خطرناک ترین بیماری تابستانی در کمین تمام کودکان

دکتر بهروز مقدادی متخصص نوزادان و کودکان در گفت‌وگو با جام جم آنلاین بیان کرد: در فصل تابستان بیشترین مراجعه کنندگان به مطب‌ها در رابطه با درگیری با عارضه گرمازدگی است که بیشتر در اطفال رخ می‎دهد. علت آن هم به دلیل آموزش ناصحیح و اعتقادات سنتی اشتباه در خانواده‌هاست. بیشترین صدمه‌ای که فصل گرما به کودکان وارد می‌کند عارضه گرمازدگی بوده مخصوصا کودکان زیر ۲ سال که به دلیل پوشاندن لباس بیش از حد و رعایت نکردن دمای زیست بیولوژیک طبیعی یک نوزاد بوجود می‌آید.

وی افزود: دمای زیست بیولوژیک بدن نوزادان ۱۹ درجه در روز و ۲۲ درجه در شب است که این درجات به دلایل سنتی و اشتباه به ۳۰ تا ۳۳ درجه افزایش می‌یابد. بی‌حالی، بی‌قراری و نخوردن شیر از علائم هشدار دهنده گرمازدگی محسوب می‌شوند. اشتباه رایج دیگری که بسیاری از خانواده‌ها مکررا آن را مرتکب می‌شوند این است که به کودکان زیر ۶ ماه آب نمی‌دهد که این اقدام بسیار اشتباه و البته خطرناک است و کودک را دچار بی‌آبی و بی‌حالی شدید می‌کند و دیگر توان نوشیدن شیر را از او می‌گیرد. لذا توصیه می‌شود آب را برای ۵ الی ۶ دقیقه بجوشانید و بگذارید خنک شود پس آن را به کودک بدهید.

مقدادی به والدین توصیه کرد: اگر کودک بی‌قرار یا بی‌حال است در ابتدا لباس‌های او را کم کنید، دمای اتاق اگر از ۲۴ درجه بالاتر بود به تدریج آن را کاهش دهید و سپس کمی آب سالم به کودک دهید تا اختلالات الکترولیتی در بدن او از بین برود. لازم به ذکر است از آب معدنی برای کودکان زیر ۲ سال استفاده نشود چرا که دارای املاح بوده و سدیم خون را افزایش می‌دهد.

به گفته این متخصص، گرمازدگی جزء یکی از خطرناک‌ترین عارضه‌های تابستان محسوب می‌شود که می‌تواند برخی از کودکان را درگیر کند. چرا که در مواقع شدید کودک دچار تشنج و خونریزی کلیه می‌شود. کاهش حجم ادرار نیز از علائم دیگر گرمازدگی در نوزادان است.

عضو انجمن کودکان ایران هشدار داد: کودکان را زیر نور آفتاب در ماشین نگه ندارید. این دسته از بچه‌ها اکثرا دچار گرمازدگی‌های شدید شده و تشنج، مشکلات مغزی، کلیوی و از کار افتادن آن ها را به همراه دارد. کنترل نکردن گرمازدگی در شیرخواران و کودکان کم سن از علل مرگ و میر بدنبال گرمازدگی در این گروه سنی است.

این متخصص در خصوص شایع‌ترین بیماری‌های فصل گرما که گریبان گیر کودکان نوپا می‌شود گفت: کودکانی که زیاد به مسافرت نمی‌روند و در محیط زندگی خودشان دچار عارضه هایی چون اسهال و استفراغ می‌شوند، به علت انگل « ژیاردیا » است. بیماری ژیاردیا عفوتنی است که از راه آب و غذای آلوده منتقل می‌شود. این انگل در همه جا یافت می‌شود، به خصوص در مناطقی که وضعیت بهداشتی ضعیف‌تری دارند و آب سالم در آنجا به سختی به دست می‌آید .همچنین این انگل می‌تواند در منابع آب شهری، استخر های شنا، چشمه‌های آب‌های معدنی و آب چاه وجود داشته باشد.

