جزئیات جدال لفظی وزرای خارجه ایران و آمریکا در نشست اخیر 1 + 5 منتشر شد
به گزارش فارس، نشریه نیویورکر در گزارشی طولانی که پیش از این بخش‌هایی از آن منتشر شده بود (+) در مورد «رکس تیلرسون» وزیر خارجه آمریکا، جزئیاتی از نشست وزیران خارجه گروه 1+5 و ایران منتشر کرده است.
بنا بر این گزارش، «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران در ابتدای این نشست فهرستی از گلایه‌های ایران را طرح کرده و گفته است که ایالات متحده آنطور که در توافق هسته‌ای مقرر شده، تحریم‌ها را رفع نکرده و «ما هنوز نمی‌توانیم در انگلستان یک حساب بانکی باز کنیم.»
نیویورکر با بیان اینکه تیلرسون در این نشست علیه فعالیت‌های منطقه‌ای ایران صحبت کرده، به نقل از وی نوشته است: «رفع تحریم‌ها ذیل مفاد برجام، رفتارهای غیرقابل قبول ایران را مقدور کرده است.»
ظریف در پاسخ با اشاره به اینکه در زمان انعقاد توافق هسته‌ای طرفین تصمیم گرفته‌اند که مسائل مورد مناقشه دیگر را کنار بگذارند، گفته است که این بدان معنی است که ایران مجموعه‌ای از گلایه‌های تاریخی خود را نادیده گرفت: «ایالات متحده همواره به ایران فشار آورده و ایران هم همواره مقاومت کرده است.»
وزیر امور خارجه ایران دولت آمریکا را به دلایل مختلف از جمله خودداری از صدور مجوزهای لازم برای فروش هواپیماهای «بوئینگ» و «ایرباس» به ایران به نقض توافق هسته‌ای متهم کرده و گفته است: «نمی‌خواهیم در این مورد بحث کنیم. اگر دنبال بهانه‌ای برای نقض توافق بودیم، انبوهی [از بهانه] داشتیم.»
در پاسخ، تیلرسون با یادآوری تسخیر سفارت آمریکا در تهران پس از انقلاب اسلامی، گفته است: «روابط معاصر ایالات متحده و ایران، اکنون 40 ساله است. این رابطه برآمده از انقلابی است که پس از آن سفارت ما محاصره شد و رفتار بسیار بدی با ما صورت گرفت... این رابطه بر اساس خشونت علیه ما شکل گرفته است.»
وی سپس در مورد روابط دو کشور گفته است: «ما سنمان بالا رفته و موهایمان سفید شده. احتمالا ما دیگر توان اینکه ماهیت این رابطه را تغییر دهیم نداریم... شاید باید بگذاریم که نسل بعدی تلاش کند.»
وزیر خارجه آمریکا که پیش از این رئیس یک شرکت نفتی بوده، سپس اندکی تأمل کرده و گفته است: «نمی‌دانم، من دیپلمات نیستم.»
یک دستیار تیلرسون در مورد این نشست گفته است: «این یکی از بهترین لحظات دیپلماسی آمریکایی در 50 سال گذشته بود.»
نیویورکر در ادامه به زندگی تیلرسون و نحوه پیشنهاد سمت وزارت خارجه به او پرداخته است. در بخشی از این گزارش آمده است که زمانی که «دونالد ترامپ» سمت وزارت خارجه را به او پیشنهاد کرد، او تنها چند ماه تا بازنشستگی از ریاست شرکت «اکسون» فاصله داشت و در صورت بازنشستگی 180 میلیون دلار پاداش دریافت می‌کرد، اما نهایتا به درخواست همسرش این سمت را پذیرفته است.
بنا بر این گزارش، تیلرسون زمانی که ریاست اکسون را بر عهده داشت، با هدف حفظ و ارتقا جایگاه این شرکت تلاش کرده بود حتی با کشورهایی که در تقابل با آمریکا هستند ارتباط برقرار کند. دستیاران کنگره به نیویورکر گفته‌اند که او زمانی برای کاهش تحریم‌های نفتی ایران با هدف گشایش راه برای حضور در ایران لابی کرده است.
