شیوع ویروس کرونا سیستم بهداشتی ایران را با مشکلات فراوانی روبرو کرده است/ ظرفیت «آی‌سی‌یو»ها تقریبا کامل شده / لطفا در خانه بمانید
این توصیف امیرعلی سوادکوهی، فوق تخصص مراقبت‌های ویژه و رییس انجمن مراقبت‌های ویژه ایران، از شرایط کرونایی بیمارستان‌های ایران در روزهای اخیر است، مدیریت آی‌سی‌یوهای بیمارستان‌های محب کوثر، نورافشان و سیدالشهدا را در اختیار اوست.
« بیماری پخش شود، تخت آی‌سی‌یوها برای بیماران کافی نیست »
تعداد بیماران کرونایی در ایران به بیش از ۱۲ هزار نفر رسیده است، ۸۵ درصد این افراد نیازی به مراجعه به بیمارستان‌ها ندارند، از ۱۵ درصد باقی مانده حدود ۱۰ درصد در بیمارستان بستری می‌شوند و کار شش درصد این افراد به آی‌سی‌یو می‌کشد. در حالی که تعداد تخت‌های آی‌سی‌یو در کل کشور بیشتر از ۷ هزار و ۲۰۰ مورد نیست.
بر این اساس، همچنان ظرفیت سیستم بهداشتی ایران برای مبتلایان به کروناویروس کافی است. اما در روزهای آینده شاید اوضاع به همین شکل باقی نماند.
سوادکوهی در این رابطه به خبرآنلاین می‌گوید: «مجبوریم این شرایط را مدیریت کنیم، تقریبا ۶۰درصد تخت‌های آی‌سی‌یو به کوویدی‌ها اختصاص داده شده و باقی هم در اختیار دیگر بیماران قرار گرفته است. باید بپذیریم که با توجه قدرت پخش بسیار بالای این بیماری طبیعتا ۷هزار تخت کفاف این تعداد بیمار را نمی‌دهد. تعداد بسیار زیاد است، شاید باورتان نشود دو ساعت بعد از این که مریض‌ها به بخش فرستاده می‌شوند، دوباره آی‌سی‌یوهای کویید من پر می‌شوند.»
این موضوع به تایید برخی از مسئولان هم رسیده است، براساس گزارش مهر استاندار خوزستان روز گذشته تایید کرد که این استان ۸۰تخت آی‌سی‌یو کم دارد. خبرگزاری فارس هم چند روز پیش به نقل از نماینده تام الختیار وزارت بهداشت در استان گیلان نوشته بود که تعداد تخت‌های آی‌سی‌یو در گیلان باید افزایش پیدا کند.
سوادکوهی می‌گوید: «آن چه ما را به عنوان یک پزشک به وحشت می‌اندازد پخش بسیار سریع این بیماری است، خود بیماری قابل کنترل است. وقتی تعداد مریض از حدی بالاتر برود دیگر ظرفیت بیمارستان‌ها قدرت دریافت بیمار را نخواهد داشت.»
تجهیزاتی که نیست، پرستارانی که می‌میرند
اما به نظر می‌رسد تخت آی‌سی‌یو تنها کمبودی نیست که به دلیل شیوع کروناویروس ایران با آن روبرو شده است، در چند روز گذشته گزارش‌های مختلفی تایید کردند که برخی از استان‌ها مثل قم، گیلان، مازندران، اراک و ... با کمبود تجهیزات پزشکی روبرو شده‌اند.
غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده مردم رشت، چندی پیش در مصاحبه‌ای گفته بود که پرسنل بیمارستان‌های شهرهای شمالی فاقد ماسک «ان۹۵» و دستکش لاتکس هستند، بسیاری از پرستاران از ماسک عادی استفاده می‌کنند و ماسک فیلتردار موجود نیست گرچه ماسک فیلتردار اصلاً محافظتی نیست، حتی پرسنل لباس‌های یکسره‌ای که باید یک‌بارمصرف شود را بالاجبار دو بار نیز مصرف می‌کنند، درحالی‌که این لباس‌ها باید پس از هر بار مصرف سوزانده شده و از بین برود.
سوادکوهی در این رابطه توضیح می‌دهد: «اکنون کادر پزشکی سربازهای جبهه ما هستند، اگر بخواهید سربازتان خوب کار کند باید وسایلی در اختیارش قرار بدهید. شمشیر و سپر ما تجهیزات و دارو است. متاسفانه این‌ها در ابتدا خوب مدیریت نشدند، اما امیدوارم در آینده شرایط آرام‌تر شود. هرچه بیشتر شمشیر و سپر در اختیار ما قرار بدهند باید نسبت به پیروزی در این جنگ اطمینان بیشتری داشته باشند.»
کمبود شمشیر و سپر در نبرد با کروناویروس پیامدهای مرگباری هم داشته است، گفته می‌شود بیش از ۱۰ نفر از پزشکان و پرستاران جانشان را بر اثر ابتلا به ویروس کرونا از دست داده‌اند، افرادی که برخلاف تعریف‌های انجام شده از کروناویروس برخی از آن‌ها جوان هستند.
چهار مورد از قربانیان هم از استان گیلان هستند، استانی که بارها نسبت به کمبود تجهیزات در آن هشدار داده شده است.
رییس انجمن مراقبت‌های ویژه ایران، در این رابطه می‌گوید: «پزشکان و پرستاران استرس بسیار بالایی دارند، به خصوص زمانی که بدون تجهیزات مجبور به درمان بیماران می‌شوند. پزشک در شدیدترین حالت استرسی قرار می‌گیرد و ایمنی بدنش به طور کامل از بین می‌رود و این استرس جای بیماری پیش‌زمینه‌ای را پر می‌کند. به همین دلیل ویروس می‌تواند روی کادر درمانی تاثیر بگذارد و ببینیم یک پزشک جوان ۴۰ تا ۵۰ ساله به راحتی و سریع فوت می‌کند.»
