هراس مقامات چین از پنجاه میلیون خانه خالی!

بعضی مناطق شهری آن قدر خانه خالی دارند که بهشان می‌گویند "شهر ارواح". و این شهرها گاه آنچنان معروف شده‌اند که گردشگرها هم بهشان سر می‌زنند.

اما برای مقام‌های مسئول چینی، اینکه بیش از بیست درصد واحدهای مسکونی شهری خالی بماند، هیچ جذابیتی ندارد.

تحقیقی که به سرپرستی جان لی، استاد اقتصاد در دانشگاه تگزاس، و با کمک هزاران دستیار تحقیق در گوشه و کنار چین انجام شده، نشان می‌دهد بیشتر خانه‌های خالی مال کسانی است که یک خانه دیگر هم دارند. این تحقیق همچنین نشان می‌دهد که دلال‌بازی و احتکار باعث شده میلیون‌ها نفر نتوانند خانه بخرند.

بنا به آمار صندوق جهانی پول، اگر قیمت خانه را به نسبت درآمد در نظر بگیریم، هفت شهر از ده شهر گران دنیا در چین‌اند.

پروفسور لی در شرح نتایج تحقیقش می‌گوید: "از روی شواهد می‌شود گفت افراد و خانواده‌ها نه تمایل کافی برای پا گذاشتن به بازار مسکن دارند، نه استطاعت کافی. روشن است که قیمت خانه‌ها به خاطر تقاضای کسانی که می‌خواهند از خانه پول دربیاورند بالا می‌رود. بیشتر خریداران بیش از یک خانه دارند."

نسخه اخیر گزارش پروفسور لی نشان می‌دهد در عرض یک سال (از سه‌ماهه سوم ۲۰۱۳ تا سه‌ماهه سوم ۲۰۱۴)، نسبت خانه‌اولی‌ها به کل خریداران از ۴۸ درصد به ۲۰ درصد رسیده.

به نظر می‌رسد دستکم بخشی از سرمایه‌داران چینی ترجیح داده‌اند پول‌شان را به جای بازار متلاطم بورس در بخش مسکن که مطمئن‌تر است بخوابانند.

از این گذشته، بسیاری خانواده‌ها فکر می‌کنند برای کمک به فرزندان‌شان بهتر است خانه بخرند. به عنوان نمونه، در اغلب گفتگوهای پیش از ازدواج موضوع خانه مطرح می‌شود.

برنامه‌ریزان اقتصادی چین چندین سال است تلاش می‌کنند این روند را تغییر بدهند. حتی شی جینپینگ، رئیس‌جمهوری چین به مردمش یادآوری کرد که "خانه برای زندگی کردن است، نه احتکار."

بهار سال گذشته (۲۰۱۷) قانون‌گذاران چینی یکی از اولویت‌های پنج سال بعدی را مالیات بر مسکن اعلام کردند. طبعا این طرح به مذاق مالکان، به ویژه مالکان ثروتمند، خوش نیامد. اما دولت چین همان پارسال یک بانک اطلاعات مربوط به مالکیت زمین راه انداخت که مسیر مالیات ملک را هموار کند.

دولت چین می‌داند که در بخش مسکن باید محتاط عمل کند. بنا به تخمین‌ها، حدود یک پنجم درآمد ناخالص داخلی چین به بازار مسکن مربوط است. نگرانی سرمایه‌گذاران می‌تواند به سرعت به بحران بدل شود.

در یک نظرسنجی موسسه اف-تی کانفیدنشیال، بیش از بیست درصد پاسخ‌دهندگان چینی که دستکم یک خانه خالی در مناطق شهری این کشور دارند، گفته‌اند اگر قانون جدید مالیات مسکن اجرایی شود، خانه خالی‌شان را می‌فروشند.

اگر مالکان ناگهان تصمیم به فروش بگیرند، ممکن است قیمت‌ها به سرعت افت کند و بحران‌ساز شود.

پروفسور لی در این باره می‌گوید: "سال‌هاست که اقتصاددانان آگاه در دولت بر ضرورت اعمال مالیات بر مسکن اجماع دارند. مشکل سیاسی است. هیچ‌کس نمی‌خواهد مسئولیت ترکیدن حباب بازار مسکن به گردنش بیافتد."