گزارش «اقتصادنیوز» از بازار طلا و ارز پایتخت؛ روی خوش بازار به دیپلماسی ظریف/ ریزش قیمت‌ها تا آستانه شکستن مرزهای روانی

به گزارش اقتصادنیوز؛ در سومین روز هفته، دلار چهارمین افت متوالی را تجربه و به سمت مرز 11 هزار تومانی حرکت کرد. روز دوشنبه، شاخص ارزی 340 تومان کاهش قیمت را به ثبت رساند و به بهای 11 هزار و 80 تومان رسید. این بیشترین میزان افت دلار از تاریخ 3 مردادماه بود و موجب شد که این ارز به پایین ترین سطح قیمتی از  بهمن ماه 97 برسد.

صرافی ملی قیمت رسمی خرید و فروش دلار و یورو را 150 تا 250 تومان کاهش داد تا در نهایت دلار بین 11150 و 11200 تومان و یورو بین 12650 و 12700 تومان خرید و فروش شد.

همچنین سکه طرح جدید نیز در واکنش به ریزش دلار، 120 هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای 4 میلیون و 20 هزار تومان رسید.

عوامل ریزش قیمت‌ها

اما ترکیب چه عواملی زمینه ساز رکوردهای کاهشی پیاپی دلار و در نتیجه افت های کانالی سکه شده است؟ براساس صحبت های کارشناسان و فعالان بازار، سرفصل های عمده نزول قیمت دلار را می توان به 3دسته انتظارات معامله گران، شرایط اقتصادی و تاکتیک های بازیگران تقسیم کرد.

1. انتظارات معامله گران

یکی از عواملی که بیشتر فعالان آن را در افت قیمتی مخصوصا روز دوشنبه موثر می دانستند، تغییرات محسوسی است که در سمت انتظارات معامله گران ایجاد شده است. به گفته فعالان، سه عامل مشخص موجب شده است که انتظارات افزایشی معامله گران کم رنگ تر شود و جای خود را به انتظارات کاهشی یا ثبات قیمتی بدهد.

الف- تغییر فضای سیاسی

از ابتدای هفته، خبرهایی منتشر می شد که حاکی از تلاش های فرانسه برای کاهش تنش میان ایران و آمریکا بود. عنوان شد که فرانسه این طرح را به آمریکا پیشنهاد کرده است که ایران معافیت هایی برای فروش نفت دریافت کند. سفر غیرمنتظره وزیر امور خارجه ایران به فرانسه و ملاقات با ماکرون در حاشیه نشست جی7، احتمال تغییر فضای سیاسی برای معامله گران بازار داخلی را جدی تر کرد؛ یکی از نشانه های تاثیر این اتفاق، افزایش فعالیت معامله گران خالی فروش در ساعات انتهایی روز یک شنبه بود که قیمت را حتی در مقطعی به زیر محدوده 11 هزار و 400 تومان برد و قیمت ابتدایی معاملات روز دوشنبه را تحت تاثیر قرار داد. البته اثرات این خبرهای سیاسی نیز تا حدی با مواضع آمریکایی ها تعدیل شد.

ب- محدود شدن دامنه نوسان

اگر چه تغییر فضای سیاسی تا حدی زمینه ساز گردش انتظارات معامله گران فعال در بازار شده است، ولی نباید نقش عوامل دیگر را نادیده گرفت. یکی از مهم ترین عواملی که حداقل نوسان گیران را در ماه های اخیر از بازار عقب تر رانده است، کاهش تغییرات قیمتی شاخص ارزی بوده است. یکی از مهم ترین نماگرهای کاهش نوسانات بازار، میزان انحراف معیار قیمتی دلار است که در مردادماه به کمترین سطح در 17 ماه گذشته رسید. طبیعی است که هر چقدر نوسانات قیمتی دلار کاهش یابد، نوسان گیران انگیزه کمتری برای ورود به بازار و انجام معامله در آن داشته باشند. عدم حضور نوسان گیران در بازار به طور کلی نگرش های حاکم بر بازار را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.

