نگرانی آخر عمر آیت‌الله هاشمی / روایتی جالب از نفوذ خطبه‌های هاشمی در بین سران عرب

آیت الله احمد احمدی پیش از ظهر دیروز، در همایش بررسی شخصیت و اندیشه اخلاقی آیت الله هاشمی رفسنجانی که با حضور شخصیت های برجسته حوزوی و سیاسی در تالار همایش های دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد، اظهار کرد: حضور آیات و علما در این مراسم نشان قدر شناسی از مقام این عالم والا مقام است.

عضو شورای انقلاب فرهنگی کشور، با اشاره به سخنان آیت الله جوادی آملی مبنی براینکه « خداوند علما را فرستاد که گنجینه های درون را برانگیزد»، عنوان کرد: همه انسان ها پیمان شکنی را بد می دانند اما باید دید ضمانت اجرای آن در انسانهای مختلف چیست؟ مرد واقعی کسی است که زمانی این اصل را مطرح می کند خودش نیز پای این اصل بایستد؛ و کسی که تربیتی دارد به ستم نکردن عمل می کند و کسی که تربیتی ندارد به سمت ستم کردن پیش می رود.

آیت الله احمدی با اشاره به خاطرات دوران بیش از نیم قرن دوستی و آشنایی با آیت الله هاشمی اشاره و عنوان کرد: من در 59 سال رفاقت و زندگی با آیت الله هاشمی از نزدیک مشاهده کردم که این عالم فقید چنین بودند و پای تمام اصولی که به آن معتقد بودند و بیان می کردند، ایستادند.

او افزود: من از سال 36 در قم حضور پیدا کردم و به تحصیل در نزد مرحوم علامه طباطبایی پرداختم و از همان زمان، مرحوم آیت الله هاشمی را می شناختم؛ ما همه به فکر درس خواندن بودیم ولی هاشمی در کنار درس خواندن به اداره نشریه مکتب اسلام هم می پرداخت.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور عنوان کرد: آیت الله هاشمی رفسنجانی در همان دوران جوانی از سرمایه شخصی خویش، تپه های سالاریه قم را که همه سنگ و آهک بود را به شهر تبدیل کرد؛ در آن زمان هرکسی خیابان و یا کوچه ای می ساخت باید نام یکی از درباریان را روی آن مکان و یا محله می گذاشت ولی مرحوم هاشمی اسم این کوچه ها را به نام گل های گوناگون گذاشت و دلیل این کار را فرار از گذاشتن نام درباریان عنوان کرد.

آیت الله احمدی اضافه کرد: آیت الله هاشمی رفسنجانی نسبت به ساخت این مکان ها اقدام و آنها را تقدیم طلاب کرده و اگر پولی هم از آن در می آمد، آن را خرج انقلاب می کرد.

او در ادامه سخنان خود، با اشاره به تألیف کتاب امیر کبیر توسط آیت الله هاشمی رفسنجانی گفت: در این کتاب صفات قهرمانی و شجاعت امیر کبیر ستوده و توصیف شده است و باید گفت که خود آیت الله هاشمی نیز، امیر کبیر زمان بود و راه امیرکبیر را پیش گرفت؛ راهی که امیرکبیر نتوانست به پایان برساند آیت الله هاشمی به عنوان یک عالم مجاهد آن را در انقلاب تثبیت کرد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور با بیان این که آیت الله هاشمی بسیار حق شناس و با حافظه ای قوی بود و از تمام لحظات خود برای برای تثبیت انقلاب و اسلام استفاده می کرد، گفت: آیت الله هاشمی رفسنجانی زمانی که در دوران سیاه ستم شاهی به زندان افتاد و مورد شکنجه قرار گرفت، از خود شجاعت نشان داد و بیشترین شکنجه را تحمل کرد و هیچ نگفت.

آیت الله احمدی با بیان اینکه ما هنگام آسایش و آرامش به زحمت می توانیم کار تحقیقاتی انجام دهیم، تصریح کرد: آیت الله هاشمی در آن زمان اسارت در زندان های رژیم شاه هم به تحقیق مبانی اسلام روی آورد و زمانی که در زندان بود به نوشتن تفسیر قرآن روی آورد.

