رکوردشکنی تاریخی بورس تهران زیر ذره‌بین
به گزارش اقتصادنیوز بررسی بازدهی صنایع مختلف بورسی از ابتدای سال جاری و طی هفته گذشته نگرانی از ورود به مناطق حباب‌خیز در رابطه با برخی از گروه‌های سهامی را تشدید کرده است. به حاشیه رفتن مبانی بنیادی سودآوری، در پی چیره شدن نگرانی‌ها از وقوع رکود در اقتصاد جهانی، سبب شده تا این گروه‌ها همچنان در کانون توجه بورس‌بازان باشند.
دماسنج اصلی بورس تهران در روز گذشته با جهشی دیگر کانال ۲۶۶ هزار واحدی را فتح کرد تا بازدهی آن از ابتدای سال به ۴۹ درصد برسد. محور رشد بازار سهام طی چند هفته اخیر نه مبانی بنیادی بلکه بهانه‌هایی مانند افزایش سرمایه و تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها بوده است، به همین دلیل طی این مدت شاهد جهش شاخص بسیاری از صنایع بودیم، به‌طوری که بازدهی نماگر هموزن با تاثیر یکسان نمادها از ابتدای سال به حدود ۱۱۹ درصد رسیده است. در معاملات روز گذشته بازار سهام دماسنج اصلیبورس تهران با رشدی ۳۱۸۶ واحدی (معادل ۲/ ۱ درصد) به بالاتر از ۲۶۶ هزار واحد رسید. در همین حال نماگر هموزن رشد ۴/ ۲ درصدی را تجربه کرد. به نظر می‌رسد همچنان اقبال سهامداران به شرکت‌های کوچک بورسی بیشتر است. در بسیاری از این گروه‌ها و به‌صورت خاص تمرکز بر برخی نمادهای کوچک با تاکید بر ارزش روز دارایی‌ها فزونی گرفته است. این در حالی است که افزایش سرمایه و تجدید ارزیابی دارایی‌ها لزوما و به خودی‌خود تاثیری بر تغییر عملکرد و سودآوری شرکت‌ها ندارد. در نتیجه رشدقیمتی سهام با بهانه‌هایی از این قبیل موجب افزایش نگرانی تحلیلگران از تشکیل حباب قیمتی در برخی از نمادها شده است.
خودروسازان، کانون اصلی شایعه‌های تجدید ارزیابی
از جمله صنایعی که از این منظر قابل‌نگرش است باید به صنعت خودرو اشاره کرد. شاخص گروه خودرو و قطعات در حالی از ابتدای سال‌جاری رشد بیش از ۸۳ درصدی را تجربه کرده که صورت مالی سه ماهه و گزارش‌های ماهانه این شرکت‌ها خبر از ضعیف شدید تولید و زیان سنگین شرکت‌های ساخت خودرو و قطعات می‌دهد. بهانه اصلی رشد ۱۰ درصدی شاخص صنعت خودرو از ابتدای هفته جاری همچنان تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت‌های این گروه، به‌خصوص ایران‌خودرو و شرکت‌های تابعه است.
