رقبا و دوستان ترامپ پوست انداختند؛ رویاروییهای چند وجهی در پیش است/ رابطه ایلان ماسک با راست افراطی دردسرساز میشود؟
به گزارش اقتصادنیوز، واشنگتن پست با انتشار یادداشتی مدعی شد، دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب، دوره دوم ریاستجمهوریاش را قویتر و مسلطتر به عنوان یک بازیکن در صحنه جهانی نسبت به هشت سال پیش که سوگند یاد کرد، آغاز میکند. با این حال، دنیایی که در انتظار او است، بسیار متفاوت و تهدیدکنندهتر از چهار سال پیش است؛ زمانی که کاخ ریاست جمهوری را ترک کرد.
ماموریت دشوار ترامپ
گفته میشود دولت دوم ترامپ در جبهه داخلی بر اصل «اول آمریکا» متمرکز خواهد شد. اخراج میلیونها مهاجر غیرقانونی یکی از وعدههای اصلی مبارزات انتخاباتیاش بود و انتصابهای اولیهاش نشان میدهد که این اولویت برایش جدی است. با این همه در این مسیر سوالات عملی و سیاسی بسیار است.
بهبود اقتصاد داخلی از طریق کاهش مالیات و هزینهها و تغییرات نظارتی یکی دیگر از وعدههای کلیدی ترامپ بود. نظرسنجیها نشان میدهد که اقتصاد - عمدتاً تورم - در پیروزی ترامپ بر کامالا هریس، معاون رئیسجمهور، بیش از سایر متغیرها تاثیرگذار بود. اما بسیاری از اقتصاددانان گفتهاند که دستور کار اقتصادی ترامپ - تعرفهها و تمدید کاهش مالیات - میتواند منجر به دور جدیدی از تورم و بدهی بیشتر شود. اخراج مهاجران نیز اقتصاد را مختل خواهد کرد.
ترامپ همچنین متعهد شده است که خدمات ملکی را به حالت عادی بازگرداند. ابتکاری که شامل کاهش هزینهها و یافتن دلایل ناکارآمدیها میشود؛ این مسئولیت بر عهده کارآفرین چند میلیاردی ایلان ماسک و ویوک راماسوامی، همکار و رقیب ماسک قرار گرفته و قرار است رهبری شود.
این دو چهره به سان ترامپ جاهطلب هستند. با این وجود، آنها قبل از اینکه بتوانند تغییراتی بیش از تغییرات نمادین ارائه دهند، با چالشهای متعددی روبرو خواهند شد.
در این میان، ترامپ فرصت دارد تا به چالشهای حاکم بر عرصه سیاست خارجی بپردازد. به ادعای واشنگتن پست، او با دنیایی از هرج و مرج و درگیری روبرو خواهد شد؛ جنگ طولانی در اوکراین با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، بیش از هر زمان دیگر اوج گرفته و همزمان خاورمیانه پس از بیش از 15 ماه جنگ همچنان در آشفتگی قرار دارد و تحولات اخیر شام بر پیچیدگیها افزوده است.
دشمنان ترامپ از او چه میخواهند؟
چین چالشهای دیگری را برای ترامپ ایجاد میکند؛ از همین رو رئیس جمهوری منتخب پیشتر تهدید کرده که برای غلبه بر مشکلات اقتصادی جدی و جاهطلبیهای نظامی رو به رشد تعرفههای جدیدی علیه پکن اعمال خواهد کرد. ترامپ برای اثبات اهداف خود در کابینهاش شاهینهای ضدچینی تعریف کرده است. این در حالی است که همزمان متحدان کلیدی ایالات متحده در اروپا، به ویژه فرانسه و آلمان، در موضع ضعف قرار دارند و احزاب راستگرا و پوپولیست در حال قدرت گرفتن هستند.
ترامپ به خود به عنوان یک معاملهگر افتخار می کند. به ادعای ناظران رویکرد او در باب سیاست خارجی به سان دور نخست ریاستش بیشتر جنبه شخصی دارد تا استراتژیک. او به جای همکاری با اتحادهای سنتی ترجیح میدهد با خودکامگان همصدا شود. با این حال به ادعای گروهی از ناظران احتمالاً کار با افرادی مانند پوتین، شی جین پینگ و رهبر کره شمالی که ترامپ برایش «نامه های عاشقانه» فرستاده، دشوارتر خواهد بود.
در همین راستا، دانیل بنجامین، رئیس آکادمی آمریکایی در برلین، گفت: یکی از بزرگترین تغییرات در این دوره چهار ساله، تغییر فعل و انفعالهای رقبای آمریکا، یعنی روسیه، چین، ایران و کره شمالی است.
به باور بنجامین: «رویارویی با رقبا واقعیتی سخت است».
همانطور که یکی از دیپلماتهای سابق اروپایی که نخواست نامش فاش شود گفت: آنچه شاهد هستیم به سان جنگ سرد قدیمی نیست، اما شما میتوانید یک الگوی جهانی از درگیری و تنش را شاهد باشید. در چنین محیطی، دشمنان شوخ طبع ترامپ تمایل کمتری به معاملات کوتاه مدتی دارند که به نفع رئیس جمهور آینده باشد.
به ادعای واشنگتن پست، کتاب بازی قدیمی ترامپ براین باور استوار است که او روزانه میتواند یک توافق به نامش ثبت کرده و رهبر مخالفش را به عنوان دوست ثبت نماید.
