کوچه-مال، پدیده‌ای در هروی/ جنگ مال ها و مال سازها در پایتخت
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از مهر ، این نوبت از سلسله نشست‌های «تهران امید دارد» با موضوع ساختمان‌های تجاری چندمنظوره (مالها) و تاثیر آنها بر کیفیت زندگی شهروندان در ساختمان شهرداری منطقه ۵ تهران که تعدادی از این مجتمع‌ها را در خود درد، برگزار شد. در ابتدای جلسه و برای معرفی منطقه، ویدیوی کوتاهی از محله‌ها، فرصت‌ها و ویژگی‌های این منطقه پخش شد که در قسمتی از آن، مجتمع‌های «مگامال»، «کوروش» و «تیراژه» به عنوان فرصت‌های منطقه معرفی شدند. این تناقض با موضوع نشست از دید حاضرین غایب نماند و در بخش پرسش و پاسخ، با انتقادات تندی مواجه شد.
در این جلسه ربابه تبریزی، دبیر شورایاری محله اکباتان، گزارشی از تخلفات مگامال را ارائه داد. مگامال پروژه ای است که در ابتدا در زمینی که برای برای فضای سبز و باز در نظرگرفته شده بود و تحت عنوان «فروشگاه شهروند» کلید خورد اما بعدها تبدیل به پروژه پر از تخلف مگامال تبدیل شد. پروژه مگامال با سهامداری یک سرمایه‌گذار مالزیایی آغاز شد که بنا به گفته دبیر شورایاری اکباتان بر اساس اسناد موجود، این شرکت حتی یک دلار آورده برای شهرداری تهران نداشته است. برای جبران این مساله ابتدا شرکت مهرگان متعلق به تعاونی نیروی انتظامی وارد پروژه می‌شود و سپس شرکت جهان که این شرکت نیز ۲ ماه بعد سهمش را به یک بانک خصوصی می فروشد. تبریزی از محسن سرخو، عضو شورای چهارم نقل می‌کند که ر. الف پیمانکار این پروژه یک سی دی فروش بوده است که به واسطه برقراری ارتباطات توانسته وارد این پروژه شود که این موضوع خود مهر محکم دیگری بر تخلفات متعدد این پروژه است.
به گفته این عضو شورایاری این پرونده توسط شورایاری دوره دوم و توسط عضو متخصص و شهرساز آن یعنی مریم شریعت زاده بررسی می‌شود و نتایج آن به شورای سوم هم اطلاع داده می‌شود. بر اساس این بررسی‌ها اگر قرار باشد پروژه در مقیاس محلی اجرا شود، زیربنای آن باید به یک هفتم زیربنای تعیین شده برسد. نکته دیگری که تبریزی به آن اشاره می‌کند وجود ۴ مجتمع کوروش، هایپرمی، هایپر استار و مگامال در یک محدوده ۳ کیلومتری است که وضعیت وحشتناکی برای ترافیک منطقه ایجاد کرده است.
دانشگاه‌ها فضای عمومی شهر هستند
در بخش دیگری از این نشست عباس کاظمی جامعه شناسی که با همکاری مسرت امیرابراهیمی و زیرنظر مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهرتهران پژوهشی با موضوع تبعات اجتماعی مالها انجام می‌دهد، گفت: در وضعیتی هستیم که خرید کردن به تجربه فراغتی تبدیل شده و با جایگزینی آن به جای فعالیت‌های جمعی مواجه هستیم.
بر اساس اعلام این جامعه‌شناس رفتن به مراکز خرید به سومین اولویت اهالی تهران برای گذراندن اوقات فراغت تبدیل شده است و ۸۰ درصد افرادی که به این مراکز می‌روند، دست پر بیرون می‌آیند.
کاظمی ادامه داد: «وقتی فضاهای عمومی از outdoor (بیرونی و باز) به indoor (درونی و بسته) تغییر ماهیت دهد، شهر به فضای خصوصی تبدیل شده و متعلق به سرمایه داران می‌شود. »
وی تغییر تجارب جمعی و از بین بردن خصلت محلی را پیامد بعدی گسترش این مالها دانست و گفت: اگر این زمین‌ّها نه برای ساخت مگامال که با کاربری همان فضای باز و سبزی که قرار بود باشد، استفاده می شد؛ چه اتفاقی می‌افتاد؟ مردم محله اکباتان می‌توانستند از آن برای مهمانی‌ها، پیک‌نیک و جشنواره‌های محله‌ای استفاده کنند و خب و طبیعی است که کیفیت این تجربه جمعی با تجربه‌ای که مردم در مگامال دارند، متفاوت است.
به گفته کاظمی در کنار همه اینها مال‌سازی باعث می‌شود مردم به سمت مصرفی‌گرایی هدایت شوند. عباس کاظمی می‌گوید حساسیت‌های جمعی شهروندی با مال‌سازی از بین می‌رود و در این شرایط جنبش‌های اجتماعی شهری نیز وجود ندارند و نخواهند داشت.
وی با تاکید دوباره بر مساله فضاهای عمومی خصوصی شده در ایران ادامه داد: دانشگاه‌ها فضای عمومی هستند ولی درهای آنها به روی مردم بسته است و این درها باید باز شوند. کتابخانه عمومی ۱۸ بند محدود کننده برای حضور گذاشته، در حالی که باید برعکس ۱۸ بند مشوق بگذارد.
