خطر«زلزله» بیخ گوش بیمارستان‌ های پایتخت!

به گزارش مهر، زلزله استان کرمانشاه می تواند زنگ خطری برای مراکز درمانی پایتخت باشد، زیرا بررسی ها نشان می دهد که عمر ساخت برخی از بیمارستان های تهران به نیم قرن رسیده و این مسئله می تواند هشداری برای مسئولان باشد که ایمنی ساختمان های خدمات رسان در هنگام وقوع بحران را جدی بگیرند.

اکبر رنجبرزاده عضو هیات رئیسه مجلس، با تاکید بر اینکه مراکز درمانی و بیمارستان های فرسوده پایتخت در هنگام وقوع بحران در معرض خطر جدی هستند، تصریح کرد: اگر زلزله در تهران رخ دهد، نه تنها مردم بسیاری جان خود را از دست می دهند بلکه ساختمان های فرسوده مراکز درمانی نیز تخریب شده و در این شرایط نمی توان در امدادرسانی اقدامات قابل قبولی انجام داد.

وی افزود: در پایتخت به دلیل مشکلات اعتباری و هزینه های بالای ساخت و ساز و نبود فضای کافی برای ساخت و سازهای جدید بحث ایجاد بیمارستان های جدید خیلی مورد توجه مسئولان نبوده است؛ از این رو یه دلیل نبود اعتبارات بخش نوسازی بافت فرسوده درمانی در اولویت های بعدی قرار گرفته است.

عضو هیات رئیسه مجلس، با عنوان این مطلب که بسیاری از بیمارستان های دولتی تهران قدمت ۴۰ ساله دارند، خواستار تسریع در امر نوسازی و بهسازی این قبیل مراکز درمانی شد.

دکتر محمدهادی ایازی معاون اجتماعی وزارت بهداشت، با عنوان این مطلب که شهر تهران بر روی گسل‌های زلزله قرار دارد، گفت: بیمارستان‌های ما از نظر وضعیت ساخت‌وساز، شرایط خوبی ندارد. از سوی دیگر تعداد تخت‌های بیمارستانی که بعد از انقلاب به حوزه بیمارستانی تهران اضافه کردیم، تعداد محدودی بوده است.

وی اظهار کرد: ما در وزارت بهداشت کمیته‌هایی برای همکاری با شهرداری تهران داریم، اما به دلیل محدودیت منابع در هر دو دستگاه نتوانسته‌ایم درخواست‌ها و نیازهای این حوزه را رفع کنیم، اما امیدواریم تا با مشارکت خیریه‌ها، بخش خصوصی و شهرداری این کمبودها را برطرف کنیم.

این در حالی است که وزیر بهداشت؛ معتقد است تمام بیمارستان‌های فعلی پایتخت بیش از ۵۰ سال قدمت داشته و به هیچ عنوان در برابر زلزله مقاوم نیست.

بررسی ها نشان می دهد که وقوع زمین لرزه ای با قدرت بالای ۶ ریشتر در تهران، می تواند خرابی زیادی در پی داشته باشد و این تخریب ها بیشتر متوجه ساختمان های قدیمی و فرسوده می شود که متاسفانه اغلب آنها در مناطق جنوبی تهران واقع شده اند. در واقع، بافت فرسوده پایتخت، تهدید جدی در هنگام وقوع زلزله تلقی می شود، زیرا با تخریب ساختمان های قدیمی و فرسوده، امکان خدمات رسانی به مصدومان نیز دچار مشکل خواهد شد و همین مسئله با توجه به اینکه بیمارستان های زیادی در جنوب شهر قرار ندارد، می تواند این تهدید را تشدید کند.

در حال حاضر، بیمارستان هایی که در جنوب تهران واقع شده اند، اغلب قدیمی و دارای بافت فرسوده هستند که این احتمال می رود، با وقوع زمین لرزه، این مراکز درمانی نیز از مسیر خدمات رسانی به مصدومان خارج خواهند شد.

