معمار حملات 11 سپتامبر چطور از دست «اف بی آی» فرار کرد
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از بی بی سی، دادگاه «خالد شیخ محمد» فردی که از او به عنوان مغز متفکر حملات ۱۱ سپتامبر یاد می‌شود، در حالی پس از ۲۰ سال از سر گرفته شده است که پرسش‌ها در خصوص اینکه آیا امکان متوقف کردن این فرد پیش از این حملات وجود داشته است یا خیر، همچنان در جریان است.
در جستجوی مغز متفکر حملات ۱۱ سپتامبر
«فرانک پلگرینو» (Frank Pellegrino) مأمور سابق اف بی آی در حالی که در اتاق هتلی در مالزی نشسته بود، به ناگاه از تلویزیون تصاویری از هواپیما‌هایی را دید که با برج‌های دوقلوی آمریکا برخورد کرده اند. نخستین چیزی که به ذهن او رسید این جملات بود: خدای من؛ این باید کار «خالد شیخ محمد باشد.»
این مأمور سابق اف بی آی نزدیک به سه دهه بود که در تعقیب «خالد شیخ محمد» بود؛ اما هنوز مغر متفکر حملات ۱۱ سپتامبر با کیفر قضایی روبرو نشده است. بی بی سی به نقل از یکی از وکلای خالد شیخ محد گفته ممکن است برای آنکه این پرونده به نتیجه برسد، ۲۰ سال دیگر هم زمان لازم باشد.
فرانک پلگرینو، مأمور اف بی آی در سالهای ۱۹۸۷ و ۲۰۲۰
«اسامه بن لادن» که در آن زمان رهبر القاعده بود، ارتباطی نزدیک با حملات ۱۱ سپتامبر داشت؛ اما حقیقت آن است که «خالد شیخ محمد» فردی است که از او به عنوان «معمار اصلی» این حملات یاد می‌کنند. طبق اعلام کمیسیون بررسی حادثه ۱۱ سپتامبر که در این خصوص به تحقیق پرداخته بود، «خالد شیخ محمد» ایده این حملات را مطرح کرد و آن را در اختیار القاعده قرار داد.
«خالد شیخ محمد» معمار و طراح حملات ۱۱ سپتامبر متولد کویت است. او پیش از آنکه در دهه ۸۰ میلادی در افغانستان به مبارزه بپردازد، در آمریکا تحصیل می‌کرد و سال‌ها پیش از آنکه حملات ۱۱ سپتامبر رخ دهد، فرانک پلگرینو، مأمور سابق اف بی آی در جستجوی او بود.
پلگرینو از سوی اف بی آی برای انجام تحقیقات در خصوص بمبگذاری مرکز تجارت جهانی در سال ۱۹۹۳ انتخاب شده بود. از آنجا بود که نام «خالد شیخ محمد» مورد توجه مقامات آمریکایی قرار گرفت؛ چرا که وی به یکی از افراد درگیر در این ماجرا پولی را انتقال داده بود. مأمور اف بی آی زمانی که نام خالد شیخ محمد در ارتباط با نقشه منفجر ساختن چندین خط هوایی بر فراز اقیانوس آرام مطرح شد، به جاه طلبی‌های او پی برده بود.
تصویری از حمله به مرکز تجارت جهانی در سال ۱۹۹۳ که در آن شش تن کشته و بیش از هزار نفر مجروح شدند
در اواسط دهه ۹۰ میلادی این مأمور سابق اف بی آی به طعمه خود بسیار نزدیک شده بود و توانسته بود او را تا قطر ردیابی کند. او و تیمش به عمان رفتند و از آنجا تصمیم داشتند تا به قطر بروند؛ حتی یک هواپیما نیز آماده بود تا این مظنون را بازگرداند؛ اما نوعی مقاومت از سوی دیپلمات‌های آمریکایی در این باره وجود داشت. پلگرینو خود به قطر رفت و به سفیر و دیگر مقامات سفارتخانه گفت اتهامی علیه خالد شیخ محمد به خاطر طرحی تروریستی در خصوص ایرلان‌ها وجود دارد؛ اما ظاهرا مقامات سفارت آمریکا در قطر به دنبال آن بودند که محتاطانه رفتار کنند.
پوستر منتشر شده از خالد شیخ محمد به دستور جورج بوش در سال ۲۰۰۱
پلگرینو، مامور سابق اف بی آی می‌گوید: من حدس زدم آن‌ها ممکن است این کار را اقدامی مشکل زا تلقی کنند.
