راهکاری برای تعمیق روابط ایران و عمان
آغاز روابط دیپلماتیک و سیاسی ایران و عمان هرچند به پنج دهه قبل برمیگردد که دو کشور بهطور رسمی نمایندگانی را مبادله کردند، اما ارتباط عمیق تر را باید در اشتراکات تاریخی، دینی و فرهنگی جستوجو کرد که سالها پیش از آغاز روابط دیپلماتیک وجود داشته و بستر ساز رابطه ای قوی بوده است. بیتردید در فضای سیاسی سراسر تنش امروز جهان و منطقه، تعامل سازنده و مبتنیبر صلح و دوستی میان دستگاههای دیپلماسی ایران و عمان نتایج بسیار مثبتی برای دوکشور به همراه داشته و مراودات دیرین دو ملت نیز از جمله مواردی است که میتواند عاملی مهم و زمینهساز برای تحقق اهداف مشترک بهشمار آید. در این میان بهرهگیری از مواهب بیشمار و چند وجهی گردشگری، از جمله ابزارهای اثربخشی است که میتواند به بسط، گسترش و تحکیم این ارتباط حسنه در حوزههای مختلف کمک شایانی کند. گردشگری در قالب مدرن و امروزی آن در واقع زمینهسازی و تلاشی سازمان یافته برای بهرهگیری از ظرفیتها و قابلیتهای موجود در هر کشور با هدف تحقق توسعه اجتماعی، اقتصادی، حفظ و بهرهوری مناسب از مواهب و داشتههای طبیعی و تاریخی و همچنین تعمیق روابط مسالمتآمیز میان ملتهاست.
در کشور ما نیز با رویکرد مثبت به اهمیت صنعت گردشگری و با شناخت از جاذبهها و داشتههای تاریخی و طبیعی فراوان ایران، طی سالهای اخیر بر شتاب اقدامات مربوط به این حوزه افزوده شده و یکی از مهمترین این گامها توسعه ارتباط با کشورهای هدف، تعریف و اجرای برنامههای مشترک با آنها برای پیشبرد اهداف گردشگری است. عمان با توجه به آنچه گفته شد یکی از کشورهای مطلوب و اولویتدار ما برای گسترش روابط در حوزههای گردشگری، میراث فرهنگی و صنایعدستی است. مبتنی براین رویکرد نیز نتایج اقدامات عملی همچون لغو رویداد برای گردشگران ورودی از عمانی را بهطور محسوس و زود بازده مشاهده کردهایم، بهگونهای که ورود گردشگران عمانی به کشورمان در ۶ ماه اول امسال با ۴۹ هزار گردشگر ورودی از رشد ۳۶۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته برخوردار بوده است.
از دیگر نتایج حسن نیت ایران در این زمینه، سفر اخیر به دعوت مقامات عمانی به این کشور بود که دستاوردهای قابلتوجهی برای ما به همراه داشت. حضور چهار روزه در این کشور از تاریخ ۲۹ مهر تا دوم آبان و دیدارها و گفتوگوهای مثبت و اثربخش با وزرای گردشگری، خارجه، بهداشت و رئیس سازمان صنایعدستی عمان و همچنین حضور در نشستهای مفید فعالان تجاری بخش خصوصی گردشگری ایران و عمان، مسیر همکاریها در سه حوزه گردشگری، میراث فرهنگی و صنایعدستی را بیش از پیش هموار ساخت.
درخواستهای جدید عمان برای افزایش پروازها به مقصد ایران، مذاکرات مقدماتی برای ارائه تجارب حوزه میراث فرهنگی و صنایعدستی ایران به عمان، پیشنهاد تشکیل کارگروه فنی با حضور کارشناسان ایرانی برای بازسازی خانههای قدیمی این کشور و موافقت با برپایی نمایشگاههای صنایعدستی ایران بهویژه در ایام برگزاری جشن ملی عمان از جمله موارد مورد توافق در نشستها و دیدارهای این سفر بود. همچنین درخواست لغو روادید عمان برای گردشگران ایرانی و قول مساعد وزیر امور خارجه این کشور، درخواست برای سفر گردشگران سلامت در قالب دفاتر خدمات گردشگری رسمی به ایران، حضور در دو نشست تجاری فعالان بخش خصوصی گردشگری ایران و عمان و بررسی راهکارهای توسعه همکاریهای این بخش، تشکیل کمیته فنی همکاریهای گردشگری ایران و عمان و تدوین یک برنامه اجرایی چهار ساله در هفت ماده و بیش از ۳۰ بند برای برگزاری تورهای تلفیقی، همکاری در آموزش هتلداری و سایر رشتههای گردشگری، برگزاری هفتههای فرهنگی و گردشگری و حضور متقابل و فعال در نمایشگاههای دوکشور، از جمله برنامهها و دستاوردهای سفر به عمان بود.
مهمترین دستاورد این سفر را میتوان امضای تفاهمنامه رسمی ایران و عمان در حوزه گردشگری دانست که برای سرعت بخشیدن به گامهای عملی مناسبات گردشگری دو کشور صورت گرفت که بازاریابی و تبلیغات گردشگری، توسعه سفرهای گردشگری درمانی و سلامت، مشارکت در برنامههای مربوط به رویدادهای گردشگری، برگزاری منظم هفتههای گردشگری، تبادل هیاتهای رسانهای، ارائه تسهیلات به گروههای گردشگری، جذب گردشگران از طریق تورهای مشترک و کشتیهای گردشگری، بهرهمندی از ظرفیتهای بیمه داخلی و بینالمللی سلامت، تشویق شرکتهای گردشگری، سرمایهگذاران و تجار دو کشور در زمینه آگاهی از قوانین و مشوقها و تسهیلات، تبادل تجربیات در عرصههای آموزش گردشگری، توسعه و مدیریت مراکز گردشگری، محافظت از ابنیه تاریخی و مدیریت اماکن گردشگری از جمله سرفصلها و بندهای آن است. سفر به عمان برای بخش دولتی و خصوصی گردشگری ایران همراه با تجارب ارزندهای بوده است که میتواند به هموارسازی مسیر مشترک دوکشور به سوی گردشگری پایدار کمک زیادی کند و در عین حال بهعنوان نمونه و الگویی اثر بخش، در ارتباط دوسویه کشورهای منطقه با محوریت همکاریهای گردشگری مورد استناد و استفاده قرار گیرد.
*وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی