جوش و خروش اعتراضات در روسیه
به گزارش اقتصادنیوز، روزنامه نیویورکتایمز در گزارشی به اعتراضات اخیر اجتماعی در روسیه و کاهش محبوبیت پوتین پرداخت و نوشت: نواحی حومه شهری روسیه و شهرهای کوچکتر همواره زمین حاصلخیز و پرباری برای ولادیمیر پوتین و پیام بازگرداندن عظمت از دست رفته روسیه بودهاند اما در این مناطق نیز محدودیتهایی بهچشم میخورد. برنامههای اخیر برای انتقال زبالههای مسکو به استانهای دیگر که همراه با خفا، فریب و دور زدن قانون رخ داده موجب اعتراضات گستردهای در میان شهروندان روس شده است. عواملی که این روزها را به زمستان اعتراضات بدل میکند، تعمیق رنجهای اقتصادی و نگاهی است که بر اساس آن دولت درحال سرازیر کردن پول و سرمایه به پایتخت است و در همان حال مناطق دور افتاده سرزمین پهناوری چون روسیه را که درحال دستوپنجه نرم کردن با مشکلات است، تحت فشار قرار میدهد.
سال گذشته و بهطور اتفاقی ساکنان شهر «اوردوما» واقع در ۷۰۰ مایلی شمالشرق روسیه به یک پروژه عظیم دفن زباله در نزدیکی این منطقه پی بردند که کارکنان مشغول قطع کردن کاجهای سربه فلک کشیده و درختهای توس بودند تا فضای کافی برای دفن زبالهها ایجاد شود. درز اخبار این اقدام دولت موجب تحریک ساکنان اوردوما و دهها جامعه دیگری شد که در میان جنگلهای استان آرخانگلسک سکنی گزیدهاند.
یوری دژین، شکارچی ۴۱ ساله ساکن در دکه کوچکی که توسط معترضان برای نظارت بر فعالیت سایت زباله برپا شده است در اینباره میگوید: «تمامی مواد خام نظیر نفت، گاز، الماس و الوار چوب از این منطقه بهدست میآیند اما منفعت آنها نصیب مسکو میشود و به ما هیچ سهمی نمیرسد.»
نظرسنجیها نشان از آن دارد که حمایت از پوتین درحال کاهش است و برای نخستینبار در ۱۳ سال گذشته، اکثریت شهروندان روس معتقدند که کشور آنها در جهت نادرستی حرکت میکند. جایی بسیار دورتر از مناطق شهری که فعالان سیاسی به «حکومت مطلق» دولت معترض هستند، اقبال عمومی در مناطق استانی نیز درحال تغییر است؛ جایی که محبوبیت پوتین ریشه در دستاوردهای اقتصادی و غرورملی داشته است.
دولت تحولاتی را ایجاد کرده است که در سراسر روسیه بهشدت مورد انتقاد هستند که میتوان به افزایش سن بازنشستگی و افزایش مالیات فروش و نیز هزینه حاملهای انرژی اشاره کرد. درآمدهای تعدیل شده با تورم طی پنج سال گذشته ۱۱ درصد سقوط کرده است؛ در ماه ژانویه اقدام برخی از تولیدکنندگان برای فروش ۹ تخممرغ با بهای ۱۰ تخممرغ موجب به راه افتادن یک توفان توییتری شد. در اوردوما با جمعیت ۴ هزار و ۷۵۰ نفری و دیگر شهرهای این منطقه، ساکنین میگویند که دولت شیوه زندگی روستایی آنها را به منفعت زبالهها فروخته است و دولت از پایین تا دفتر پوتین درخواستها برای پاسخ گویی در اینباره را رد کردهاند. لیودمیلا ماریانا، رئیس بازنشسته دولت محلی میگوید که دولت در تلاش است ساکنان این منطقه را بهمانند مگسها از فضا پاکسازی کند. تاکنون پوتین کمترین نشانهها را از خود بروز داده است که این نارضایتیها او را نگران میکند اما تداوم کاهش محبویت او میتواند یک معضل بلندمدت را برای وی ایجاد کند. محدودیتهای قانونی او را وادار میکند تا ریاستجمهوری را در سال ۲۰۲۴ ترک کند، از اینرو او برای تغییر در این قانون و افزایش مدت ریاستجمهوری به افکار عمومی نیازمند است.