مسرت امیرابراهیمی متخصص جغرافیا و جامعه شناسی شهری در ادامه با ذکر اینکه شهرداری هیچ آماری از مالها ارائه نکرده، مطرح کرد: از طریق بررسی در شهر و گوگل مپ و پرسش از افراد آگاه، در تابستان ۱۳۹۶، ۳۶۰ مرکز تجاری در تهران پیدا شد و ۴۵ مرکز تجاری دیگر نیز در حال احداث بود و اینها به جز ۴۰۰ فروشگاه زنجیره‌ای که در شهر تهران وجود دارد.
به گفته امیرابراهیمی، در مناطق ۱ تا ۵، ۲۵۰ مرکز تجاری وجود دارد. این جامعه‌شناس یکی از نمونه‌های حیرت‌انگیز در این زمینه را خیابان موسوی در میدان هروی‌دانست وگفت: از آنجا که در این خیابان باریک، ۵ مال قرار دارند به آن لقب کوچه- مال داده‌ایم.
این جامعه شناس در پایان گفت که از زمان طرح نواب در دوره کرباسچی تاکنون، هیچ طرحی دارای پیوست مطالعاتی اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی نبوده است.
توقف چند پروژه بزرگ، کارساز است
الهام فخاری رئیس شورای استان تهران در انتهای این نشست و بعد از پرسش و پاسخ با جمع‌بندی مطالب بیان شده، گفت: وقتی اتفاقاتی نظیر مال‌سازی رخ می‌دهد، ذی نفعان و ذی‌صلاحان در نظر گرفته نمی‌شوند در واقع پرسش اینجاست که چه کسی ذی‌صلاحان را تعیین می‌کند؟
رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران در ادامه با اشاره به پیامدهای مخرب مال‌سازی بر کیفیت زندگی شهروندان ادامه داد: روایت تعاملی شهر و شهروندان قربانی مونولوگ تحمیلی بین ویترین مغازه و شهروند شده است.
فخاری خطاب به شهردار منطقه ۵ که در جلسه حاضر بود پرسید : آیا تغییری در رویکرد به شهر اتفاق افتاده است؟ آیا امکان تغییر بدون تغییر مدیران وجود دارد؟
وی در ادامه با اشاره به صحبت یکی از حاضرین که گفته بود باید از تلاش تمام شهرداران مناطق تقدیر کرد، افزود: رویکرد من این نیست که از همه شهرداران باید تقدیر کرد و بین کسی که پروژه‌های متخلف مانند مالها را متوقف کند با کسی که در برابر آن سکوت می‌کند، حتما تفاوت وجود دارد و تمام تلاشم را خواهم کرد که از افراد متخلف به شکل حقوقی و از طریق قضایی پاسخ خواسته شود. فکر می‌کنم ای رای و خواسته مردم است.
نائب رئیس کمیسیون اجتماعی شورای تهران ادامه داد: علاوه بر پدیده مال‌مردگی، شاهد یک نوع منازعه و جنگ میان مالها و مال‌سازها هستیم و چیزی که در این میان از بین می‌رود، شهر است.
در بخش پرسش و پاسخ یکی از حاضران خطاب به جمع گفت: در مجتمع پالادیوم با وقاحت تمام می‌بینیم که تبلیغ کارهایشان را پخش می‌کنند. این وقاحت از کجا می‌آید؟
فخاری در پاسخ به صحبت‌های این فرد گفت: برخی از کسانی که با ساخت مالها، پل‌ها و تونل‌ها به شهر آسیب زده‌اند، ادعای خدمت دارند و به عمل و سازه‌هایشان تفاخر می‌کنند.از خودتان بپرسید این وقاحت از کجا می‌آید؟ جز از قدرت و ثروت رانتی؟
این عضو شورا با تاکید بر تاثیر حمایت مردم از عملکرد اعضا ادامه داد: مردم از شورا و شهرداری برای مبارزه با این قدرت و ثروت رانتی اما مطمئن باشید جایی که به ازای هر نوع پرداختن به گذشته، تحقیق و تفحص و پرسش از تخلف برای شما شاکی خصوصی می تراشند، کار دشوار است و مردم باید کمک کنند چون مساله، مساله قدرت سرمایه است.
رییس کمیته اجتماعی ادامه داد: یک روند خاطره‌زدایی و تاریخ‌زدایی در سرنوشت تهران وحود دارد. برای نمونه با به قدرت رسیدن یک قزاق، تمام خاطره گذشته تخریب می‌شود تا این فرد حاکمیت خودش را ثابت کند؛ دروازه‌های تهران را ویران کرد و نمادهای تمدنی پیش از خود را زدود. اگر بناست این روند متوقف شود باید همه با هم کمک کنیم
فخاری در انتها تاکید کرد: در روانشناسی هم مبحث تشویق و تنبیه جایگزین مطرح است که بیان می‌کند که اینها در تشویق و تنبیه از همدیگر تاثیر می‌پذیرند، اگر ۳-۲ پروژه غول پیکر را متوقف و تخریب کنیم، این پیام را داده‌ایم که رویه تغییر کرده است که این مساله قطعا نیازمند حمایت همه جانبه شما مردم است.
کد خبر 4312514
