود؛ چرا که کشور سنگاپور که همواره در رتبه های نخست این فهرست قرار داشت، توانست بین خود و رقبا فاصله ای قابل توجه بیندازد و به تنهایی صاحب قدرتمندترین پاسپورت جهان شود.

شهروندان کشور سنگاپور از 227 مقصد ثبت شده در جهان، می توانند به ۱۹۵ مقصد بدون ویزا سفر کنند. این در حالیست که فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن و اسپانیا با امکان سفر بدون روادید به 192 کشور جهان در رتبه های دوم تا ششم قدرتمندترین پاسپورت های جهان قرار دارند و به نوعی می توان از آن ها با عنوان آچار فرانسه ترین پاسپورت های جهان یاد کرد؛ چرا که با داشتن آن امکان سفر به کشورهای بسیاری در جهان وجود دارد.

اتریش، فنلاند، ایرلند، لوکزامبورگ، هلند، کره جنوبی و سوئد هم با امکان سفر بدون ویزا به 191 کشور جهان در رتبه های 7 تا 13 قرار دارند.

رتبه پاسپورت ایران در جهان چند است؟

اما کشورمان ایران در رتبه‌بندی شرکت هنلی و شرکا چه جایگاهی دارد؟ براساس آنچه در سایت این شرکت آمده است؛ پاسپورت ایران با امکان سفر به 43 کشور بدون ویزا همراه با سودان و نیجریه در رتبه 94 جهان قرار گرفته است.

صاحبان ضعیف ترین پاسپورت جهان را بشناسید

طبق گزارش هنلی و شرکا، افغانستان همچون سال 2023 میلادی، با دسترسی به 26 کشور بدون ویزا در رتبه 103 و آخرین رتبه‌ قوی‌ترین پاسپورت جهان در سال 2024 میلادی قرار گرفته است. أفغانستان تنها به 12 درصد کشورهای جهان دسترسی دارد و پس از به قدرت رسیدن طالبان، بسیاری از کشورها روابط خود با افغانستان را کاهش دادند.

همچنین کشورهای سوریه و عراق به ترتیب با دسترسی بدون ویزا به 28 و 31 کشور در رتبه های دوم و سوم ضعیف ترین پاسپورت جهان قرار دارند. سوریه از زمان جنگ سال 2011، نزدیک به نیمی از جمعیت این کشور که در آن زمان 22 میلیون نفر بوده اند، فرار کردند.

کشور یمن هم به همراه پاکستان با امکان سفر بدون روادید به 33 کشور جهان در رتبه 100 قرار گرفته است. قعرنشینی چهار کشور فوق نکته یاد شده درباره اینکه صاحب ضعیف ترین پاسپورت های جهان کشورهای جنگ زده هستند را تا حدودی تایید می کند.

آمریکا و روسیه؛ کشورهایی که عقب افتادند

عدم حضور آمریکا و روسیه در میان کشورهای صاحب قدرتمندترین پاسپورت های جهان از جمله نکات جالب توجه است که نشات گرفته از دلایل مهمی است. رتبه پاسپورت کشور روسیه پس از حمله به اوکراین به شدت سقوط کرده است و نه تنها کانادا، اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا حریم هوایی خود را برای خطوط این کشور محدود کرده اند؛ بلکه بسیاری از کشورها دسترسی بدون ویزای شهروندان این کشور را لغو کرده اند.

این موضوع درباره آمریکا تا حدودی متفاوت است و از سیاست های واشنگتن نشات گرفته است. جایگاه آمریکا طی سالیان اخیر در پی تنش های دیپلماتیک و عدم استقبال نسبی از ورود گردشگران خارجی، کاهش یافته است. به عنوان مثال برزیل اخیرا دسترسی بدون ویزا را به دلایل متقابل حذف کرد.

تلاش چین برای بازگشت به دوران اوج

اما نکته جالب توجه در میان کشورهای جهان، تلاش چین برای بازگشت پاسپورت این کشور به دوران اوج خود است. پکن در راستای بهبود وضعیت خود، سیاست های مهمی را اجرا کرده است و در تازه ترین مورد هم برای احیای گردشگری در دوران پس از همه گیری ویروس کرونا، تشویق سفر و تقویت فعالیت های اقتصادی، دسترسی بدون ویزا به 50 کشور جهان را فراهم کرده است.