بنجامین گفت: به دیپلماسی شخصی ترامپ با کیم جونگ اون فکر کنید. بعید است ترامپ به چنین رویکردی پایان دهد.
رقبای ترامپ پوست انداختهاند
ایوو دالدر، مدیر اجرایی شورای شیکاگو در امور جهانی و سفیر سابق ایالات متحده در ناتو، در این باره گفت: نکته مهم این است که روسیه در حال جنگ با غرب است. پوتین با هدف بلندمدت بازیابی موقعیت استراتژیک روسیه که در پایان جنگ سرد از دست رفت، بر روی انقیاد اوکراین متمرکز است.
این تحلیلگر در ادامه خاطر نشان کرد: این بدان معناست که پوتین شخصیت بسیار متفاوتی دارد و در قیاس با چهار سال پیش بیش از هر زمان دیگر بر اهداف جاهطلبانهاش متمرکز است.
با این همه و با توجه به وضعیت موجود در میدان نبرد، فرسودگی نیروهای اوکراینی و کاهش حمایتها در ایالات متحده، به ویژه در میان جمهوری خواهان، برای ادامه کمک به کی یف، جنگ در اوکراین میتواند اولین آزمون برای ترامپ باشد.
رئیس جمهوری منتخب در طول مبارزات انتخاباتی گفت که میتواند در یک روز به توافقی برای پایان دادن به جنگ دست یابد، او به این هذیان گوییها شهره است، اما واقعیت متفاوت است. نگرانی در میان تحلیلگران اروپایی این است که پوتین خواستههای حداکثری خواهد داشت و ترامپ که مشتاق به توافق است، ممکن است بیش از حد تسلیم شود.
اقدامات بالقوه ترامپ در مورد اوکراین، متحدان ایالات متحده در اروپا را نگران کرده که بخشی از ائتلافی هستند که در ابتدا توسط رئیس جمهور جو بایدن هم صدا شدند و بسته به آنچه اتفاق میافتد، مسائل امنیتی خاص خود را دارند.
آیا ترامپ با توافقی که اساساً حاکمیت آنها را از بین میبرد و اوکراینیها را می فروشد و مجبور به واگذاری قلمرویشان در ازای تضمینهایی که آنها را به غرب گره میزند؛ موافقت میکند؟
واشنگتن پست در ادامه یادداشت ادعاییاش آورد: ترامپ این فرصت را دارد که به بازسازی خاورمیانه کمک کند، اما حداقل دو سوال بزرگ وجود دارد. اول، او تا چه حد به اسرائیل فرصت برای مانور خواهد داد؟ دوم اینکه موضع او در قبال ایران چگونه خواهد بود؟ آیا او فرصتی برای مذاکره فراهم خواهد کرد یا رویکردی بسیار سختگیرانه اتخاذ میکند؟ انتخاب او برای سفیر اسرائیل، مایک هاکبی، فرماندار سابق آرکانزاس بود که شدیداً حامی اسرائیل است و میتواند به معنای تسلیم یا عدم تسلیم در برابر نتانیاهو معنا شود.
پلن ترامپ برای رویاروییهای چند وجهی
ترامپ در حالی روی کار خواهد آمد که برخی از متحدانش ضعیف شده و در مشکلات داخلی غرق شدهاند. امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه در ماههای اخیر با شکستهای سیاسی متعددی روبرو است. در آلمان، دولت ائتلافی تحت رهبری اولاف شولتز، صدر اعظم آلمان با برگزاری انتخابات جدید سقوط کرده است.
دولت کره جنوبی پس از استیضاح یون سوک یول، رئیس جمهور این کشور دچار آشفتگی شده است. جاستین ترودو استعفا کرد و میان مردم محبوب نیسا در آلمان و فرانسه، احزاب راست افراطی در حال قدرت گرفتن هستند و ماسک اخیراً با مقالهای که در آن AfD (آلترناتیو برای آلمان) آن کشور را "آخرین جرقه امید" نامید، جنجال برانگیخت.
در بریتانیا، ماسک به شدت از کایر استارمر، نخست وزیر انتقاد کرده و با حزب راستگرای پوپولیستی اصلاح طلب ارتباط نزدیک دارد. نایجل فاراژ، رهبر حزب، یکی از متحدان ترامپ، از ماسک برای حمایت مالی از حزبش درخواست کمک کرده است.
اروپاییها ترامپ را امروز متفاوت از دوره گذشته ریاستش خواهند دید. دومین پیروزی او برای بسیاری از تحلیلگران اروپایی غافلگیرکننده بود و برنامه او اکنون بیش از هر زمان دیگری جدی گرفته شده است.
رویکرد ترامپ در باب ناتو زمینهساز نگرانی است و چشم انداز تعرفههای جدید متحدان اروپایی آمریکا را عمیقا نگران کرده است.
در میان تحلیلگران سیاست خارجی، این حس وجود دارد که ترامپ در دوره دوم ریاست جمهوریاش آمادگی بیشتری برای تحقق اولویتهای سیاست خارجی خود دارد. آنها میگویند، ترامپ با برخی از داشتههایش شروع میکند تا تواناییاش در شکل دادن به رویدادها در سراسر جهان را تقویت کند، اما شاید فضای کمتری برای فحاشی داشته باشد. همانطور که رابین نبلت، یکی از اعضای برجسته چتم هاوس، یک اندیشکده مستقر در لندن، خاطرنشان کرد: در دنیای خطرناکتر، "هزینه پرتاب وزنه برای او میتواند زیاد باشد"