لاستیک‌سازان؛ یک پیشامد و یک انتظار
نمادهای لاستیک‌سازی از جمله نمادهایی هستند که طی این مدت رشدهای بالایی را در قیمت سهام خود منعکس کرده‌اند به‌طوری که بازدهی این صنعت از ابتدای سال به نزدیکی ۸۱ درصد رسیده است. تولیدکنندگان لاستیک خودرو برای وارداتکائوچوی طبیعی به‌عنوان ماده اولیه، ارز دولتی دریافت می‌کنند. به‌نظر می‌رسد در شرایطی که دولت در تلاش برای ساماندهی منابع ارزی خود و در حال حذف تدریجی دلار ۴۲۰۰ تومانی از معادلات صنایع مختلف است، لاستیک‌سازی اولویت بالایی برای عدم تخصیص این ارز داشته باشد. همچنین لاستیک‌سازان در تیر ماه مجوز افزایش نرخ ۲۲ درصدی را دریافت کرده‌اند که در صورت ثبات هزینه‌ها این افزایش نرخ می‌تواند موجب جهش سودآوری این شرکت‌ها شود. البته در ۳ ماهه ابتدایی سال‌جاری لاستیک‌سازها عملکرد متفاوتی از یکدیگر داشتند به‌طوری که برخی بنگاه‌های این گروه شاهد رشد محسوس سودآوری نسبت به سال گذشته بودند. از طرفی دیگر برخی از این شرکت‌ها عملکرد چندان چشمگیری به نمایش نگذاشتند. با این حال متوسط قیمت‌ها در این صنعت از ابتدای هفته‌جاری رشد ۴/ ۸ درصدی را تجربه کرده است. گزارش‌های ماهانه این گروه که در روزهای میانی هفته آتی منتشر می‌شود می‌تواند نکات مهمی را از لحاظ نرخ‌های جدید فروش و تاثیر آن بر حجم عملیات در بر داشته باشد.
دارویی‌ها در محک ارزندگی
شاخص صنعت گروه داروسازی از ابتدای سال رشد ۱۰۶ درصدی را تجربه کرده است. همچنین طی هفته جاری متوسط قیمت‌ها در این گروه رشد ۷ درصدی را تجربه کرده است. پس از اعلام بررسی حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی داروسازی توسط وزیر بهداشتشرکت‌های این گروه رشدهای قابل‌توجهی را تجربه کردند. البته چند روز پس از این اظهار‌نظر معاونت کل وزارت بهداشت از مشکلات حذف ارز ارزان گفت و به اولویت بالای دارو در دریافت این ارز اشاره کرد. این مساله سبب شد تا موج صعودی قدرتمند این گروه تا حدودی متوقف شود و به‌خصوص روند یکدست صعودی همه نمادها به مانع بر بخورد. با این حال افزایش چندباره نرخدارو از ابتدای سال موجب رشد سودآوری این شرکت‌ها شده است به‌طوری که اغلب شرکت‌های این گروه در فصل بهار امسال افزایش سودآوری قابل‌توجهی نسبت به مدت مشابه و میانگین فصلی سال قبل داشته‌اند. با این حال رشدهای جهش‌وار قیمت سهام سبب می‌شود تا توازن میان رشد سودآوری و قیمت سهام به دقت و بررسی‌های بیشتری نیاز داشته باشد.
سرنوشت نامعلوم نرخ شکر
از دیگر صنایعی که اولویت بالایی برای حذف دلار با نرخ مرجع یا دولتی دارند، صنعت قند و شکر است. نماگر صنعت قند و شکر از ابتدای سال رشد ۱۱۰ درصدی داشته است. همچنین این شاخص در هفته جاری صعود ۵/ ۳ درصدی را به ثبت رسانده است. دو مساله مهم در رابطه با بنگاه‌های تولیدکننده قند و شکر همچنان بلاتکلیف مانده است. حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از واردات شکر خام و تعیین سقف مصوب فروش این محصول در سال‌جاری از جمله مسائلی است که ابعاد سودآوری صنعت به‌شدت به آن وابسته است. به عبارتی دیگر دو پیشران اصلی این گروه در مسیر صعودی طی ماه‌های اخیر همین دو مقوله هستند. یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر سودآوری این دسته از شرکت‌های بورس تهران تعیین نرخ مصوب قند و شکر در شهریور ماه است. انتظار می‌رود با فرارسیدن فصل برداشت چغندر به‌عنوان ماده مصرفی این صنعت رایزنی‌ها برای تعیین نرخ این محصول به سرانجام برسد. سودآوری سال ۹۸ شرکت‌های قندی وابسته به چانه‌زنی آنها در ماه آینده برای نرخ‌های جدید است.
