تشدید تحریم های نفتی علیه ایران و ونزوئلا با بازار نفت چه می کند؟

به گزارش اقتصاد نیوز به نقل از ایسنا، پایگاه خبری نیویورک تایمز با این مقدمه، در گزارشی نوشت: مقامات آمریکایی با تحت فشار قرار دادن چین و هند برای پایان دادن یا کاهش چشمگیر خرید نفت ایران و ونزوئلا، درصدد قطع شریان حیات پراهمیت این دو کشور هستند.

اما آنها باید این کار را بدون برهم زدن بازارهای جهانی و تیره کردن بیشتر روابط با چین و هند یا افزایش قیمت‌های بنزین در ایالات متحده انجام دهند.

این دو راهی باعث بحث شدید در درون دولت ترامپ شده که قرار است تا دوم ماه مه درباره تمدید معافیت‌ها تصمیم بگیرد. تمدید معافیت‌ها به چین، هند و سه کشور دیگر مشتری نفت ایران اجازه خواهد داد به خریدشان ادامه دهند. توقف صادرات نفت ایران، عرضه جهانی نفت را محدود خواهد کرد و هزینه‌ها را در شرایطی که اقتصاد جهانی کند شده است، افزایش می‌دهد.

هلیما کرافت، مدیر استراتژی کالا در شرکت "آر بی سی کپیتال مارکتس" و تحلیلگر انرژی سابق سیا دراین‌باره می‌گوید: اگر می‌خواهید قیمت بنزین پایین بماند، به نظر نمی‌رسد بهترین استراتژی، اعمال فشار حداکثری روی صادرات ونزوئلا و ایران باشد.

با نزدیک شدن به زمان انتخابات ۲۰۲۰، دونالد ترامپ مشتاق است قیمت‌های بنزین را به خصوص با نزدیک شدن ایام تابستان که مصرف بنزین آمریکایی‌ها افزایش پیدا می‌کند، پایین نگه دارد. از اواسط فوریه قیمت خرده فروشی بنزین رشد کرده و قیمت پایه جهانی نفت از مرز ۷۰ دلار در هر بشکه عبور کرده است که نزدیک به قیمت‌هایی است که پیش از اعلام خروج آمریکا از برجام در ماه مه گذشته وجود داشتند.

ترامپ در توییتی در اواخر فوریه نوشت: قیمت‌های نفت بسیار بالا رفته است. اوپک لطفاً آرام باش و راحت بگیر.

هر دو کشور ایران و ونزوئلا از اعضای اوپک هستند. دولت ترامپ در تلاش برای اعمال تغییرات سیاسی بزرگ در ایران، از توافق برجام ۲۰۱۵ خارج شد و این کشور را هدف تحریم قرار داد. همچنین با هدف براندازی دولت نیکلاس مادورو، رئیس جمهور ونزوئلا این کشور را هدف تحریم قرار داده است. اما این کشورها با وجود متأثر شدن درآمدهای صادرات نفتشان، مقاوم مانده‌اند.

اکنون مقامات آمریکایی درصدد تحمیل کردن فشار اقتصادی مضاعف بر این کشورها هستند و بحث داخلی بر سر چگونگی انجام این اقدام میان مقامات فعلی و سابق و مدیران صنعت نفت و تحلیلگران وجود دارد.

چین و هند نیازهای انرژی فراوانی دارند. هر دو کشور نوامبر گذشته معافیت‌های شش ماهه‌ای را برای خرید نفت ایران دریافت کردند اما هیچکدام درخواست‌های آمریکا برای کاهش چشمگیر خریدشان را برآورده نکردند.

طبق اعلام آژانس بین‌المللی انرژی، معافیت‌ها به ژاپن، کره جنوبی و ترکیه نیز اجازه داده به خرید نفت ایران ادامه دهند. هر سه کشور همانند چین از محدودیت‌های تعیین شده توسط دولت ترامپ برای میزان واردات نفت ایران فراتر رفتند.

مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا جمعه گذشته در پاسخ به اینکه چه تصمیمی درباره تمدید معافیت‌ها گرفته می‌شود، گفت: این تصمیم رئیس جمهور است.

پمپئو با ادامه معافیت‌ها موافق است در حالی که جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا خواستار پایان معافیت‌هاست.

وندی آر شرمن، یکی از مقامات سابق وزارت خارجه آمریکا که در مذاکرات هسته‌ای با ایران حضور داشت، دراین‌باره چنین می‌گوید: در هدف به صفر رساندن صادرات نفت ایران معایب فراوانی وجود دارد. شما نمی‌خواهید اقتصاد جهان را پایین ببرید و نمی‌خواهید قیمت‌های نفت را بالا ببرید.

