رسوایی نوبل پای پادشاه سوئد را به میان کشید

آکادمی نوبل که در سال 1895 پایه گذاری شد و از سال 1901 به طور سالانه به اعطای جوایزی در رشته های فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات و صلح به خدمت کنندگان به بشر می پردازد.

آکادمی سوئد یا فرهنگستان سوئد مؤسسه‌ای علمی و غیردولتی در کشور سوئد است که وظیفهٔ انتخاب برنده جایزهٔ نوبل در رشتهٔ ادبیات را برعهده دارد.

افرادی که در این اعتراض از آکادمی خارج شده اند، نویسندگان و اعضای آن بوده و شامل این سه نفر هستند: «پیتر انگلاند»، «کلاس اوسترگرن»، «شل اسپمارک». آنها به طور جداگانه اعلام کرده اند که دیگر هیچ مشارکتی در فعالیت های مرتبط با بنیاد ندارند.

اعلام رسوایی آکادمی سوئد از کجا شروع شد؟

در ماه نوامبر سال 2017 (آبان تا آذر سال 96) در کمپینی به نام «من هم»، 18 زن مدعی شده بودند که توسط «ژان کلود آرنالت» همسر «کاترین فروستِنسون» و از اعضای آکادمی مورد آزار قرار گرفته اند. فروستنسون اکنون بر اساس رأی اعضای آکادمی برکنار شده. او به همراه همسرش یک کلوپ فرهنگی خصوصی را اداره می کنند که هزینه آن توسط آکادمی تأمین می شود.

بنا بر اعلام روزنامه های سوئد، آرنالد به علت سوء رفتار به مدت 20 سال نسبت به خانم ها در املاک مرتبط با آکادمی در استکهلم، پایتخت سوئد و نیز پاریس متهم شده. همچنین گزارش شده که او از سال 1996 تاکنون 7 بار اقدام به فاش کردن نام برنده جایزه کرده است.

اکنون پلیس در حال بررسی بیشتر این موضوع است. با این حال آرنالد هرگونه اتهام مطرح شده را نفی کرده. البته سه عضوی که در ابتدای مطلب به آنها اشاره کردیم، علت کناره گیری را اعتراض به برکناری فروستنسون اعلام کرده اند. آرنالد از اعضای آکادمی نبود، ولی یکی از افراد پر نفوذ آن به شمار می رفت. در پی این اتهامات به او، آکادمی نوبل قبل تر اعلام کرده بود که تمامی ارتباطات خود با او را قطع کرده است.

در پی رسوایی های اخیر نوبل همچنین «سارا دَنیوس»، اولین زنی که رهبر اعضای حوزه ادبیات آکادمی سوئد را بر عهده داشته، از سِمت خود کناره گیری کرده است.

او به منظور بازرسی های بیشتر درخواست بررسی ارتباط آکادمی با کلوپ خصوصی یاد شده را به واسطه قرارداد با یک شرکت بازرسی خصوصی داده. این بازرسی ها خبر از تخلفات مالی داده اند و شرکت بررسی کننده درخواست ارائه مدارک به پلیس را داده. با این حال آکادمی از این کار خودداری نموده است. دنیوس درباره رسوایی مورد بحث اعلام کرده:

«اکنون این مسئله به شدت بر  [اعتبار] جایزه نوبل اثر [منفی] گذاشته و مشکل بزرگی است».

مداخله حکومت سوئد در رسوایی های آکادمی

مشکل رسوایی اخیر به اندازه ای جدی شده که حتی به مقامات حکومت سوئد نیز کشیده شده. در این راستا نخست وزیر این کشور اعلام کرده:

«باز گرداندن اعتماد و احترام به آکادمی بستگی دارد. این مشکل بزرگی برای سوئد است».

بر اساس قواعد آکادمی 18 فردی که به عنوان اعضای آن انتخاب می شوند، تا پایان عمر در این سِمت باقی خواهند ماند. در صورتی که به هر دلیلی مایل به قطع همکاری باشند، جایگاه آنها تا زمان زنده بودنشان خالی خواهد بود و به فرد دیگری واگذار نمی شود. این قانون، موضوع کناره گیری های اخیر را بیش از پیش برای آکادمی پیچیده کرده است.

با احتساب افرادی که اخیراً از آکادمی کناره گیری کرده اند و جایگاه هایی که پیش از این خالی بود، اکنون تنها 11 نفر از اعضای آکادمی باقی مانده اند. برای حل این مشکل «کارل گوستاو شانزدهم»، پادشاه سوئد اعلام کرده که با استفاده از قدرت خود به این مشکل ورود خواهد کرد تا به این ترتیب قوانین آکادمی را اصلاح کند. در این صورت امکان ورود مجدد اعضا و نیز جایگزینی آنها فراهم می شود.

مشکل اخیر برای سوئد یک معضل فرهنگی مهم تلقی می شود و همچنین موجب شده اعتماد عمومی به آکادمی بیش از پیش کاهش یابد. بسیاری از نخبگان سوئد خواستار بررسی بیشتر به منظور محاکمه افرادی هستند که از قانون تخطی کرده اند. مقامات قضایی سوئد نیز تأیید کرده اند که تحقیقات در مورد رسوایی اخیر ادامه دارد.