آخرین اخبار از یارانههای جدید/ جزئیات طرح چتر دوم یارانهها +جدول
به گزارش اقتصادنیوز؛ درباره جمعیت تحت پوشش چتر دوم یارانه اگرچه دولت هنوز بهطور رسمی جزئیاتی اعلام نکرده، اما پیگیریهای اقتصادنیوز نشان میدهد که استحقاقسنجی بر مبنای داراییهای مالی و سرمایهای همچون تعداد و ارزش بازاری ملک و خودرو، گردش حساب بانکی و تراکنشهای مالی افراد در کنار تعداد سفرهای خارجی انجام میشود.
این استحقاقسنجی در قالب فرمولی تعبیه میشود که جمعیت زیر چتر و خارج از آن را مرزبندی میکند.
مشمولان طرح جدید
طبق اعلام نوبخت، بیش از ۱۸ میلیون خانوار متشکل از ۶۰ میلیون نفر مشمول بستههای حمایت معیشتی محسوب میشوند. مسوولیت شناسایی این ۱۸ میلیون خانوار بر عهده وزارت رفاه است. سوال اصلی اینجاست که حدود ۲۰ میلیون نفری که خارج از چتر حمایتی جدید میمانند، چه کسانی هستند و چطور شناسایی میشوند؟ پیگیریهای اقتصادنیوز نشان میدهد این تعداد، جزو سه دهک بالایی جامعه، یعنی دهکهای هشتم، نهم و دهم هستند. شناسایی این افراد براساس یک آزمون وسع و فرمولی است که با استفاده از دادههای پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان (مستقر در وزارت رفاه) انجام میگیرد.
یارانه موقتی یا دائمی؟
یک سوال مهم این است که آیا پرداختهای حمایتی جدید موقتی و محدود به چند ماه اول افزایش قیمت بنزین است یا در سال آینده نیز تداوم خواهد یافت؟ هنوز تصمیم در مورد آن قطعی نشده و اطلاعیه رسمی صادر نشده است، اما شواهد حکایت از آن دارد که فعلا برنامه دولت، تداوم پرداخت است. با توجه به روندی که بودجه سال آینده دارد، احتمالا این طرح تبدیل به یک طرح پایدار شود.
برآوردهای اولیه این بوده که طرح حمایتی جدید در قالب کارت کالا باشد. به این معنی که خانوارها بتوانند با استفاده از مبالغ تزریق شده، از طریق یکسری فروشگاهها اقدام به خرید کالاهای مورد نیاز کنند. اما طبق برخی گمانهزنیها، انجام این طرح نیازمند ۱۰۰ هزار فروشگاه است، تا خانوارها قادر به خرید از این فروشگاههای خاص باشند و وزارت صمت معتقد است این تعداد فروشگاه با پراکندگی مدنظر سیاستگذار، در دسترس نیست. علاوه بر این برخی خانوارها امکان استفاده از این کارتهای اعتباری را نخواهند داشت. به همین دلیل شانس پرداخت نقدی اکنون بیشتر از پرداخت اعتباری است.
اعداد چگونه تعیین شدند؟
خانوارها در این طرح بین ۵۵ تا ۲۰۵ هزار تومان دریافت خواهند کرد؛ خانوار یک نفره ۵۵ هزار تومان و خانوار ۵ نفره به بالا نیز ۲۰۵ هزار تومان. پس سرانه دریافتی هر فرد با توجه به بعد خانوار(تعداد فرد در خانوار) متفاوت خواهد بود. در نگاه اول اینطور بهنظر میآید که سیاستگذار تصمیم گرفته حمایت بیشتری از خانوارهای با بعد کمتر کند، اما پیگیری «دنیایاقتصاد» حاکی از این است که در طرح جدید، مخارج هزینه مسکن براساس بعد خانوار از مجموع هزینهها خارج شده و سپس مجموع هزینههای خانوار بر حسب تعداد افراد، ملاک قرار گرفته است. اصلیترین کالایی که میتواند هزینهها را در بین خانوارها متفاوت کند، مسکن است، با خارج شدن این قلم هزینه، هزینههای باقیمانده از همگنی بیشتری برخوردار شدند و در نتیجه ممکن است این اعداد در خانوارهای مختلف دارای اثر یکسانی در پوشش هزینهها باشد. مثلا هزینههای غیرخوراکی یک خانوار یکنفره در سال گذشته (به استثنای اجاره بهای مسکن) معادل ۶۳۴ هزار تومان در ماه برآورد شده است(طبق گزارش بودجه خانوار مرکز آمار) و ۵۵ هزار تومان یارانه جدید معادل ۶/ ۸ درصد از این هزینهها را پوشش میدهد. برخلاف نگاه اولیه، هر چه تعداد خانوار بالاتر رود، درصد پوشش یارانه جدید نیز بیشتر خواهد شد. مثلا یارانه ۱۳۸ هزار تومانی خانوار سه نفره میتواند ۱/ ۹ درصد از هزینههای غیرخوراکی را تامین کند. یا در مورد خانوار ۶ نفره، یارانه ۲۰۵ هزار تومانی میتواند منجر به پوشش ۱۳ درصد از هزینهها شود. علت این تناقض ظاهری به آنجا بازمیگردد که خانوارهای ایرانی پرجمعیت، در مصرف هزینههای غیرخوراکی با صرفهجویی بیشتری رفتار میکنند. مثلا هزینه غیرخوراکی خانوار ۵ نفره از هزینه غیرخوراکی خانوار ۷ نفره، بیش از ۲ میلیون تومان در سال بیشتر است. با این حال، مشکلی که همچنان وجود خواهد داشت در حاشیهها است. در حاشیهها این نگرانی وجود دارد که به ضرر یکسری افراد و حتی شکست خانوار منجر شود و تشویق به سمت خانوارهای با جمعیت کمتر صورت گیرد.