او با بیان اینکه آیت الله هاشمی رفسنجانی به دنبال عملی کردن مبانی اسلام بود، گفت: این عالم فقید در برابر کسانی همچون گروهک منافقین که از انقلاب روی برگرداندند ایستادگی کرد و عمر خود را صرف تثبیت انقلاب و نظام کرد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به فشارهای سیاسی که در سال های آخر عمر آیت الله هاشمی رفسنجانی روی ایشان بود، بیان کرد: فشارها بسیار زیاد بود و زمانی که به ایشان گفته می شد که در مقابل این هجوم ها جواب بدهید می گفت مخالفان از تقابل ما سوءاستفاده می کنند و نباید این فرصت به آنان داده شود؛ و هرگاه بحث ها در جامعه به رهبری می رسید می گفتند باید مراقب بود که به رهبری آسیب نرسد، زیرا که رهبری ستون نظام است.

احمدی با بیان این که آیت الله هاشمی رفسنجانی از ثبات اعتقاد برخوردار بود و به عنوان یک روحانی، برای نظام اسلامی ایران یک آبرو محسوب می شد، خاطرنشان کرد: برخی افراد اوایل انقلاب می گفتند که نمی شود اسلام را پیاده کرد ولی ما دیدیم آیت الله هاشمی رفسنجانی پست های گوناگونی را عهده دار شد و از عهده تمام آنها برآمد.

او در ادامه به شخصیت بین المللی مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی و نفوذ کلام ایشان در بین سیاستمداران منطقه خاورمیانه اشاره و تصریح کرد: معروف است که در زمان هایی که آیت الله هاشمی رفسنجانی خطبه نماز جمعه می خواند، سیاستمداران به خصوص سیاستمداران خلیج فارس، کار خود را تعطیل می کردند و خطبه های ایشان را گوش می کردند که نشان از نفوذ کلام ایشان در بین سیاستمداران منطقه داشت.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور با اشاره بداخلاقی های مختلفی که در برابر آیت الله هاشمی صورت گرفت و سرنوشت بد اهانت کنندگان به ایشان گفت: در برابر خدماتی که هاشمی به انقلاب و نظام کرد، برخی با عناوین «عالیجناب سرخپوش » ایشان را مورد هجمه قرار دادند و ناجوانمردانه او را کوبیدند که البته سرنوشت این اهانت کننده برای همگان عبرت است، اما حرف این است که آیت الله رفسنجانی مثل کوه ایستاد ودر مقابل این هجمه ها پاسخ نداد و برای حفظ نظام ایستادگی کرد.

او در ادامه سخنان خود به مناظرات انتخاباتی سال 88 اشاره کرد و گفت: در این مناظرات انتخاباتی با وجود این که آیت الله هاشمی اصلا نقشی نداشت و در انتخابات کاندیدا نبود، ناجوانمردانه به ایشان اهانت می شد و مورد هجمه قرار می گرفت؛ یعنی کینه افراد بداخلاق در مناظرات، از درون شان جوشید و حرف های ناشایستی و اهانت آمیزی نسبت به شخصیت بزرگ و مورد احترام آیت الله هاشمی رفسنجانی زدند و در هرجا به ایشان تاختند اما دیدیم که هاشمی برای خدا و برای اسلام و انقلاب و مردم صبوری کرد.

استاد احمدی با بیان این که صبرآیت الله هاشمی رفسنجانی برای حفظ نظام مثال زدنی بود، گفت: این انسان بزرگ و والامقام، همواره تأکید داشت که ما نباید نظام جمهوری اسلامی ایران را به محل جدال تبدیل کنیم و بر اساس همین تفکر حاضر بود خودش ضربه بخورد اما به نظام جمهوری اسلامی ضربه ای وارد نشود

او با بیان این که براینکه چند روز پس از مراسم تدفین آیت الله هاشمی به زیارت مقبره ایشان رفتم، گفت: در آن جا دیدم که مردم عادی و قشر ضعیف و متوسط جامعه برای زیارت مقبره ایشان آمده بودند؛ از آهنگر و راننده ماشین های سنگین در میان این افراد بودند تا دیگر افراد و این نشان می دهد که مردم قدردان آن عالم فقید بودند.ما نیز باید از زندگی هاشمی رفسنجانی درس گرفته و در راه حفظ نظام کوشا باشیم؛ و آن اخلاق و عمل را در کارهای خود به کار ببندیم.

