سرنوشت تلخ تنها زن پاکبان ایرانی!

به گزارش اقتصادنیوز در این مطلب آمده است: «بانوی نارنجی پوش»،  «تنها پاکبان زن کشور»؛ این‌ها تعدادی از عناوین و القابی است که نصیب «صغری خانی»، رفتگر شهر «پیش قلعه» شده است؛ در واقع تنها چیزهایی هستند که او از تیتر اخبار و سوژه گزارش‌های روزنامه‌ها و مهمان برنامه‌های تلویزیونی بودن، به دست آورده است. اولین گزارش‌ها درباره خانم خانی به پنج سال پیش برمی‌گردد. سال 94، خبرگزاری مهر و روزنامه شرق گفت‌و‌گوی تقریبا مفصلی با او ترتیب می‌دهند. بعد از آن هرچندسال یک بار توجه دیگر روزنامه‌ها و تلویزیون هم به ایشان جلب می‌شود و همان‌طور که توقع می‌رود، با سیل اخبار تحسین آمیز و گزارش‌های هیجان زده و مراسم تقدیر و تشکر، ادامه می یابد. او 3 سال پیش مهمان برنامه هزاردستان شبکه نسیم شد و در گفت‌و‌گو با «محمدرضا علیمردانی» به نکات جالبی از زندگی‌اش اشاره کرد. در همان سال‌ها، گزارش های تصویری‌ متعددی از زندگی او در سایت‌ها منتشر می‌شد و مورد توجه مخاطبان قرار می‌گرفت. قبل از هر چیز لازم است که یکی از بخش‌های صحبت‌های او را که چند سال پیش مورد توجه قرار گرفت با هم مرور کنیم: «شوهرم چند وقتی است عمرش را داده به شما، اما وقتی هم بود، حواس‌پرتی داشت و من کار می‌کردم تا مبادا دستمان جلوی دیگران دراز شود. کمکی هم ندارم. خودم هستم و خدایم. کسی آن‌طور که باید حواسش به ما نیست. توقعی هم نیست. همسایه‌ها تا قبل از مرگ حاجی می‌آمدند و سری می‌زدند، اما حالا حتما با خودشان می‌گویند دیگر او نیست و صغری کمک لازم ندارد. البته ۶ فرزند هم دارم که همه پسرند و هر چند همه‌شان ازدواج کرده‌اند اما کارگری می‌کنند و گاه در تامین مخارج‌شان می‌مانند. درباره این‌که آیا پسرهایم کمکم می‌کنند یا نه، باید بگویم تازه آن‌ها از من کمک می‌خواهند! یک روز کار دارند و روز دیگر بیکارند. آن هم در این دوره و زمانه واویلا.» به تازگی هم عکسی از ایشان که متعلق به چهارسال پیش است، در فضای مجازی دست به دست می‌شود و دوباره موج افسوس خوردن‌ها و احساس افتخارکردن‌ها و «شیرزن» خطاب کردن‌ها بالا گرفته است، اما این حرف‌ها چه دردی دوا    می‌کند؟ کسی از صغری خانی خبر دارد؟ دشواری و اهمیت کار او، به همان جنبه‌ای که رسانه‌ها رویش تمرکز می‌کنند یعنی زن بودنش، محدود می‌شود؟ در پرونده امروز پای صحبت خانم خانی، یک نفر از خیل کسانی که زندگی روی خوشش را از آن ها دریغ کرده است، می‌نشینیم به این امید که این بار این حرف‌ها به گوش کسی یا کسانی برسد و گرهی از کار ایشان باز شود.

 

 

تنها چیزی که از قدیم یادم مانده، کار و کار و کار است

از خانم خانی می‌خواهم از زندگی شخصی‌اش برایم بگوید و کمی درباره قدیم‌ها حرف بزنیم

 

احساس می‌کنم خانم خانی از تکرار چندباره این حرف‌ها خسته شده است. سعی می‌کنم موضوع بحث را عوض کنم تا حال وهوای هر دوی‌مان کمی عوض شود. ازش می‌پرسم بعد از آن همه سال کار کردن، حالا که توی خانه نشسته است با همه سختی‌های معیشت، فکر نمی‌کند فرصت خوبی است برای کمی استراحت. جواب می‌دهد: «از وقتی نشسته‌ام توی خانه، همیشه مریضم. البته سرم با دو تا نوه‌ام گرم است. دو تا دختر دو و چهار ساله‌اند و به آن‌ها رسیدگی می‌کنم ولی دلم می‌خواهد کاری برای انجام دادن داشته باشم. بعضی وقت‌ها برای کشاورزی و پنبه جمع‌کنی می‌روم. البته نمی‌توانم سرپا بایستم و اگر کار نشستنی باشد، انجام می‌دهم». انگار از بحث کار گریزی نیست. می‌گویم دل‌تان می‌خواهد کمی درباره قدیم‌ها حرف بزنید؟ مثلا درباره روزهای بچگی بگویید، «از وقتی به دنیا آمدم، تنها چیزی که یادم می‌آید فقط کار و کار و کار است»؛ یا از روز ازدواج؛ «یادم نیست کی ازدواج کردم. فقط می‌دانم خیلی کوچک بودم، به عقل نمی‌رسیدم»؛ وقتی پسرها کوچک و بازیگوش بودند: «بچه‌هایم که کوچک بودند، به پشتم می‌بستم‌شان و کار می‌کردم». خب مثل این‌که اشتباه می‌کردم. در واقع شاید احساس خودم را به ایشان فرافکنی کرده‌ام؛ سختی عریان زندگی، چیزی نیست که آدم بتواند مواجهه با آن را تحمل کند و لابد این دلیلی ا‌ست که می‌خواستم بحث را عوض کنم. حالا می‌فهمم طبیعی است کسی که سال‌های عمرش را با کار مداوم سپری کرده است، حرف دیگری برای گفتن نداشته باشد. با این حال، دلم می‌خواهد خانم خانی کمی از زندگی شخصی‌اش برایم بگوید.

