آغاز عرضه اولیه به روش « ثبت سفارش » در بازار سرمایه

افسانه اروجی با اعلام این خبر تصریح کرد: در این روش، سفارش متقاضیان اعم از سهامداران حقیقی یا حقوقی در دوره ثبت سفارش که از سوی ناظر بازار اعلام می‌شود، صرفا در دامنه اعلام شده (2200 تا 2310ریال) قابل ثبت خواهد بود. وی حداکثر تعداد سهام قابل خریداری توسط هر شخص حقیقی یا حقوقی را 2000 سهم اعلام کرد و گفت: طی دوره ثبت سفارش، سهامداران صرفا در دامنه اعلامی امکان ثبت سفارش دارند و کارگزاران نیز موظفند سفارش‌های دریافتی خریداران را بر اساس اولویت زمانی ثبت سفارش وارد سامانه معاملاتی کنند.

اروجی محور فعالیت این شرکت 280میلیارد ریالی را تهیه، تولید، کشت مواد اولیه صنایع غذایی، تاسیس کارخانه‌های مواد غذایی به خصوص استحصال انگور و توزیع و فروش آبمیوه‌، کنسرو و نوشابه‌های غیرالکلی عنوان و تصریح کرد: پس از پایان دوره ثبت سفارش، اطلاعات حجم و قیمت سفارش‌های ثبت شده در اختیار کارگزار عرضه‌کننده تعیین شده از سوی مدیر عرضه قرار می‌گیرد تا عرضه سهام با توجه به مجموعه‌ای‌ از شرایط که مختص روش بوک‌بیلدینگ است، صورت گیرد.

آغاز عرضه اولیه به روش ثبت سفارش در بازار سرمایه ایران در حالی رقم می‌خورد که روند رو به توسعه بازارهای مالی جهان و عرضه عمومی سهام شرکت‌ها در بورس‌های اوراق بهادار موجب شده تا بر اهمیت روش‌های مختلف انجام عرضه‌های اولیه افزوده شود. روش ثبت سفارش، پروسه‌ای است که در حال حاضر در غالب بورس‌های جهانی از سوی شرکت‌هایی که می‌خواهند سرمایه خود را از طریق عرضه عمومی ارائه کنند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. بررسی 43 بورس جهانی نشان می‌دهد استفاده از روش ثبت سفارشات در 26 کشور به‌عنوان روشی غالب بر دیگر روش‌ها استفاده می‌شود. همچنین تمامی کشورهای مورد بررسی از این روش در عرضه‌های اولیه خود استفاده می‌کنند. در این میان معاون عملیات و نظارت بازار فرابورس ایران با اشاره به اینکه روش « بوک بیلدینگ » از رفتارهای هیجانی در کشف قیمت‌ها جلوگیری می‌کند، گفت: عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ ، یک روش استاندارد و مشخص در تمامی بورس‌ها به حساب می‌آید و موجب نزدیکی قیمت‌های IPO (عرضه اولیه) به قیمت‌های واقعی سهام می‌شود. به عبارت دیگر این روش به تقویت بخش ارزیابی سهام منجر می‌شود.

بهنام محسنی هدف از به‌کارگیری روش ثبت سفارش را مشکلات رویه پیشین دانست و گفت: بررسی وضعیت‌هایی که طی یکی، دو سال گذشته در روند عرضه اولیه سهام شرکت‌ها صورت گرفته نشان داده که این روش‌ها دارای اشکالاتی بوده است؛ از این رو تصمیم بر آن شد تا برای رفع مشکلات موجود در این زمینه، روش ثبت سفارش در عرضه‌های اولیه به کار برده شود.محسنی در ادامه درباره شرایط سفارش سهام گفت: در دوره ثبت سفارش سهام برای اعمال تعهد، یک کف سفارش یا کف دامنه برای هر متعهد وجود دارد که نباید بیش از 5درصد باشد، ضمن آنکه در دوره ثبت سفارش مواردی از قبیل حجم، قیمت سفارش، اسامی متقاضیان خرید و... برای هیچ‌کس قابل دسترسی نیست اما قبل از اینکه عرضه صورت بگیرد کارگزار و مدیر عرضه اولیه، حجم و قیمت را در اختیار می‌گیرند. وی همچنین با بیان اینکه در این نوع از عرضه‌ اولیه، امکان یک بار بازنگری داده شده ‌است و می‌توان دامنه قیمت تعیین‌شده را اصلاح کرد، گفت: چنانچه عرضه اولیه انجام نشود باید آن را به زمان دیگری موکول کرد و کارگزاران موظفند در آن دوره زمانی تعیین‌شده به ورود سفارش‌ها اقدام کنند. محسنی با اشاره به اینکه برای دوره ثبت سفارش حداقل یک زمان دوساعتی در نظر گرفته شده است و نهایتا دوره ثبت سفارش سهام در یک روز کاری پایان می‌یابد، گفت: در پایان دوره ثبت سفارش، صرفا حجم و قیمت سفارش‌ها در اختیار مدیر عرضه قرار می‌گیرد که حالات مختلفی برای آن متصور هستیم.