با این حال هزینه همراه شدن با اعتراضات عمومی علیه دولت میتواند بسیار بالا باشد. در ماه ژانویه، آناستازیا شوچنکو، یک فعال حقوقبشر فعال در گروه اپوزسیون «روسیهباز» در منطقه روستوف واقع در جنوب روسیه به اتهام همکاری با یک «سازمان نامطلوب» بازداشت شد. طی چند روز دختر نوجوان او بهدلیل مشکلات تنفسی جان سپرد، درحالیکه به وی در آخرین لحضات اجازه داد شد تا بر بالین دخترش حضور یابد. از اینرو اعتراض نسبت به زبالهها یک روش جایگزین ایمنتر درنظر گرفته میشود؛ با این حال نارضایتیهای گستردهتر سیاسی از طریق اعتراضات کوچکتری که در سرتاسر روسیه در این ماه علیه افزایش هزینههای جمعآوری زبالهها و نبود روشهای اکولوژیک جمعآوری آن به جوش و خروش درآمده است. نظرسنجی انجام شده در اواخر ماه ژانویه توسط مرکز لاوادا، یک سازمان مستقل نظرسنجی روسی نشان داد که ۴۵ درصد از شهروندان روس بر این باور هستند که کشورشان در جهت نادرستی حرکت میکند، درحالیکه ۴۲ درصد مسیر کشور را درست دانستهاند که کاهش قابلتوجهی را نسبت به سال گذشته نشان میدهد.
همچنین اشتغالزایی دولت پوتین از سوی ۶۴ درصد از شرکتکنندگان مورد تایید قرار گرفته است و ۳۴ درصد نیز مخالف روند کنونی در این حوزه هستند. هر سیاستمدار غربی چنین آماری را دوست دارد اما این درحالی است که تنها یک سال پیش، رهبر روسیه در بخش اشتغالزایی موافقت ۸۰ درصدی را در اختیار داشت. درحالی که دولت درحال انجام هزینههای سنگین برای بهروز رسانی ارتش روسیه است، تحریمها و کاهش قیمت جهانی نفت نیز لطماتی را به اقتصاد این کشور وارد آوردهاند. برای مدتها است که حمایتها از حضور در سوریه و اوکراین که زمانی عامل محبوبیت پوتین بودند، کاهش یافتهاند. ولادیمیر ریاژکوف، استاد دانشگاه و فعال سیاسی مخالف بر این باور است که مردم روسیه تمایل دارند که کشورشان در صحنه بینالمللی تاثیرگذار باشد اما نمیخواهند که هزینه آن را از جیب خود پرداخت کنند. برای نخستینبار در ۲۰ سال گذشته که پوتین در راس قدرت حضور داشته است، سطح زندگی در روسیه نهتنها بهبود نیافته بلکه درحال بدتر شدن است.
روسها درحال تحمل یک رکود عمیق هستند که پیشبینی میشود این روند افزایش یابد حتی اگر تهدیدی برای پوتین نباشد. یکی از اعضای انجمن «اوردوما پاک» که تلاش میکند واردات زبالهها به این منطقه را متوقف کند، معتقد است که برخلاف داراییهای طبیعی روسیه و جیبهای پر از ثروت آن، بسیاری از مردم این کشور در فقر زندگی میکنند.منطقه آرخانگلسک که مساحتی برابر با فرانسه دارد اما تنها ۱/ ۱ میلیون نفر ساکن آن هستند بهنظر میرسد که فضای فراوانی برای یک سایت عظیم زباله دارد.
منبع: دنیای اقتصاد