دو تهدید ایران در بازار عراق

به گزارش اقتصادنیوز ، خبرگزاری آسوشیتدپرس به بهانه برگزاری نمایشگاه کالاهای ایرانی در شهر دهوک اقلیم کردستان عراق، گزارش کوتاهی از مشکلات بازرگانان ایرانی تهیه کرده است. بر اساس این گزارش افت قدرت خرید عراقی‌ها به سبب کاهش قیمت نفت و جایگاه ترکیه در این کشور موانع جدی را در پیش روی بازرگانان ایرانی بر جا گذاشته است.

چشم امید تجار ایرانی

این هفته دست‌کم  صاحبان 24 کسب‌وکار از 15 شهر مختلف ایران در شهر کردنشین دهوک در شمال عراق نمایشگاهی را به راه انداخته‌اند. از فرش‌های نفیس بافته شده در سنندج و بیجار گرفته تا سنگ‌های قیمتی و صنایع‌دستی محصول اصفهان، یزد و همدان.

تخته فرش‌های ایرانی تلمبار شده در یک مرکز خرید در شمال عراق، نشان از چشم‌امید تجار ایرانی به این بازار به منزله حلقه نجات از مخمصه کنونی دارد. 

رامیار پرویز، برگزارکننده این نمایشگاه که اهل سنندج است، می‌گوید: « ارزش پول ما بسیار پایین آمده است، بنابراین وقتی به این طرف می‌آییم -جدا از مراودات و رفت‌وآمدهای فرهنگی و خانوادگی که با هم داریم- از نظر مالی هم سود بیش‌تری می‌کنیم. پولی که دریافت می‌کنیم، چه به دلار و چه به دینار برای ما ارزش بالاتری دارد».

شریک روزگار تحریم

عراق از بزرگ‌ترین شرکای تجاری ایران است و این رابطه از سال 2018  با خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای و به واسطه تحمل پیامدهای ناشی از سیاست فشارحداکثری توسط امریکا که تحریم‌های وحشتناکی را علیه ایران اعمال می‌کرد، بسیار عمیق‌تر و گسترده‌تر شده است.

سالانه صدها هزار زائر ایرانی برای زیارت اماکن مقدسه به شهرهای نجف و کربلا سفر می‌کنند و این امر باعث افزایش رونق صنعت گردشگری عراق می‌شود. از سوی دیگر روزانه بیش از صد کامیون که حامل مصالح ساختمانی، مواد غذایی، دارو و لوازم الکتریکی است از ایران وارد خاک عراق می‌شوند.

با سخت تر شدن حلقه تحریم، نیاز این کشور به بازارهای عراق افزایش پیدا کرده است. تحریم‌های ایالات متحده بالاخص در زمینه انرژی و بخش بانکی، مانع مبادله و تجارت ایران با شرکت‌های خارجی شده و عملا موجب توقف سرمایه‌گذاری خارجی در ایران شد. بیش‌ترین لطمه به صادرات نفت وارد شده و پیش‌بینی می‌شود اقتصاد ایران  با رکود  روبرو شود.

امید آخر

نمایشگاه محصولات ایرانی به طور منظم هر ساله در شهر سلیمانیه برگزار می‌شود. امسال اولین سالی است که تجار به امید جلب مشتری های جدید و ایجاد تقاضای بیش‌تر برای کالاهای ایرانی، به شهر دهوک که روابط اقتصادی نزدیکی با ترکیه که در همسایگی شان قرار دارد، آمده‌اند.

پرویز رامیار معتقد است سرمایه‌گذاری در دیهوک نتیجه دل‌سردی از بازارهای داخلی است. به گفته او فشار زیادی بر مردم در ایران وجود دارد، هزینه‌های زندگی به شکل غیرقابل تصوری افزایش یافته و قدرت خرید به شدت کاهش پیدا کرده است.

برای تاجر ایرانی که روزهای فوق العاده سختی را تجربه می‌کند، عراق مثل همیشه آخرین امید است. حاجی طوسی، تاجر مشهدی، فرش‌های مرغوب خود را با قیمت پایین‌تری نسبت به تجار محلی عراقی می‌فروشد. او به خوبی می‌داند دلارهایی که به ایران بازمی‌گرداند او را سرپا نگه می‌دارد. او می‌گوید: «همان فرشی که ما در این جا 200 دلار می‌فروشیم، در بازار عراق با قیمت 300 تا 350 دلار فروخته می‌شود».

مایه سرخوردگی

با این همه، بازار عراق دیگر مانند همیشه تجار ایرانی را سر ذوق نمی‌آورد. در واقع رکود اقتصادی عراق در پیِ کاهش قیمت جهانی نفت باعث شده این بازار چندان مایه دل‌گرمی بازرگان ایرانی نباشد. مریم مرادی، بازرگان سنندجی می‌گوید که از نمایشگاه استقیال بالایی شده و بازدیدکنندگان فراوانی روزانه به این‌جا مراجعه می‌کنند، ولی  اکثر بازدیدکنندگان دیگر توانایی سابق  برای خرید محصولات ما را ندارند.

در حال حاضر دولت عراق درگیر بحران نقدینگی بی‌سابقه‌ای است. پایین بودن قیمت نفت موجودی خزانه دولت را به نصف کاهش داده و دولت را وادار به گرفتن وام از ذخایر ارزی بانک مرکزی برای پرداخت حقوق کرده است. با این حال بازرگانان ایرانی در این جا با مشکل دیگری هم مواجهند: رقایت با کالاها و محصولات کشور ترکیه. به گفته شیرین محمد، از اهالی این منطقه «مردم این‌جا عمدتا طالب کالاهای ترکی هستند.»