چشم‌ها به احمدی‌نژاد خیره شد؛ کدام نفوذی، تتلو را به دیدار رییسی در فرودگاه برد؟

صبح شنبه فرا رسید؛ همان شنبه ای که حسن روحانی درباره آمدنش به هوادارانش امید می داد و به تخریب چی های انتخاباتی هشدار .

حالا همان شنبه آمده است و به قول حسام الدین آشنا :«امروز همه به سر کار خود باز می گردند، از مشاور امور زیربنایی و فدراسیون نجات غریق گرفته تا شهرداری تهران و تویت آستان . او هم به ریاست جمهوری . »

انتخابات تمام شده با یک نتیجه که تحلیل های زیادی به همراه خود دارد برای مفسران سیاسی که سوال های متعددی را کنار هم ردیف کرده اند . حالا آنها باید این سوالات را کنار هم ردیف کرده و از نشانه ها و مولفه های به چرایی پدید آمدن چنین پدیده مهمی در 4 سال پایانی یک قرن برسند.

دست کم حالا که نتیجه جزیی انتخابات به صورت رسمی بیان نشده و هنوز نمی توان تحلیل های جامعه شناسی بر مبنای طبقه آرای کسب شده در مناطق داشت اما می توان به کلیت پرداخت و پرسشی مهم را به میانه مباحثه آورد .

1- آیا انتخاب سید ابراهیم رییسی برای ماندن در صحنه انتخابات و حذف محمد باقر قالیباف موجب شکست اصولگرایان شده است ؟

می توان پاسخ این مساله را در دو سطح بررسی کرد :

الف : محمد باقر قالیباف در صحنه می ماند و رقابت با سه نامزد اصولگرا ادامه پیدا می کرد؛

برای رسیدن به پاسخ این سوال می توان به نظر سنجی های بعد از مناظره آخر توجه کرد . بر مینای اخبار موجود رای ابراهیم رییسی یک روز بعد از مناظره آخر روی 19 درصد و رای قالیباف روی بیست درصد دیده می شد . نکته اینجا بود که رای قالیباف شیب منفی پیدا کرده و رای ابراهیم رییسی هم چندان شیب تندی نداشت .تصمیم سازان اصوگرا متوجه بودند که افزایش محدود رای رییسی از آرایی است که از سبد قالیباف ریخته است . ادامه این روند قالیباف را به زیر 15 درصد و نهایتا رییسی را به 25 در صد می رساند . مجموع این دو نامزد با توجه به اینکه به صورت عادی دیگر شوکی نداشتند که به انتخابات وارد کنند به نظر بیش از 40 درصد نبود . پس ماندن قالیباف چندان تحولی در نتیجه انتخابات حاصل نمی کرد جز تقسیم آرا .

ب: محمدباقر قالیباف در صحنه می ماند و ابراهیم رییسی حذف می شد؛

این پرسش بسیار مهمی است . روزی که قالیباف انصراف داد در عین ناراحتی یک خوشحالی پنهان نیز در بدنه انتخاباتی حامیان قالیباف دیده می شد . آنها از دو نکته اساسی مطلع بودند . اول اینکه محمد باقر قالیباف با همراهی سید ابراهیم رییسی و حضور همزمان به مقام سوم دست می یافت و از راهیابی به دوردوم باز می ماند . آنها این را هم می دانستند که اگر قالیباف به جای رییسی هم بماند نمی تواند بخش مهمی از آرا او را جذب کند . می دانست که بخش قابل توجهی از آرای رییسی مربوط به بخش مروح جامعه است . بخشی که از دو طیف منتقد مذهبی و معیشت گرا تشکیل می شود .

قالیباف می دانست که بخش مذهبی طیف محروم سال هاست که منتقد او هستند . به یاد می آوریم مواضع تند روزنامه کیهان به قالیباف در ماجرای املاک و حتی پلاسکو و همچنین کنایه های به یاد ماندنی سعید جلیلی به ماجرای املاک و گورخواب ها.

پس می دانست که از اینجا برداشت رای هم نخواهد داشت . در طیف معیشت گرای طبقه محروم هم او اگر چه که حرف هایی همچون سه برابر کردن یارانه ها و یارانه 250 هزار تومانی یارانه داشت اما روشنگری حسن روحانی ، اسحاق جهانگیری و حتی هاشمی طبا برای مردم این اطمینان را حاصل کرد که قالیباف صرفا یک برنامه ذهنی بدون راهکار برای این حرف هایش دارد .

قالیباف نتوانست به مردم ثابت کند که می تواند این شعارها را عملی کند . پس او می دانست که کناره گیری رییسی چندان شیفت رای به سمت او به همراه نخواهد داشت .

دومین سوال اما این است که شوک منفی آخر که در روز چهارشنبه از سمت اردوگاه خودی به اصولگرایان وارد شد چه تاثیری در نتیجه انتخابات داشت ؟ منظور از این سوال تاثیر دیدار خواننده زیر زمینی با ابراهیم رییسی در فرودگاه است.

این هم نکته ای است که اکنون حرف های زیادی در مورد آن مطرح است . گویا برهان انجام چنین ملاقاتی از بین بردن شوک حضور حسن روحانی در مشهد و برگزاری اجرای زنده توسط سالار عقیلی بود . آنها می دانستند که به لحاظ فرهنگی، جو روانی سنگینی این طیف از اصولگرایان را تهدید می کرد که چرا آنها با برگزاری کسرت و موسیقی مخالف هستند . بنابراین این دیدار می توانست این جو روانی را بشکند . اما آنچه رخ داد بازخورد بسیار منفی دیدار در فرودگاه بود . به یکباره موجی از تصاویر مربوط به گذشته این خواننده در کنارتصاویر دیدارش با ابراهیم رییسی مانند یک بمب خبری در شبکه های مجازی صدا کرد .

حالا او در میان هواداران طیف مقابل متهم شده بود به اینکه رویه ای دوگانه دارد و در بین طرفدارانش هم این مساله ایجاد شد که او روی برخی اصول مرود نظر آنها ایستادگی کامل ندارد . این مساله نه فقط موجب جذب رای نشد بلکه آرا او را ریخت . حالا یک سوال مهم می تواند پایانی باشد برای این نوشتار : « چه کسی این ایده را به ابراهیم رییسی داده است ؟» . فرضیه مهمی وجود دارد : «یک احمدی نژادی نفوذی در اردوگاه آقای رییسی حضور داشته ، همان که این پیشنهاد را داده است .»