ج- سه ماه بازدهی منفی دلار

سفته بازان معمولا زمانی وارد بازار می شوند که انتظار داشته باشند قیمت دلار رو به سوی سطوح بالاتر داشته باشد. با این حال در سه ماه گذشته روند قیمت دلار نزولی بوده است و سه ماه بازدهی منفی را به ثبت رسانده است. رشد های منفی پیاپی انتظارات معامله گران سفته باز را تغییر می دهد و تمایل آن ها برای حضور در بازار را کم کند.

2. شرایط اقتصادی

عوامل انتظاری به تنهایی نمی توانند قیمت دلار را در سرازیری کاهشی قرار دهند. شاخص ارزی که حدودا در اواسط اردیبهشت ماه به بالای سطح 15 هزار و1500 تومانی رفته بود، اکنون در آستانه مرز 11 هزار تومانی نوسان می کند، یعنی طی حدودا 4 ماه نزدیک به 30 درصد از ارزش خود را از دست داده است. در چنین شرایطی باید نقش عوامل اقتصادی را در این افت پی گیری کرد. به نظر می رسد، 4متغیر کاهش سرعت نرخ تورم، کاهش ضریب فزاینده پولی، تراز تجاری مثبت و بازدهی مثبت سایر بازارها از جمله عوامل اقتصادی هستند که می توانند در افت قیمتی دلار نقش ایفا کرده باشند.

الف- کاهش سرعت رشد تورم

گفته می شود بین نرخ ارز و قیمت دلار در اقتصاد ایران یک دور باطل وجود دارد و افزایش هر کدام به رشد دیگری منجر می شود. بررسی ها نشان می دهد که از آذر تا اسفند 97، شاخص cpi با افزایش 3/8 درصدی مواجه شده است، حال آنکه در دامنه زمانی اردیبهشت تا مرداد 98 این میزان به حدود 2/4درصد رسیده است. در واقع سرعت رشد تورم در این دو بازه زمانی نصف شده است. عاملی که می تواند به عنوان سیگنالی از تغییر فضای کلی اقتصاد برای معامله گران ارزی عمل کند.

ب- کنترل نقدینگی و کاهش ضریب فزاینده پولی

یکی از مهم ترین عواملی که برای افزایش قیمت دلار ذکر می شد، افزایش حجم نقدینگی بود. با این حال، آخرین گزارش دولت خبر از کنترل نقدینگی می دهد و آمارها نیز بیانگر آن است که ضریب فزاینده پولی کاهشی شده و در مسیر نزولی قرار گرفته است. ضریب فزاینده پولی در تیرماه سال گذشته با رسیدن به عدد 28/7 سقفی تاریخی خود را تجربه کرد؛ با این حال، از آن زمان به بعد تقریبا روند نزولی را طی کرد و در اسفندماه به09/7 رسید که از شهریور96 به بعد سابقه نداشت.

هم چنین در گزارش عملکرد دولت دوازدهم، یکی از موفقیت‌های بانک مرکزی که از نگاه سیاست گذار منجر به کاهش نوسانات دلار شد، محدود کردن گردش سفته‌بازان ریال عنوان شده است. بر اساس این گزارش، حذف چک‌های تضمینی قابل پشت نویسی و محدود کردن مبلغ تراکنش پرتفوی بانکی به ۱۰۰ میلیون تومان به ازای هر شماره کارت ملی و ۵۰ میلیون تومان به ازای هر کارت بانکی دو اقدام مهمی بودند که نقش اساسی در کنترل گردش سفته‌بازان ریال داشت و عملا ده‌ها هزار میلیارد تومان گردش سفته‌بازانه ریال را از چرخه بازارها (خصوصا بازار ارز و سکه) خارج کرد و احتمال حمله سفته‌بازانه از طریق پوزهای بانکی در کشورهای ترکیه، کانادا، عراق، افغانستان را به شدت محدود ساخت.