سیمانی‌ها در گیرودار کشش قیمتی تقاضا
گروه سیمان‌سازی از دیگر گروه‌هایی است که طی مدت سپری‌شده از سال جاری با رشد فزاینده قیمت‌ها همراه بوده است. به‌طوری که از ابتدای سال شاخص این صنعت ۱۰۱ درصد رشد داشته است. شرکت‌های سیمانی در تیر ماه مجوز افزایش نرخ بیش از ۳۰ درصدی برای فروش سیمان خاکستری دریافت کردند. با این حال مساله مهم در رابطه با این گروه حفظ سطوح نرمال فروش ضمن افزایش نرخ است. این مساله به‌خصوص در رابطه با شرکت‌هایی که بازار فروش آنها کاملا به داخل کشور وابسته است اهمیت پیدا می‌کند. در صورت ثبات هزینه‌ها و همچنین عدم کاهش تولید و فروش، این دسته از شرکت‌ها در سال جاری امکان رشد محسوس سودآوری را خواهند داشت. معامله‌گران در هفته جاری بار دیگر اشتیاق بالایی به خرید سهام سیمانی نشان دادند. به‌طوری که نماگر صنعت سیمان در این هفته رشد ۸ درصدی را تجربه کرد.
بازی چندگانه در گروه محصولات غذایی
موج تورمی که کشور را در بر گرفته موجب افزایش چند باره نرخ مواد غذایی از سال گذشته تا کنون شده است. افزایش قیمتخوراکی‌ها از جمله ریشه‌های اقبال سهامداران به شرکت‌های غذایی هم بوده است. به‌طوری که از ابتدای سال جاری شاخص صنعت غذایی رشد حدود ۱۲۶ درصدی را تجربه می‌کند. برخی از این شرکت‌ها دریافت‌کننده ارز دولتی هستند و در صورت عدم دریافت این ارز، وابسته به نرخ مصوب جدید، می‌توانند با جهش یا افت شدید در سودآوری همراه شوند. این گروه از ابتدای هفته جاری رشدی بالغ بر ۸ درصد در متوسط قیمت‌ها را تجربه کرده است.
بنگاه‌های بزرگ و بهانه‌های کوچک
گروه دیگری از شرکت‌های بورسی که طی این مدت کم‌توجه به دلایل بنیادی رشدهای قیمتی بالایی را تجربه کرده‌اند، بانک‌ها و موسسات اعتباری هستند. متوسط قیمت‌ها در گروه بانکی در حالی از ابتدای سال بیش از ۴۸ درصد رشد داشته است که طی یکی دو هفته اخیر بار دیگر شایعات تجدید ارزیابی دارایی‌ها در رابطه با برخی از نمادهای گروه شدت گرفته است. دو غول مخابراتی بورس تهران دیگر شرکت‌هایی هستند که از ابتدای سال به بهانه تجدید ارزیابی دارایی‌های ملکی رشدهای بالایی را در ارزش بازار خود تجربه کرده‌اند. متوسط قیمتی دو نماد «اخابر» و «همراه» که در هفته‌های اخیر از حامیان اصلی شاخص بودند طی ۵ ماهه ابتدایی امسال رشد ۸۳ درصدی داشته است. مخابراتی‌ها با رشد هفتگی ۱۵ درصدی، پس از گروه تک نماد چاپ و انتشار، دومین گروه با بیشترین رشد متوسط قیمت‌ها بودند.
رکود در سهام کامودیتی؟
در روی دیگر سکه بازار سهام، صنایعی مانند فلزات اساسی، کانه‌های فلزی، پتروشیمی‌ها و پالایشی‌ها قرار دارند. این دسته از شرکت‌ها که در سال گذشته حامیان اصلی دماسنج بورس تهران بودند، در پی بالا گرفتن جنگ تجاری و ریزش قیمتی کامودیتی‌ها در بازار جهانی، اقبال بورس‌بازان را تا حدودی از دست داده‌اند. به‌طوری که همه این صنایع که سهمی ۵۴ درصدی از ارزش بازار کل بورس تهران دارند، رشد قیمتی کمتر از متوسط بازار داشته‌اند. با این حال روند دادوستدهای روز گذشته همچنان نشان از آن دارد که اندک آرامشی در بازارهای جهانی می‌تواند مقدمات صعود سهام کالایی را فراهم آورد.
