شناسایی ردپای محدودیت مالی بر اقتصاد ایران در مرداد 1401

به گزارش اقتصادنیوز رشد تولید صنعتی در صنایعی که با محدودیت مالی شدید مواجه هستند برای پنجمین ماه متوالی در مرداد ماه مثبت به ثبت رسیده، همچنین رشد تولید در صنایعی که با محدودیت مالی مواجه نیستند برای نخستین بار در سال جاری در مرداد مثبت برآورد شده، به عبارت دیگر صنایعی که دچار محدودیت نبوده اند چهار ماه نخست امسال رشد منفی داشته اند که بالاخره در مرداد ماه این نرخ رشد مثبت شده است. به طور کلی می توان گفت که بالاتر بودن نرخ رشد صنایعی که محدودیت شدید مالی داشته در مقایسه با رشد دیگر صنایع، نشان می دهد اقتصادی ایران در سال جاری مشکل محدودیت مالی نداشته است.

در اقتصاد ایران محدودیت نقدینگی در صنایع همواره از اصلی ترین مشکل های تولید بر شمرده شده است. البته محدودیت مالی برای همه شرکت ها به یک اندازه نیست و در برخی شرکت ها شدیدتر و در برخی شرکت ها محدودیت مالی کمرنگ تر است. در این بخش از گزارش شرکت ها بر اساس شاخص محدودیت مالی به دو گروه با محدودیت مالی شدید وبا محدودیت مالی خفیف تقسیم شده اند. سپس روند رشد تولید این دو گروه با هم مقایسه شده است. در بازه هایی که رشد شرکت های با محدودیت مالی بیشتر پایین تر است می توان گفت که فشار محدودیت مالی بر رشد تولید بیشتر از سایر دوره ها است. و مناطق هاشور خورده نشان دهنده دوره هایی است که محدودیت مالی نقش محدود کننده در رشد تولید داشته است.

همچنین هاشور پر رنگ نمودار نشان دهنده این است که محدودیت مالی نقش عمیق تری در کاهش تولید داشته (و همبستگی بین محدودیت مالی و رشد منفی تولید بالا تر بوده) است. بر اساس این نمودار در سال های 1397 تا 1399 تقریبا در تمام دوره ها رشد شرکت هایی که محدودیت مالی شدیدتری داشتند کمتر از رشد سایر شرکت ها بوده است. در برخی برهه های زمانی مانند خرداد تا آذر 1398 و آبان تا دی ماه 1399 این محدودیت اثر شدید تری بر رشد تولید داشته است. اما از ابتدای سال 1400 تا خرداد 1401 (به جز معدود ماه هایی) رشد دو گروه از شرکت ها که با توجه به محدودیت مالی بسیار نزدیک به هم بوده است. لذا از ابتدای فروردین 1401 تا کنون محدودیت مالی تغییرات و نوسانات تولید را به طور معنی داری تحت تاثیر قرار نداده است.

از سال 96 تا انتهای سال 97 می توان گفت محدودیت مالی تاثیر چندانی بر اقتصاد ایران نداشته است. به عبارت دیگر در این بازه زمانی رشد تولید در صنایعی که محدودیت شدید مالی داشته اند تفاوت زیادی با صنایع و شرکت هایی که با محدودیت خفیف مالی رو به رو بوده اند، نداشته است. اما از انتهای سال 97 محدودیت مالی گریبان رشد تولید در اقتصاد ایران را گرفت. این روند در بهمن ماه 97 آغاز شد و در بازه زمانی خرداد تا آذر 98 شدت بالایی به خود گرفت، به گونه ای در مهر ماه 98 رشد تولید در صنایع با محدودیت مالی بالا حدود 12 درصد کمتر از رشد در صنایع بدون محدودیت مالی بوده است. از آغاز زمستان 98 اثر محدودیت مالی بر اقتصاد ایران کمرنگ شده و از شروع سال 99 تا تیر ماه تقریبا این اثر از بین رفت و رشد تولید در دو گروه مذکور تفاوت چشمگیری با هم ندارد. از مرداد ماه بار دیگر کمی اثر محدودیت نقدینگی در اقتصاد دیده شد و این روند تا فروردین 1400 ادامه داشت.