«انتظار ندارم در چنین شرایطی یک هفته از رییس جمهور خبری نباشد»
در این میان از زمان اعلام خبر ابتلا و فوت دو نفر به کروناویروس در شهر قم، اقدامات مختلفی انجام شده‌اند تا برخی از این خلاء‌ها پر بشوند.
برای مثال رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان از تجهیز زیرساخت های سلامت این استان به ارزش ۳۴ میلیارد و ۶۷۰ میلیون تومان از ابتدای مقابله با شیوع کرونا ویروس تاکنون خبر داده است. همچنین فرمانده نیروی زمینی سپاه اعلام کرده است که بیمارستان‌های صحرایی سپاه در قم، کاشان و مشهد مستقر است.
اما به نظر می‌رسد، پزشکان هنوز به تجهیزات بیشتری نیازمندند. سوادکوهی در این باره می‌گوید: «تمام سعی و تلاش ما این است که در نهایت همه مریض‌ها بستری شوند، اما در سرتاسر کشور تنها ۲۰۰هزار تخت‌های بیمارستانی وجود دارد. اگر ویروس سریع پخش شود ممکن است، از این ظرفیت بگذریم. مسئولان باید خیلی سریع بیمارستان‌هایی احداث کنند و به شکل فوری تخت بیمارستانی تهیه بشود تا در صورت شدیدتر شدن بحران در آینده، قابلیت کنترل اوضاع را داشته باشیم.»
او می‌افزاید: «مسئولین باید و فعالیتشان را به شکل قوی‌تری انجام بدهند، من انتظار ندارم یک هفته از رییس جمهور خبری نباشد. باید با این ویروس قدرتمندانه‌تر برخورد شود و تمام هیئت دولت در سیستم نبرد با آن کنند، نه این که وزارت بهداشت به تنهایی مسئول این شرایط شود. در چنین شرایطی نیازمند این هستیم پول خرج کنیم، دارو از خارج کشور وارد کنیم، داروهای داخلی و تا جای ممکن مواد ضدعفونی کننده و ماسک تولید شود. نباید فقط از بخش خصوصی انتظار داشته باشیم و بخش دولتی هم باید وارد کار شود.»
البته به نظر می‌رسد بخش خصوصی هم که به نوعی به دنبال واردات تجهیزات پزشکی برای مقابله با کروناست در این مدت با مشکلات زیادی روبرو شده است.
سوادکوهی در این رابطه می‌گوید: «من همان حرف همشیگی را به مردم می‌زنم؛ خواهشا در خانه بمانید، به ما کمک کنید تا از بیماران کنون به بهترین شکل مراقبت کنیم. در خانه ماندن و قرنطینه شدن کمک می‌کند تا ما از تخت‌هایی که داریم بهترین استفاده را کنیم.»
به طوری که چندی پیش رئیس اتاق بازگانی ایران و رئیس کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی در نامه‌ای به رئیس اتاق بازرگانی بین‌المللی، مساعدت این نهاد بین‌المللی و جامعه جهانی را برای ارسال تجهیزات پزشکی به ایران در شرایط تحریم‌های ظالمانه خواستار شد.
سوادکوهی می‌گوید: «بخش خصوصی بهتر از سیستم‌های دیگر وارد عمل شده است و از نظر مالی به خرید و تهیه تجهیزات کمک کرده است، این‌ها باید در اختیار پرسنل درمانی قرار بگیرند تا شرایط درمان را داشته باشیم. اگر قرار باشد پرسنل درمانی بدون این تجهیزات وارد سیستم شوند ۱۰۰درصد آن‌ها هم درگیر می‌شوند، همانطور که می‌دانیم تلفات در برخی از استان‌ها در بین کادر پزشکی بالاست.»
« خواهش می‌کنم در خانه بمانید»
اما به نظر می‌رسد، راهکار این بحران تنها به بخش دولتی و خصوصی ارتباطی نداشته باشد و مردم هم در بهبود اوضاع آن نقش فراوانی دارند.
اصلی‌ترین وظیفه شهروندان در این نابرد ساده و تکراری است؛ عدم خروج از خانه. این راهکار مشترک مردم در تمام کشورها هم است، در همین رابطه از ابتدای شیوع کروناویروس توصیه‌های زیادی به شهروندان شده است. سوادکوهی در این رابطه می‌گوید: «من همان حرف همشیگی را به مردم می‌زنم؛ خواهشا در خانه بمانید، به ما کمک کنید تا از بیماران کنون به بهترین شکل مراقبت کنیم. در خانه ماندن و قرنطینه شدن کمک می‌کند تا ما از تخت‌هایی که داریم بهترین استفاده را کنیم.»
اما تصاویر منتشر شده از جاده‌های شمال و خیابان‌ها نشان می‌داد که این خواسته جامعه پزشکی از شهورندان اجرایی نشده است. تا جایی که جمله‌ای از وزیر بهداشت چند روز پیش تیتر رسانه‌های مختلفی شد؛ «گله‌مندی بسیار شدیدی دارم، چقدر باید از مردم خواهش کرد؟»
سوادکوهی می‌گوید: «خواهش می‌کنم مردم ملزومات را برای عدم پخش بیماری رعایت کنند، پخش شدن بیشتر بیماری باعث می‌شود تعداد مراجعات به بیمارستان‌ها بیشتر شود و ظرفیت تخت‌های آی‌سی‌یو پر شود. اگر جلوی پخش ویروس را بگیریم حداقل آن چه هم اکنون وجود دارد را می‌توانیم تحت کنترل قرار بدهیم و شرایط را بهبود بدهیم.»
