جنگ اقتصادی اربیل و بغداد / آب دجله در برابر نفت کرکوک؟

به گزارش انتخاب، شیرزاد قاسم یکی از اعضای برجسته حزب دمکرات کردستان عراق شب گذشته (دوشنبه) در میزگردی با شبکه خبری 'المیادین' به طور گذرا به آن اشاره کرده و گفت که بعد از همه پرسی، همه پرونده ها از جمله آب و نفت با عراق قابل بحث است.

گرچه این اشاره به صورت گذرا بود و چندان در میزگرد خبری مورد توجه قرار نگرفت اما قرار دادن دو مقوله آب و نفت در کنار هم توسط این عضو برجسته حزب دمکرات کردستان عراق، راهبرد آتی اربیل برای تحت فشار گذاشتن بغداد را آشکار کرد.

این اشاره نشان داد که رهبران کرد عراق برای مقابله با تحریم نفتی اقلیم کردستان عراق که بغداد درصدد اعمال آن بر اقلیم است و حتی کشورهای همجوار به ویژه ترکیه را به عدم تعامل با اربیل در موضوع صادرات و خرید نفت فراخوانده است، می کوشند دولت مرکزی عراق را به تحریم آبی تهدید کنند.

اراضی اقلیم کردستان عراق در حال حاضر معبر عبور رودخانه دجله است و رودهای فرعی دو رودخانه 'زاب کوچک' و 'زاب بزرگ' نیز از داخل اراضی اقلیم عبور می کنند و به دیگر اراضی پایین دست در حوزه دولت مرکزی عراق می رسند.

به گزارش ایرنا، دو سد مهم دربندیخان و دوکان که جزو بزرگترین سدهای عراق هستند، یکی بر رودخانه زاب کوچک و دیگری رودخانه دجله بنا شده است و سد 'تخمه' - بزرگترین سد عراق - نیز قرار است بر زاب بزرگ ساخته شود.

سد تخمه که از 1979 (38 سال قبل) ساخت آن شروع شده در طول سنوات گذشته به دلایل مختلف از جمله جنگ هشت ساله و سپس حمله آمریکا به عراق به اتمام نرسید و بعد از 2003 نیز به دلایل اختلافات سیاسی داخلی، هنوز ساخت این سد به سرانجام نرسیده است.

بعد از همه پرسی، به نظر می رسد رهبران کرد عراق اکنون در راستای تحت فشار گذاشتن دولت مرکزی بی شک، تکمیل این سد را به طور ویژه در دستور کار قرار می دهند به ویژه اینکه این سد در 60 کیلومتری شمال شرقی اربیل واقع شده است.

در طول سالهای اخیر که منطقه با بحران خشکسالی مواجه بوده، مسوولان اقلیم کردستان عراق در وزارت کشاورزی و منابع آبی اقلیم به بهانه کم یا قطع شدن آب از ایران و ترکیه، جلوی جریان آب را به مناطق تحت پوشش دولت مرکزی گرفته یا آب خروجی را بسیار محدود کردند.

کارشناسان در عراق پیش بینی کرده اند که مسئله آب به طور جدی بین اربیل و دولت مرکزی عراق در مذاکرات احتمالی آتی مطرح شود و اربیل از آن به عنوان اهرم فشاری برای دستیابی به امتیازات بیشتری بهره بگیرد.

سوال این است که بغداد چگونه می تواند این ابزار فشار اربیل را بدون اینکه به جنگ و برخورد نظامی بیانجامد، خنثی و ناکارآمد کند و آیا همان طور که برخی کارشناسان پیش بینی کرده اند جنگ احتمالی آتی بین اربیل و بغداد، جنگ آب خواهد بود یا طبق نظر جمعی دیگر از کارشناسان، جنگ نفت؟