تنش‌ها با چین ممکن است مذاکرات تجاری و همکاری در زمینه کره شمالی را که از ارکان اصلی دیپلماسی ترامپ هستند تهدید کند. ترکیه که یک متحد ناتو است نیز ممکن است در صورت عدم امکان خرید نفت ایران، وابستگی بیشتری به انرژی روسیه پیدا کند.

اما عربستان سعودی که یکی از متحدان نزدیک آمریکا در خاورمیانه است، از معافیت‌ها انتقاد کرده است. پاییز گذشته سعودی‌ها با انتظار برای تحریم‌های آمریکا علیه ایران، تولید نفتشان را بالا بردند و در عوض، با معافیت‌هایی که قیمت‌ها را پایین بردند، غافلگیر و عصبانی شدند.

۲۳ سناتور جمهوریخواه در نامه‌ای به تاریخ چهارم آوریل از ترامپ خواستند به صادرات نفت ایران به طور کامل پایان دهد.

پمپئو در واکنش به این فشارها گفت: تصور می‌کنم ما درباره هدفمان برای صفر کردن هر چه سریع‌تر صادرات ایران روشن بوده‌ایم و به این تلاش ادامه می‌دهیم.

در نوامبر آمریکا تحریم‌ها علیه ایران را به طور کامل به اجرا گذاشت اما معافیت نفتی شش ماهه به کشورهای چین، هند، ترکیه، ژاپن، تایوان، یونان و ایتالیا صادر کرد اما تایوان، یونان و ایتالیا هرگز از این معافیت‌ها استفاده نکردند.

با این وجود اکنون صادرات نفت ایران بهبود یافته است. ایران در ماه‌های فوریه و مارس حدود ۱.۳ میلیون بشکه در روز نفت صادر کرد که در مقایسه با دسامبر، رشد قابل توجهی داشت.

چین به تنهایی بیش از ۵۰۰ هزار بشکه در روز نفت ایران را وارد کرد که نزدیک به میانگین واردات این کشور پس از آغاز تحریم‌ها بود.

هند که دومین مشتری بزرگ نفت ایران است، به قول خود به واشنگتن عمل کرد و بیش از ۳۰۰ هزار بشکه در روز واردات نداشت اما خریدش را نیز به طور مستمر کاهش نداد.

هند به صادرات نفت ونزوئلا نیز متکی است. اما آمریکا که بزرگترین مشتری نفت ونزوئلا بود، در ژانویه تحریم‌هایی را برای پایان دادن به فروش نفت توسط دولت مادورو وضع کرد. آمریکا و ۵۳ کشور دیگر خوان گوایدو را به عنوان رئیس جمهور موقت ونزوئلا به رسمیت شناخته‌اند و خواهان کناره‌گیری مادورو از قدرت هستند.

دولت آمریکا امیدوار است که دولت جدید ونزوئلا تولید و صادرات نفت را افزایش دهد و به واشنگتن در متوقف کردن صادرات نفت ایران کمک کند. در عوض، هند و چین عمده نفت ونزوئلا را که معمولاً توسط آمریکا خریداری می‌شد، خریداری کردند.

هند پول نفت ونزوئلا را نقدی پرداخت می‌کند که البته ۲۰ تا ۳۰ درصد ارزان‌تر از قیمت‌های جهانی است در حالی که چین هم پذیرفته تا از بدهی‌های کاراکاس کم کند. شرکت روس‌نفت روسیه نیز با فراهم کردن سوخت برای ونزوئلا، از دولت مادورو حمایت کرده است.

افت عرضه نفت از سوی ونزوئلا و ایران به همراه تشدید درگیریهای داخلی در لیبی، به افزایش حدود ۲۰ دلاری (معادل ۴۰ درصد) قیمت پایه نفت جهانی از آغاز سال ۲۰۱۹ منجر شده است.

این مسئله باعث افزایش قیمت بنزین در آمریکا شده است. تحلیلگران می‌گویند اگر معافیت‌های ایران تمدید نشود، قیمت‌های نفت ممکن است ۱۰ دلار در هر بشکه افزایش پیدا کند.

عربستان سعودی می‌تواند تولیدش را برای پایین آوردن قیمت‌ها افزایش دهد اما پس از اینکه از معافیت‌های نوامبر گذشته دولت ترامپ ضربه خورد، برنامه‌ای برای چنین کاری ندارد.