سرانجام سفیر آمریکا در قطر به پلگرینو اطلاع داد مقامات قطری مدعی شده اند که خالد شیخ محمد را از دست آن‌ها در رفته است؛ مسأله‌ای که سبب ناراحتی و عصبانیت پلگرینو شد. او در این باره می‌گوید: ما در آن زمان می‌دانستیم یک فرصت را از دست دادیم. او البته خود نیز تأیید می‌کند که در اواسط دهه ۹۰ میلادی خالد شیخ محمد به عنوان یک هدف اولویت دار برای آن‌ها مطرح نبوده است. این مأمور سابق اف بی آی حتی نتوانست خالد شیخ محمد را در فهرست ده نفر چهره بارزی که آمریکا آن‌ها را تحت تعقیب دارد، قرار دهد. او در این باره می‌گوید: به من گفته شد هم اکنون تروریست‌های زیادی در آنجا حضور دارند. به نظر می‌رسید که خالد شیخ محمد نیز از اینکه آمریکا به دنبال او هست، مطلع شده بود و به همین خاطر از قطر فرار کرد و به افغانستان رفت.
در طول سالهای بعد نام خالد شیخ محمد به عنوان مظنونان تروریستی در جهان مطرح می‌شد. در همین سال‌ها بود که او به پیش بن لادن رفت و مسأله آموزش خلبان‌ها برای پرواز و هدف قرار دادن ساختمان‌ها در آمریکا را مطرح کرد؛ و بعد از آن ماجرای ۱۱ سپتامبر رخ داد.
سوء ظن پلگرینو در خصوص نقش خالد شیخ محمد در حملات ۱۱ سپتامبر درست زمانی ثابت شد که یکی از شخصیت‌های القاعده که بازداشت شده بود، وی را شناسایی کرد.
در سال ۲۰۰۳ خالد شیخ محمد تعقیب و در پاکستان دستگیر شد. پلگرینو امیدوار بود تا محاکمه‌ای طبق اتهامی که او بر روی آن کار کرده بود، برپا شود؛ اما به ناگاه خالد شیخ محمد ناپدید شد. در واقع سازمان سیا او را به یک مکان تاریک برده بود؛ جایی که در آنجا از تکنیک‌های پیشرفته برای بازجویی افراد استفاده می‌شود.
معمار حملات ۱۱ سپتامبر دست کم در این مدت ۱۸۳ بار با شیوه‌ای که به آن «القای حس خفگی در آب» گفته می‌شود، تحت شکنجه قرار گرفت. او همچنین تحت شکنجه‌هایی نظیر محرومیت از خواب، قرار گرفتن در موقعیت‌های استرس زا، برهنگی اجباری قرار گرفت و به او گفته می‌شد که فرزندانت کشته می‌شوند.
تصاویری از خالد شیخ محمد
او در مدت بازداشت به شماری از طرح‌ها و توطئه‌ها اعتراف کرد؛ هر چند در گزارش سنای آمریکا بعدا مشخص شد بسیاری از آن‌ها از سوی این زندانی، ساختگی بوده است.
پس از آنکه جزئیات برنامه بازداشت سیا فاش شد، زندانیان مهمی نظیر «خالد شیخ محمد» در سال ۲۰۰۶ به خلیج گوانتانامو منتقل شدند. سرانجام به «اف بی آی» اجازه داده شد تا به این پرونده ورود کند.
در ژانویه ۲۰۰۷ «فرانک پلگرینو» مأمور سابق اف بی آی که مدت‌ها در تعقیب خالد شیخ محمد بود، با او چهره به چهره رو در رو شد و هر دو، در دو سوی میزی نشسته بودند.
اگرچه این مأمور سابق اف بی آی جزئیاتی از این دیدا را فاش نکرد؛ اما در خصوص خالد شیخ محمد گفت: چه باور کنید یا نه، او فردی شوخ طبع و جذاب بود.
پس از شش روز ملاقات با شیخ خالد محمد، مأمور سابق اف بی آی گفت دیگر کافی است. پس از آن دادگاه نظامی برای این متهم در گوانتانامو برگزار شد؛ اما تأخیر‌های رخ داده در این مدت و نیز به وقوع پیوستن همه گیری کرونا سبب شد تا این مسأله به تعویق بیافتد. حال دادگاه معمار وطراح حملات ۱۱ سپتامبر پس از ۲۰ سال از گذشت وقوع این حملات به جریان افتاده است؛ اما زمان پایان این دادگاه امری دور و دراز به نظر می‌رسد.
حال قاضی دادگاه بایستی ۳۵ هزار صفحه جلسات استماع سابق را در زمینه آنچه «بزرگترین دادگاه جنایی در تاریخ آمریکا» خوانده می‌شود، مطالعه و با آن آشنایی داشته باشد.