حجت الاسلام والمسلمین احمدی به بیان اتفاقی که بین آیت الله هاشمی رفسنجانی و شهریار رخ داده بود پرداخت و گفت: شهریار آن اشعار زیبا را در باب خطبه‌های او خوانده و هاشمی بر وزن آن اشعاری گفته و گفته هاشمی وارد این جرگه شعر نشو و اگر می شوی زیبا سخن بگو. نسبت به شهریار ادب نگه می‌دارد.

ما چند آیت الله هاشمی نداریم، بلکه یک هاشمی است

حجت الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی آملی یکی دیگر از سخنرانان همایش ابعاد اخلاقی شخصیت آیت الله هاشمی رفسنجانی بود.

وی با اشاره به توسعه وجوی آیت الله هاشمی رفسنجان توسط خود ایشان گفت: وقتی خدای عالم از بحث شکر سخن می‌گوید می گوید لان شکرتم لازیدنکم. شکر باعث توسعه وجودی انسان می‌شود. این توسعه مرهون فعالیت‌های علمی و عمل صالح انسانی است. یا در روایت می‌گوییم رب زدنی علما. این زیادتی و توسعه به حقیقت انسانی برمی‌گردد و انسان‌ها در حال توسعه هستند.

وی در ادامه افزود: کسانی که در حال استکمال هستند روح خود را توسعه می‌دهند. هاشمی از این دست افراد بودند. هاشمی در هر مرحله بر توسعه وجودی خود افزودند. یک هاشمی داریم اما او همواره در حال شدن و توسعه است.

حجت الاسلام جوادی آملی با اشاره به برهه هایی از زندگی آیت الله هاشمی رفسنجانی گفت: یک روز حجت الاسلام هاشمی بود و سربازی وفادار برای امام. در کنار امام سربازی می‌کرد و کمترین سخنی که این جایگاه را مورد تزلزل قرار دهد انجام نداد. این یک دوره از زندگی آیت الله هاشمی است. ما چند آیت الله هاشمی نداریم. بلکه یک هاشمی است که در حال توسعه وجودی است. بعد از انقلاب افسر شد و مجری فرامین امام و هرکجا می‌رفت موفق بر می‌گشت.

استاد حوزه علمیه در ادامه خاطرنشان کرد: وقتی فرمانده جنگ شد از سربازی به افسری و از افسری به فرماندهی رسید و آن دوران را با عزت و عظمت طی کرد و کمترین پا پس کشیدنی نداشت، ایشان در مرحله‌ چهارم از فرماندهی به سرداری رسید و سردار سازندگی رسید و کشور را توسعه داد در این فضا چه تلاش‌هایی کرد و کشور به گل نشسته را از این فضا در آورد.

وی همچنین افزود: و مرحله‌ آخر به برادری برای رهبری رسید و در این مرحله کاری کرد کارستان. این مرحله‌ مرحله‌ شرح صدر است. اما در عین حالی که در کنار رهبری برادرانه ایستاد ناصحانه و مشفقانه هم سخن گفت این تبعیت عملی و ناصحانه سخن گفتن اوج وجود اوست. مشفق از شفق است. شفق فاصله ای است که خورشید نه غروب کرده و نه در فضای روز است. مشفق هم امید را می‌بیند و هم بیم را درک می‌کند و در امید بیمناکانه هم تذکر می‌دهد. این دوران دوران بزرگی بود. 

حجت الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی به بیان خاطره ای از آیت الله هاشمی در اواخر عمر پرداخت و گفت: در پایانی عمر به حق ایشان را زیارت کردم. گفتم سخت می‌گذرد؟ گفت نه، نگرانی من برای انقلاب است. او از مرحله صدر گذر کرده بود و به مرحله‌ی تسلیم و رضا و بود و در این مرحله جان به جان آفرین تسلیم کرد.