 

   این روزها زندگی‌تان چطور می‌گذرد؟

در این دو سالی که کار نمی‌کنم، زندگی خیلی سخت‌تر شده است؛ نه روغن و برنج دارم، نه اسباب زندگی. با پسر و عروس و دو تا نوه‌ام زندگی می‌کنم. پسر و عروسم کار می‌کنند ولی فقط می‌توانند خرج خودشان را دربیاورند. ما که ملک و زمین نداریم، روزگارمان را بگذرانیم. تو بگو یک درخت که کلاغ رویش بنشیند!

   اگر شرایط مهیا بود و امکان انتخاب کردن داشتید، دل‌تان می‌خواست با چه شغلی امورات  تان رابگذرانید؟

کار بیابان، کار خانه، هر شغلی باشد فرقی نمی‌کند. اصل این است که حلال باشد.

   اگر فرزند دختر داشتید، بهش اجازه می‌دادید کار رفتگری انجام بدهد؟

نه. من مجبور بودم. اگر دختر داشتم، می‌گفتم درس بخواند. درس از همه چیز بهتر است.

   شما توی شهرتان مشهور هستید، چه احساسی دارید؟

بله، همه من را می‌شناسند. خوشم می‌آید. سلام علیک می‌کنم با همه.

   سختی‌های کار رفتگری چه بود؟

جارو می‌کردم، بیل می‌زدم، زمین می‌کندم، گودال پر می‌کردم. فرغون سنگین پرخاک را تنهایی جابه‌جا می‌کردم. هم [نظافت] خیابان دستم بود و هم پارک. همه‌اش سختی بود.

   من شنیدم شما کارتان را خیلی تمیز و دقیق انجام می‌دادید.

بله، کار شهرداری را از کار خانه مهم‌تر می‌دانستم. می‌گفتم اول شهر، باید تمیز شود و بعد خانه ولی خب راحت نبود. ظهر که از سر کار می‌آمدم، غذا درست می‌کردم. شوهر پیری داشتم که مریض بود و باید پوشک می‌بست. آن چند ساعتی که توی خانه بودم، ازش مراقبت می‌کردم و باز برای شیفت بعدی می‌رفتم سر کار.

   همشهری های ‌تان هم خیلی از شما راضی بودند.

(با خنده) یکی می‌گفت بیا طرف ما را جارو کن، آن یکی می‌گفت بیا سمت خانه ما!

   خاطره‌ای از کارتان دارید؟

دوبار مدارک مردم را پیدا کردم و بهشان برگرداندم. خیلی خوشحال شدند و همین خاطره خوب من است. یک بار کیفی پیدا کردم که پر از چک امضا کرده برای کارگرهایی بود که جاده درست می‌کردند. تمام روز تا وقتی کارم تمام بشود، کیف را توی دهانم نگه داشتم و آخر وقت بردم به صاحبش تحویل دادم.

   اگر برگردید به زمان قدیم، چه تصمیمی می‌گیرید و چه چیزی را تغییر می‌دهید؟

درس می‌خواندم. آن وقت‌ها می‌گفتند چه معنی دارد دختر درس بخواند.

   بقیه زن‌های شهرتان هم مثل شما کار می‌کنند؟

بله. تقریبا همه‌شان می‌روند سر کار، شش صبح می‌روند تا دم غروب.

   شما سال‌ها بی‌توقع و باشرافت کار کردید. بیایید امیدوار باشیم که این مطلب تأثیری داشته باشد، درددلی یا خواسته‌ای دارید که از این طریق به گوش مسئولان برسد؟

 چی بگویم؟ از طرف شهرداری یک زمین به من داده‌اند که برای خودم خانه درست کنم ولی پولش را ندارم. دلم می‌خواهد اگر دو روز دیگر بچه‌ها گفتند از خانه ما برو، سقفی برای خودم داشته باشم. دست‌شان درد نکند که زمین داده‌اند ولی دستم خالی است و نمی‌توانم بسازمش. توی همین خانه بچه‌ها هم گاز نداریم که غذا بپزیم.

   این روزها کار پاکبان‌ها خیلی از قبل سخت‌تر شده و سلامتی‌شان در خطر است. برای ما حرف و توصیه‌ای دارید که با عمل به آن باری از دوش همکاران سابق شما برداشته شود؟

فقط از مردم خواهش می‌کنم توی خیابان زباله نریزند و کار رفتگرها را زیاد نکنند. توی شهر ما، بعضی از مردم اهمیت نمی‌‌دهند. بعضی از کشاورزان خیابان‌ها را کثیف می‌کنند و عین خیال‌شان هم نیست. از مسئولان هم می‌خواهم کارگرهای شهرداری را بیمه کنند.