ج- تراز تجاری مثبت

افزایش واردات و بالا رفتن آن نسبت به صادرات می تواند یکی از مهم ترین عواملی باشد که منجر به افزایش قیمت دلار شود. اما آخرین آمارها نشان می دهد که تراز تجاری کشور در 4 ماه ابتدایی امسال مثبت بوده و به 300 میلیون دلار رسیده است. با این حال، دو هشدار را نیز باید در  مورد آخرین آمارهای تجاری در نظر گرفت؛ یکی افزایش سرعت کاهش صادارت در 4 ماه ابتدایی سال 98 نسبت به 4 ماه ابتدایی سال 97 و دیگری، کمتر شدن تراز تجاری در آمار 4 ماهه نسبت به آخرین آمار قبلی. در آمار قبلی تراز تجاری بالای یک میلیارد دلار بود.

د- بازدهی مثبت سایر بازارها

یکی از عواملی که در کاهشی شدن جهت بازار دلار موثر بود، مهاجرت معامله گران به سایر بازارها عنوان شده است.  بررسی ها نشان می دهد که شاخص بازار سهام از ابتدای سال حدود 54 درصد افزایش قیمت داشته است؛ این در حالی است که در همین بازه زمانی دلار نزدیک به 2 هزار تومان از ارزش خود را از دست داده است. در کنار بازار سهام، برخی از بانک ها نیز در این بازه زمانی، نرخ سود بانکی را به صورت چراغ خاموش بالا برده اند، در نتیجه ورود سرمایه به صورت سپرده به بانک ها نیز برای معامله گران با صرفه تر از بازار آزاد بوده است.

3. تاکتیک های بازیگران بازار

در کنار عامل انتظارات و شرایط اقتصادی، تاکتیک های معامله گرانی که در بازار رسمی با کف بازار حضور دارند، در نزولی شدن قیمت نقش داشته است

الف- صرافی های بانکی

یکی از مهم ترین عواملی که در ماه های اخیر در کاهش نوسانات بازار نقش داشته است، به عملکرد صرافی های بانکی بوده است. صرافی های بانکی در مدت  تو نوع سیاست قیمت گذاری را در پیش گرفته اند که موجب شده است از یک سو تقاضای کاذب وارد بازار نشود و از سوی دیگر برخی از ارزهای خانگی را نیز جذب کنند. صرافی های بانکی در بییشتر مقاطع سال، قیمت فروش دلار خود را نزدیک به قیمت بازار تعیین کردند، عاملی که موجب می شد تقاضای کاذبی وارد بازار نشود. در دو هفته اخیر نیز صرافی های بانکی در شرایطی که قیمت در بازار آزاد سیر نزولی آرامی دارد، نرخ  خرید خود را بعضا بالای قیمت بازار آزاد تعیین کرده اند، امری که موجب شده است افراد عادی ترجیح دهند دلار خود را به صرافی های بانکی عرضه دهند.

ب- صرافی های آزاد

به گفته فعالان، عرضه ارز در سال جاری توسط صرافی های آزاد نیز افزایش پیدا کرده است. این در حالی است که در سال کذشته بیشتر صرافی ها تمایل چندانی برای فروش ارز نداشتند.

***

آخرین قیمت طلا و سکه 

در بازار طلا عصر امروز سکه طرح جدید از محدوده 4.1 میلیون تومانی پایین‌تر رفت و قیمت هر قطعه سکه امامی ( طرح جدید) به 4 میلیون و 20 هزار تومان رسید. همچنین سکه بهار آزادی (طرح قدیم) نهایتاً روی رقم  4 میلیون تومانی قیمت خورد.

از سوی دیگر امروز قیمت نیم‌سکه 2 میلیون و 100 هزار تومان، قیمت ربع‌سکه یک میلیون و 290 هزار تومان و قیمت  سکه‌گرمی 890 هزار تومان شد.

از سوی دیگر امروز قیمت مثقال طلای آبشده در بازار طلای تهران تا عصر به نرخ یک میلیون و 767 هزار تومان افت کرد. همچنین هر گرم طلای 18 عیار حدود 407 هزار تومان است.

نرخ‌های امروز در بازار طلا و ارز تهران به شرح زیر است: