جنگ اقتصادی جدید اعراب علیه ایران / بلوکه حسابهای ایرانیها در امارات
روزنامه شرق با این مقدمه نوشت : خبر از همین همسایه خلیج فارس به گوش میرسد. امارات متحده عربی که به بهانه تحریمهای دو ماه پیش ایران به دلیل فعالیتهای موشکی، بازی جدیدی آغاز کرده و حسابهای شرکتهای ایرانی را که چندان مواضع روشنی ندارند، بلوکه میکند. البته چنین بهانهای فقط در دست این کشور عربی نیست و عمان، کویت و قطر هم در حاشیه خلیجفارس با این کشور همراه شدهاند. آنسوی مرزها، چنین خبری از چین، کره و تایوان هم به گوش میرسد و چنین رفتاری اخیرا از سوی جمهوری آذربایجان هم دیده میشود.
بازی امارات با تجار ایرانی
کشوری با مساحت ٨٣ هزار و ٦٠٠ کیلومترمربع چیزی در حدود یکبیستم مساحت ایران، در دوران تحریمها، با بازیهای پشتپرده سودهای کلانی از ایران برد. این کشور بارها برای تجار ایرانی دردسر آفرید و درحالیکه در دوران تحریم بسیار از ایران سود برده بود، در سالهای آخر تحریم، با خودشیرینی برای آمریکا در همکاری تجاری با ایران، دبه کرد. در حقیقت، این کشور کوچک عربی کاری کرد تا با محدودشدن سرمایهگذاران ایرانی در امارات، آنها ترجیح دهند بهدنبال این کارشکنیها از سوی شریک مهم تجاری ایران، یعنی امارات، سرمایههای خود را از امارات به ترکیه ببرند. با بازیای که بعدها هالکبانک بر سر ایران آورد، باز هم سرمایهگذاران مجبور شدند به تاجیکستان رجوع کنند و حرفوحدیثهایی هم از ثبت شرکت در افغانستان به گوش رسید.
سایه سیاست بر روابط اقتصادی دو کشور
بااینحال این بازی کماکان ادامه دارد. درحالیکه تجار دو کشور مایل به همکاری با یکدیگر هستند، زیر سایه ترس و نفوذ آمریکا در این کشور و به موجب پیمان امارات متحده عربی با سعودیها، بهناچار پا پس میکشند.
پولشویی بهانه است
به گفته مسعود دانشمند، رئیس اتاق مشترک ایران و امارات، امارات با بهانه پولشویی، درست پس از تحریمهای دو ماه پیش آمریکا علیه ایران در مورد تحریمهای موشکی، حساب شرکتهای ایرانی را یکبهیک میبندد. دانشمند با بیان اینکه دامنه نفوذ تحریمهای اخیر آمریکا از امارات، عمان، کویت و قطر به چین و کره و تایوان هم رسیده است، به «شرق» میگوید: آنگونه که از جلسات مشترک با اماراتیها خبر میرسد، سیاست باز هم بر روابط دو کشور، سایه انداخته و آنها بهانههایی مانند نگرانی از تحریمهای مجدد آمریکا را مطرح میکنند.
او میافزاید: آنها به نقل از آمریکاییها میگویند اگر با شرکتهای ایرانی که در فعالیتهای اتمی، نظامی و موشکی این کشور همکاری میکنند، وارد روابط شوید، شما را جریمه میکنیم. اماراتیها هم از ترس جریمه، حساب شرکتهای ایرانی را که فعالیتشان چندان شفاف نیست میبندند تا خود را گرفتار تحریمهای آمریکاییها نکنند.
