نیمی از شاغلان بخش خدمات بیمه نیستند/مشاغل غیررسمی بیشترین آسیب را از کرونا دیده اند
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از فارس، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با انتشار گزارشی با عنوان «تحلیل شاخص های بازار کار در فصل زمستان 1398» با تاکید بر اینکه ساختار بازار کار کشور باعث شده تا اثر شیوع بیماری کرونا بر بازار کار تشدید شود، اعلام کرد: برای ارزیابی دقیق آثار شیوع این ویروس باید منتظر انتشار آمارهای فصل بهار باشیم.
در بخش «مقدمه» گزارش بازوی کارشناسی مجلس با اشاره به اینکه نرخ بیکاری در زمستان 98 کاهش 1.7 درصدی نسبت به زمستان 97 داشته، آمده است: «با این حال از جمعیت 3270 هزار نفری بیکاران در زمستان 1397، 35.1 درصد موفق به یافتن شغل شده‌اند و مابقی یا همچنان بیکار مانده‌اند(36.8 درصد) و یا عمدتاً به‌دلیل دلسرد شدن از یافتن شغل از بازار کار خارج شده‌اند(27.9 درصد). نتایج محاسبات نشان میدهد در صورتی که این افراد دلسرد شده همچنان در بازار کار باقی می‌ماندند نرخ بیکاری در زمستان 1398 به‌جای 10.6 درصد اعلام شده توسط مرکز آمار ایران به 13.6 درصد می‌رسید».
*کاهش چشمگیر رشد تعداد شاغلان در زمستان 98
این مرکز پژوهشی با تاکید بر اینکه رشد تعداد شاغلان در زمستان 98 کاهش چشمگیری نسبت به سالهای قبل داشته، اعلام کرده است: «در این فصل حدود 52 هزار نفر به جمعیت شاغل اضافه شده است و این افزایش اشتغال در بخش خدمات و آن هم در مناطق شهری رخ داده است و در سایر بخشها با کاهش تعداد شاغلان روبه‌رو بوده‌ایم. در این شرایط تحمیل شوک پیش‌بینی نشده بیماری کرونا بر بازار کار کشور شرایط را بسیار بغرنجترکرده است. با توجه به آنکه پرسشنامه‌های طرح نیروی کار مرکز آمار ایران در ماه میانی هر فصل تکمیل میشوند لذا وقایع رخ داده در بازار کار درنتیجه شیوع ویروس کرونا، خود را در آمارهای فصل زمستان نشان نمیدهد و برای ارزیابی دقیق آثار شیوع این ویروس باید منتظر انتشار آمارهای فصل بهار بود».
* 60 درصد اشتغال کشور را مشاغل غیررسمی تشکیل میدهند
مرکز پژوهش های مجلس با تاکید بر اینکه ساختار بازار کار کشور باعث شده تا اثر شیوع این بیماری بر بازار کار تشدید شود، اعلام کرد: «نتایج مطالعات نشان میدهد بنگاههای کوچک با توجه به وابستگی بیشتر به منابع داخلی برای تأمین سرمایه در گردش و همچنین لزوم پرداخت هزینه‌های جاری با تواتر کوتاه‌مدت، در معرض آسیبهای شدیدتر ناشی از
شوک کرونا در کوتاه‌مدت هستند و در معرض خطر بیشتری قرار دارند. از مجموع 23.8 میلیون نفر افراد شاغل کل کشور در سال 1397 ، 15.4 میلیون نفر در بنگاههای کوچک (1 تا 4 نفر) شاغل بودند و درمجموع حدود 65 درصد اشتغال کشور را همین بنگاههای کوچک تشکیل میدادند. همچنین مشاغل غیررسمی بیش از مشاغل رسمی در معرض آسیب ناشی از شوک کرونا هستند. این در حالی است که 60 درصد اشتغال کشور را مشاغل غیررسمی تشکیل میدهند و حتی سهم اشتغال غیررسمی در بسیاری از استانهای کشور بالای 70 درصد است.
از نگاه بخشی نیز بخش خدمات بیش از سایر بخشها در معرض آسیبهای ناشی از کرونا قرار دارد (به‌طور متوسط 50 درصد اشتغال کشور مربوط به بخش خدمات است). همچنین آمارها نشان میدهد:
- حدود 37 درصد از شاغلان بخش خدمات کارکن مستقل هستند.
- 50 درصد از شاغلان بخش خدمات دارای اشتغال غیررسمی بوده و بیمه نیستند.
- 57 درصد از اشتغال بخش خدمات برای بنگاههای دارای 1 تا 4 کارکن است و در بین شاغلان بخش خدمات بنگاههای 1 تا 4 نفر کارکن، شاغلان کارکن مستقل، بیشترین سهم (63 درصد) را دارند و شاغلان مزد و حقوق‌بگیر بخش خصوصی، 30 درصد آن را تشکیل میدهند».
در گزارش بازوی کارشناسی مجلس با تاکید بر اینکه یکی از مهمترین چالشهای بازار کار ایران، عدم توازن منطقه‌ای در بین استانهای کشور است، آمده است: «به‌طوریکه تفاوت نرخ بیکاری بین‌استانی تا حدود 10 درصد می‌رسد. تفاوت نرخ بیکاری بین‌استانی در نرخ بیکاری زنان و جوانان تحصیلکرده به‌مراتب بیشتر است. استانهای محروم، در اشتغال غیررسمی، میزان اشتغال در بنگاههای زیر پنج نفر کارکن و وضعیت شغلی «کارکن مستقل» سهم بسیار بالایی دارند و با توجه به آسیب‌پذیری شدید این نوع اشتغال از شیوع بیماری کرونا، برای جلوگیری از افزایش عدم توازن منطقه‌ای پیشنهاد می‌شود دولت سیاست‌های حمایتی ویژه‌ای- در چارچوب منابعی که برای مقابله با آثار اقتصادی شیوع بیماری کرونا تجهیز کرده است - برای این استانها طراحی و اجرا کند».