در بخش دیگری از این گزارش طولانی، نیویورکر بار دیگر به مسئله توافق هسته‌ای با ایران پرداخته و با اشاره به مخالفت دولت ترامپ با برجام، نوشته است که در یکی از نشست‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که تابستان امسال در وین اتریش برگزار شد، تیم آمریکایی به شدت در مورد احتمال «فریبکاری ایران» سوال پرسیده‌اند.
یک دستیار ارشد تیلرسون در مورد آن نشست گفته است: «ما آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به جایی کشاندیم که هرگز آنجا نبوده است.»
بنا بر این گزارش، تیلرسون در گفت‌وگو با خبرنگار نیویورکر، هرچند برجام را بخش کوچکی از روابط با ایران دانسته، اما گفته است که به اعتقاد او، آمریکا باید به این توافق پایبند بماند.
وی گفته است: «فکر می‌کنم این [توافق] از منظر این که محدودیت‌هایی بر ایران اعمال کرده، البته تا وقتی که قدرتمندانه اجرا شود، فایده داشته است.»
این در حالی است که ترامپ به صراحت از این توافق انتقاد کرده و گفته است که به عقیده او آمریکا نباید هرگز چنین توافقی با ایران امضا می‌کرده است.
بر اساس مصوبه کنگره، رئیس‌جمهور آمریکا باید هر 90 روز یکبار در گزارشی به سنا و مجلس نمایندگان تائید کند که ایران به توافق پایبند بوده و ضمنا ادامه حضور آمریکا در توافق همسو با منافع ملی ایالات متحده است.
رسانه‌های آمریکایی گزارش داده‌اند که ترامپ در موعد بعدی صدور گزارش که 15 اکتبر (23 مهر) خواهد بود، به بهانه همسو نبودن برجام با منافع آمریکا، از صدور تائیدیه خودداری خواهد کرد.
این اقدام الزاما به معنی خروج آمریکا از توافق نیست، بلکه سرنوشت برجام را به کنگره می‌سپارد و نمایندگان 60 روز زمان خواهند داشت تا در مورد احیا یا ادامه تعلیق تحریم‌های رفع شده پس از برجام، تصمیم‌گیری کنند.
با این وجود، مقامات دولت سابق آمریکا می‌گویند حتی اگر کنگره توافق را حفظ کند، شرکت‌های اروپایی از بیم احتمال بازگشت تحریم‌ها، به مرور از سرمایه‌گذاری در ایران خودداری خواهند کرد.
یک مقام دولت اوباما به نیویورکر گفته است: «مرگ با هزار زخم. همیشه فکر می‌کردم که این محتمل‌ترین روشی است که آن‌ها برای از بین بردن توافق از آن استفاده خواهند کرد.»
به نوشته نیویورکر، خودداری ترامپ از تائید پایبندی ایران به برجام، بخشی از راهبرد تهاجمی‌تر واشنگتن در قبال ایران است. دولت آمریکا معتقد است که دولت سابق این کشور برای رسیدن به توافق هسته‌ای، دیگر فعالیت‌های ایران را نادیده گرفته است.
یک دستیار تیلرسون می‌گوید: «ما ایرانی را به ارث برده‌ایم که به همان میزانی احساس هژمونی دارد که در گذشته بسیار دور داشته است. ما می‌خواهیم آن دستاوردهای آن‌ها را به عقب بازگردانیم.»
مقابله با برنامه موشکی ایران از دیگر طرح‌های دولت ترامپ است. به نوشته نیویورکر، در حالی که به نظر می‌رسد نه در کنگره و نه در میان متحدان آمریکا علاقه چندانی به افزودن تحریم‌های ایران وجود ندارد، برخی می‌گویند واشنگتن احتمالا به سراغ اقدامات مخفیانه خواهد رفت.
یک دستیار تیلرسون در این مورد گفت: «محرمانه است. فقط می‌توانم به شما بگویم که ما رویکردی به شدت متفاوت در قبال ایران اتخاذ کرده‌ایم.»