نفوذ آمریکا در تصمیمات اماراتیها
دانشمند با بیان اینکه قدرت و نفوذ آمریکا در امارات بالاست، تصریح میکند: وقتی با اماراتیها صحبت میکنیم، میگویند حدود ٤٠ درصد سرمایه بانک امارات، آمریکایی است و سهام آن در بورس آمریکاست. قطریها و کویتیها و تا حدودی عمانیها هم همین را میگویند. آنها ادعا میکنند آمریکاییها در هیئتمدیره بانکها و شرکتهای مهم تصمیمگیر هستند و ما را کنترل میکنند، بنابراین اگر با شرکتی کار کنیم و بعدا مشخص شود آن شرکت در فعالیتهای موشکی یا اتمی ایران دست داشته، ما را تحریم میکنند. این فعال اقتصادی با اشاره به تصمیم نهایی اماراتیها میگوید: میگویند ما خودمان از پیش سعی میکنیم با این شرکتها کار نکنیم و اگر حساب دارند، حسابشان را ببندیم که دچار این مشکل احتمالی نشویم.رئیس اتاق مشترک ایران و امارات تأکید میکند که اینها همه بهانه است و این کشور تمایل چندانی برای همکاری با ایران ندارد. علت را نیز اینگونه بیان میکند: تجار و بازرگانان دو کشور علاقهمند به همکاری با هم هستند اما در حوزه سیاسی، سیاستمداران امارات متحده عربی به سبب نزدیکی با آمریکا و پیمانی که با عربستان بستهاند، از همکاری با ایران امتناع میکنند. او با بیان اینکه اینهمه سایه سیاست بر روابط اقتصادی دو کشور است، ادامه میدهد: حتی زمانیکه امارات در اوج تحریمها، در تحریم علیه ایران شریک شد، ایران توانست راهکارهایی را بیابد تا با دورزدن تحریمها، بازار ایران با کمبود کالا مواجه نشود، هرچند این اقدامها، هزینههای گزافی را بر ایران تحمیل کرد.
کوچ دوباره تجار ایرانی
دانشمند در پاسخ به این پرسش که اکنون شرکتهایی که دچار مشکل شدهاند، چه باید بکنند، میگوید: تاجرانی که شرکتهایشان در امارات بسته میشود در این شرایط اقدام به تأسیس شرکت در کشوری دیگر میکنند. آنها مجبورند چشم را روی حسابهای بلوکهشده و سرمایههای از دسترفته ببندند و به کشور دیگری بروند، چارهای جز این ندارند. او با اشاره به اینکه ایران از هر فرصتی در تجارت بهره میگیرد، میافزاید: هر کاری که لازم باشد تا کشور دچار کمبود نشود، انجام میشود. امارات برای ایران مزیت نیست بلکه فرصت است و ایران میتواند از فرصت امارات استفاده کند. در غیر اینصورت هم مشکلی وجود ندارد، دست و پا بسته نیستیم و هر جا فرصتی برای تجارت باشد، ایران در آن حضور پیدا خواهد کرد. به گفته او، هیچ محدودیتی وجود ندارد و ایران از تایوان، کره، چین، هنگکنگ، تایلند، مالزی، سنگاپور، هند، سریلانکا و پاکستان و ... گرفته تا ترکیه قبرس، یونان و مجارستان برای افزایش تجارت خارجی استفاده میکند و اگر فرصتی از دست برود، درِ دیگری را برای فعالیت تجاری میگشاید. بنابراین این اقدام امارات، خللی در فعالیتهای ما ایجاد نخواهد کرد.
رئیس اتاق مشترک ایران و امارات با اشاره به کشورهایی که به این بهانه با آنها دچار مشکل شدهایم، میگوید: اکنون در امارات، عمان، قطر و کویت و چین، کره، تایوان و تا حدودی جمهوری آذربایجان هم مشکل داریم و ایرانیها اغلب مجبور میشوند حسابشان را از کشوری به کشور دیگر ببرند.
افزایش هزینه تجارت برای ایران
دانشمند تصریح میکند: این اقدام امارات و کشورهای دیگر هرچند در حجم تجارت ایران تأثیر چندانی ندارد، چون بههرحال تجار کار خود را میکنند، اما هزینه تجارت را افزایش میدهد.او تأکید میکند این روال در ٣٠ سال اخیر، در فعالیتهای تجاری ایران برقرار بوده و فقط فواصل آن کم یا زیاد میشود. بااینحال در ١٢ سال گذشته، فاصله زمانی اتفاقات کم شده و فشارها افزایش یافته است.