وی ادامه داد: اما در رابطه با کودکانی که در سفر دچار این دسته از عارضه‌ها می‌شوند اکثرا به علت میکروب‌های «ای کولای» و به ندرت میکروب «وبا» است. به همین دلیل اسهال و استفراغ کودک در تابستان از اهمیت جدی برخوردار است. والدین دقت داشته باشند اسهال نشانه دندان در آوردن نیست چرا که خیلی از والدین این موضوع را به حساب دندان در آوردن می‌گذارند و به پزشک مراجعه نمی‌کنند و این اقدام باعث درگیری کودک به اسهال‌های مزمن و تبدیل میکروب و انگل‌ها به «کیست انگلی» در روده می‌شود.

به گفته مقدادی، نکته دیگر در مورد کودکانی هست که در مسافرت درگیر اسهال‌های مسافرتی می‌شوند. شروع این نوع از اسهال ها ۳ روز بعد از وارد شدن به مکان جدید است. عامل اسهال‌های مسافرتی اکثرا میکروب‌های ای کولای هستند. در طول سفر، کودکان باید بیشتر از زمانی که در منزل هستند، آب مصرف کنند و باید توجه داشت که سرعت از دست دادن آب بدن کودکان خیلی بیشتر از بزرگسالان است. برای بهبود اسهال‌های مسافرتی به سرعت کم آبی بدن کودک جبران شود، زیرا یادتان باشد اگر آب و املاح بدن کودک شما از دست برود و جبران نشود، می‌تواند عواقب خطرناکی برای او در پی داشته باشد. اگر فکر می‌کنید کودکتان به دلیل مصرف غذای فاسد و آلوده دچار اسهال شده است، حتما کودک را نزد پزشک ببرید. اسهال ناشی از مسمومیت غذایی اغلب با دل درد شدید همراه بوده و ممکن است خون هم در مدفوع دیده شود.

عضو انجمن کودکان ایران توصیه کرد: بهترین درمان اسهال و استفراغ کودکان، در اصل درمان خانگی است که شامل رژیم غذایی و نحوه پرستاری از اوست. در مرحله اول، رعایت بهداشت فردی کودک حائز اهمیت است، چرا که با رعایت این اصل از بسیاری مسمومیت‌ها و عارضه دور می‌شود. والدین در خصوص میوه و سبزیجات دقت داشته باشند تاجایی که می‌شود پوست این دسته از خوراکی را کنده و سپس به کودک بدهند. میوه‌هایی چون گیلاس، آلبالو و... که امکان پوست گیری ندارند باید در ۲ مرحله ضدعفونی شوند. بهترین ضدعفونی کننده برای میوه و سبزیجات مخلوط سرکه و نمک است.

وی مصرف دوغ را بهترین پیشنهاد برای کودکانی که درگیر اسهال هستند دانست و گفت: کودکانی که اسهال و استفراغ را باهم دارند باید غذا را در مقدار کم اما تعداد وعده متعدد مصر کنند. دوغ، ماست، کته ماست، هویج، سیب زمینی و مرغ از بهترین خوراکی‌ها برای کنترل عارضه‌هایی چون اسهال و استفراغ هستند. همچنین پوره سیب و موز نیز بسیار مفید است. در رابطه با کودکانی که با شیر پاستوریزه تغذیه می‌کنند حتما به والدین توصیه می‌شود شیر بدون لاکتوز برای کودکشان تهیه کنند.

این متخصص نوزادان در پایان خاطرنشان کرد: پروبیوتیک‌ها باکتری‌های هم‌زیست بدن هستند، به عبارتی محافظان سیستم گوارشی محسوب می‌شوند و توان سیستم ایمنی را نیز بالا می‌برند. ماست و دوغ دارای پروبیوتیک برای کودکان بسیار مفید است. اما اگر والدین با انجام این قبیل کارها بهبودی را در فرزندشان مشاهده نکردند و بعد از ۳ روز تب، اسهال و استفراغ او شدیدتر شد و علائمی دارای تشنج، لرز و کاهش سطح هوشیاری داشتند سریعا به پزشک مراجعه کنند.