صنعت خودرو با برجام بدون ترامپ چه خواهد کرد؟
اقتصاد نیوز: تصمیم ترامپ مبنی بر خروج از برجام فعالیت خودروسازان خارجی در کشور را با اما و اگرهای بسیار روبه‌رو کرده است. کشورهای اروپایی اعلام کرده‌اند به تعهدات برجامی خود پایبند هستند، اما تصریح کردند شرکت‌های آلمانی، فرانسوی و انگلیسی باید خود در مورد ادامه فعالیت در ایران تصمیم‌گیری کنند و به بیان دیگر حمایت ویژه‌ای از آنها صورت نخواهد گرفت. اما از سوی دیگر باید در نظر گرفت برخی از بزرگ‌ترین شرکای خودرویی ایران، در بازار آمریکا حضور قابل توجهی ندارند و همین امر می‌تواند آنها را به ادامه همکاری با ایران تشویق کند. خودروسازان خارجی پیش‌تر هم اعلام کرده بودند وضعیت برجام و مخالفت‌های ترامپ را به دقت تحت نظر دارند و برای تغییر شرایط تدبیرهایی اندیشیده‌اند. در نخستین روز اعلام تصمیم ترامپ، اغلب نشریات معتبر تاکید کردند وضعیت ادامه همکاری و سرمایه‌گذاری‌های خودروسازان خارجی در ایران هنوز مشخص نیست.
دست‌انداز برجامی صنعت خودرو
برخی خودروسازان حتی پس از امضای برجام هم از همکاری با خودروسازان ایرانی امتناع کردند، چرا که می‌ترسیدند ناخواسته قوانین آمریکا را زیر پا گذارند و منافع‌شان را در این کشور به خطر بیندازند. خودروسازان فرانسوی در این میان استثنا بودند و گروه خودروسازی پژو سیتروئن و نیز شرکت رنو اقدام به عقد قرارداد همکاری با خودروسازان داخلی کردند. تنها چند روز پس از حصول توافق، زیگمار گابریل، وزیر اقتصاد آلمان نیز به نمایندگی از مدیران صنایع و کسب‌و‌کار‌ها به ایران سفر کرد. او امیدوار بود خودروسازی آلمان بتواند سهم قابل توجهی در نوسازی فناوری‌های تولید خودرو در ایران داشته باشد. در این مدت خودروسازان آلمانی حضور خود را در ایران تقویت کردند، اما این خودروسازان فرانسوی بودند که گوی سبقت را از رقبا ربودند. به گزارش دویچه‌وله نیمی از تولید سالانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاهی خودرو در ایران با همکاری رنو و پژو انجام می‌شود.
پژو پس از بازگشت تحریم های آمریکا
پژو از دیرباز به عنوان یکی از شرکای خارجی معتبر برای خودروسازان ایرانی مطرح بوده است. سال گذشته مدیر پژو بازار ایران را امیدبخش خواند و گفت به‌رغم نااطمینانی‌های سیاسی به سرمایه‌گذاری در ایران ادامه خواهد داد. او تحولات سیاسی و تهدیدات ترامپ را مانعی برای سرمایه‌گذاری رقبا دانست و گفت گروه پژو سیتروئن چنین فرصتی را برای سرمایه‌گذاری و کسب منافع بیشتر در ایران غنیمت می‌شمارد. گروه خودروسازی پژو سیتروئن فرانسه در سال ۲۰۱۶ کارخانهای در ایران تاسیس کرد که سالانه بیش از ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید می‌کند.
بدین ترتیب گروه خودروسازی پژو سیتروئن پس از انتشار سخنان ترامپ اعلام کرد: «امیدواریم اتحادیه اروپا پس از اعلام خروج ترامپ، موضعی یکپارچه در قبال وضعیت برجام و همکاری با ایران اتخاذ کند. ما نیز همچون دیگر نقش‌آفرینان اقتصادی روند تحولات را دنبال می‌کنیم و از موضع رسمی اتحادیه اروپا در این مورد تبعیت می‌کنیم. امیدواریم که اروپا در این مساله به نظری واحد و پایدار برسد.» این اظهار نظر در شرایطی صورت گرفت که وزیر خارجه فرانسه رسما اعلام کرد: «برجام نمرده است.» سایر کشورهای اروپایی هم در اعلام موضع خود عبارات مشابهی به کار بردند. پژو هنوز درباره تاثیر شرایط جدید بر قراردادهای همکاری‌اش با خودروسازان ایرانی اظهار نظر نکرده است.
رنو، سرمایه‌گذار فرانسوی-ژاپنی
رنو دیگر خودروساز فرانسوی قراردادی به ارزش ۷۷۸ میلیون دلار با طرف ایرانی امضا کرده است تا سالانه ۱۵۰ هزار دستگاه خودرو در کارخانهای خارج از تهران تولید کند. رنو نیز همچون رقیب هم‌وطنش، پژو، حضوری گسترده در بازار آمریکا ندارد و اواخر سال گذشته میلادی اعلام کرد تصمیم پیشین خود مبنی بر بازگشت به بازار آمریکا را منتفی می‌داند. این خودروساز کارخانهای هم در آمریکا دایر نکرده است، اما با نیسان و میتسوبیشی، دو خودروساز بزرگ ژاپنی همکاری می‌کند و این اتحاد سال گذشته اعلام کرد قصد دارد تولیدش را در آمریکا افزایش دهد. رنو در روزهای اخیر اعلام کرده بود به دقت تحولات را بررسی می‌کند و تاثیر شرایط سیاسی را در همکاری با طرف ایرانی در نظر می‌گیرد.
فولکس‌واگن، غول آلمانی
بزرگ‌ترین خودروساز آلمانی نیز صادرات محصولاتش به ایران را آغاز کرده است. فولکس‌واگن چندی پیش طی بیانیه‌ای اعلام کرد: «در حال حاضر تحولات سیاسی و اقتصادی منطقه را به دقت دنبال و ارزیابی می‌کنیم. فولکس‌واگن اصولا به تمام قوانین نافذ ملی و بین‌المللی و نیز مقررات صادراتی احترام می‌گذارد.» فولکس‌واگن حضور گسترده‌ای در آمریکا دارد و احتمال می‌رود در جهت حفظ منافعش در آمریکا، از برنامه‌های بلندپروازانه سرمایه‌گذاری در ایران صرف‌نظر کند.
دوگانه چینی-اروپایی
در‌صورتی‌که کشورهای اروپایی نتوانند با اتخاذ موضعی قدرتمند بقای برجام را تضمین کنند یا شرکت‌های خودروساز اروپایی به جهت حفظ منافع خود در آمریکا از ادامه همکاری با خودروسازان ایرانی سر باز بزنند، این خودروسازان چینی خواهند بود که ابتکار عمل را در صنعت خودروی ایران به دست خواهند گرفت. گرچه در کیفیت و ایمنی برخی از خودروهای چینی تردیدهای جدی وجود دارد، اما در سال‌های پیش از برجام، چینی‌ها در غیاب رقبای اروپایی خود، به سرعت حضور‌شان را در صنعت خودروی ایران تثبیت کردند. حتی پس از امضای برجام هم خودروسازان چینی از تعلل شرکت‌های اروپایی در همکاری با طرف ایرانی بهره بردند و همکاری خود را گسترش دادند. اکنون در‌صورتی‌که خودروسازان اروپایی ناچار شوند همکاری خود را با شرکای ایرانی‌شان محدود کنند، چینی‌ها بزرگ‌ترین برنده میدان خواهند بود. مترجم: آناهیتا پولاد