در زمان وقوع زلزله اگر حتی همه ساختمان ها نیز مطابق استاندارهای مهندسی ساخته شده باشند باز هم به طور حتم جان عده ای از ساکنان شهر در معرض خطرات این واقعه طبیعی قرار می گیرد. بدین ترتیب این پرسش مطرح است که آیا پیش بینی دقیق درمانی برای مردم تهران در هنگم وقوع زلزله وجود دارد؟

در سال ۱۳۹۰ مطالعه ای انجام شده که نشان می دهد تهران دارای ۱۲۶ بیمارستان است که این بیمارستان‌ها ۵۸۳ ساختمان را در اختیار دارند. از این ۱۲۶ بیمارستان، ۴۲ درصد آنها بعد از وقوع حادثه غیر قابل استفاده خواهند بود. این در حالس است که در زمان وقوع زلزله فرضی تهران با بدترین شرایط، تنها ۹ درصد بیمارستان ها بدون خسارت خواهند بود و اقدامات امدادی و اورژانسی به طور کامل می تواند در این قبیل مراکز درمانی ارائه شود.

همچنین، بررسی های کارشناسی نشان می دهد که ۴۹ درصد بیمارستان ها نیازمند اقدامات اصلاحی هستند و در زمان وقوع حادثه به طور کامل نمی توان از امکانات و فضای این بیمارستان ها استفاده کرد.

همه کارشناسان اذعان دارند که شرایط کنونی ساختمان های بیمارستان های تهران بر اساس مطالعات نیازمند اصلاح است. اگر ساختمانی اسکلت خوبی داشته باشد و براساس استانداردهای روز دنیا طراحی شده باشد می‌توان اقدامات مقاوم‌سازی را روی آنها انجام داد ولی هزینه، زمان و کیفیت مقاوم‌ سازی برای وزارت بهداشت اهمیت دارد.

کارشناسان می گویند سازه تنها ۲۰ درصد بازسازی یک ساختمان فرسوده بیمارستان را به خود اختصاص می دهد و این درحالی است که فرسودگی بیمارستان‌ها فقط شامل سازه نمی‌شود بلکه تاسیسات برقی، مکانیکی و معماری فضاهای بیمارستان‌ها نیز فرسوده هستند. به‌عبارت دیگر باید تمام دیوارها، پارتیشن‌ها، آسانسورها، تاسیسات برقی و مکانیکی مانند موتورخانه، با استانداردهای جدید تغییر کند.

از سوی دیگر ساخت هر مترمربع بیمارستان ۱.۵ میلیون تومان هزینه دارد. از آنجا که حداقل به ازای هر تخت ۱۰۰ متر فضا نیاز است، به ازای هر تخت تقریبا ۱۵۰میلیون تومان هزینه ساخت صورت می گیرد. اگر یک ساختمانی ۲۰۰ تخت خوابی باشد حدود ۳۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.

در شورای سوم بین شهرداری تهران و وزارت بهداشت تفاهم نامه ای در خصوص مقاوم سازی منعقد شد تا کار تسهیل شود اما چون مسئله حاکمیتی است و با اعتبار گره خورده این برنامه فقط در حد دو بیمارستان پیاده شد و در عمل اتفاقی نیفتاد.

حالا که زلزله ای در استان کرمانشاه رخ داده و تعدادی از مصدومان این حادثه به تهران منتقل شده اند، آیا می توان پیش بینی کرد که اگر زلزله ای در پایتخت رخ دهد، چنین امکانی برای انتقال مصدومان به مراکز درمانی فراهم باشد. زیرا، بسته شدن خیابان ها، امکان امدادرسانی را محدود خواهد کرد و کار دشوار خواهد شد. اگر فرض بگیریم که امکان خارج کردن مصدومان از زیر آوار نیز فراهم باشد، آیا همه بیمارستان ها امکان خدمات رسانی را خواهند داشت.

با توجه به جمعیت بالای ساکن در تهران به خصوص در مناطق مرکزی و جنوبی پایتخت که بیشترین بافت فرسوده را دارد، این مشکل قابل پیش بینی است که با وقوع زمین لرزه ای تقریبا شدید، شاهد زیر آوار ماندن تعدادی زیادی از شهروندان باشیم که نجات و انتقال آنها به مراکز درمانی، سختی و دشواری های زیادی به دنبال خواهد داشت.

زلزله کرمانشاه می تواند زنگ خطری برای مسئولان امر باشد که به فکر ایمن سازی مراکز درمانی پایتخت باشند. زیرا، وقوع زلزله ای با قدرت مشابه زمین لرزه کرمانشاه در تهران، فاجعه ای خواهد شد که ابعاد خسارات جانی آن چندین برابر زلزله کرمانشاه خواهد بود.