بهشت زبالهها؛ اقتصاد پسماند در کدام کشورها موفق عمل میکند؟/ 10 کشوری که طلای سیاه را تبدیل به سرمایه کردند
به گزارش اقتصادنیوز، تجارت جهانی زباله یک روش تجاری بینالمللی است که شامل انتقال مواد زائد میان کشورها برای تصفیه، دفع یا بازیافت بیشتر میشود. این موضوع پیامدهای قابل توجهی برای محیط زیست و سلامت انسان دارد. برای درک بهتر این مشکل مبرم، شناسایی کشورهای پیشرو در جمعآوری و بازیافت زباله مهم است.
بر اساس منابع مختلف، 10 کشور برتر جمعآوری زباله عبارتاند از آلمان، سنگاپور، کره جنوبی، هند، سوئد، چین، برزیل، اندونزی، اتریش و بلژیک. این کشورها تلاشهای قابل توجهی برای مدیریت موثر زباله و ترویج شیوههای بازیافت انجام دادهاند.
آلمان به طور گستردهای به عنوان پیشرو در مدیریت زباله و بازیافت شناخته شده است. این کشور یک طرح بازیافت کارآمد را اجرا کرده است که ضایعات را به میزان قابل توجهی کاهش داده و شیوههای بازیافت را تشویق کرده است.
سنگاپور یکی دیگر از کشورهای برجسته در زمینه جمعآوری زباله و تلاش برای بازیافت است. سنگاپور با استفاده مجدد و بازیافت 59 درصد از زبالههایش، تعهد قوی خود را به مدیریت پایدار زباله نشان میدهد.
کره جنوبی همچنین پیشرفتهای چشمگیری در بازیافت زباله داشته است و 49 درصد از زبالههای این کشور بازیافت میشود. این امر نشاندهنده تعهد این کشور برای به حداقل رساندن اثرات زیستمحیطی است.
هند، بهرغم اینکه در سال 2020 عنوان بدترین کشور برای زبالههای پلاستیکی در اقیانوسها را از آن خود کرد، اما به طور فعال برای کاهش زباله و بازیافت تلاش میکند. با توجه به اینکه سالانه 5/126 میلیون کیلوگرم زباله پلاستیکی تخلیه میشود، هند در حال انجام اقداماتی برای رسیدگی به این موضوع و ترویج شیوههای مدیریت پایدار زباله است.
سوئد نهتنها با جایگزینی سوخت فسیلی با زباله برای تولید انرژی در هزینهها صرفهجویی میکند؛ بلکه سالانه 100 میلیون دلار از طریق واردات زباله و بازیافت زبالههای تولیدشده در کشورهای دیگر، درآمد کسب میکند. بریتانیا، نروژ، ایرلند و ایتالیا حاضرند برای هر تن زبالهای که سوئد وارد میکند، 43 دلار بپردازند. سوئد با تبدیل زبالههای خود به انرژی، میزان انتشار دیاکسید کربن خود را 2/2 میلیون تن در سال کاهش داده است.
چین با جمعیت زیاد و فعالیتهای صنعتیاش، سهم بسیاری در تولید زبالههای پلاستیکی جهانی دارد. تنها در سال 2016، چین تقریباً 6/21 میلیون تن زباله پلاستیکی تولید کرده است. در عین حال این کشور اقداماتی را برای رسیدگی به این موضوع و تشویق شیوههای زباله پایدار اجرا میکند.
برزیل یکی دیگر از عوامل مهم تولید زبالههای پلاستیکی در جهان است. این کشور با هدف کاهش میزان زبالههای ارسالی به محلهای دفن زباله در مدیریت زباله و بازیافت پیشرفتهایی داشته است. برزیل با پروژههای نوآورانه و جلب مشارکت جامعه، گامهایی به سوی آیندهای پایدارتر برمیدارد.
اتریش پیشرفت بسیار خوبی در مدیریت زباله و تلاشهای بازیافت داشته است. این کشور مقررات و سیاستهای سختگیرانهای را برای ترویج بازیافت و کاهش زباله اجرا کرده است. در نتیجه، این کشور به نرخ قابل توجه بازیافت بیش از 60 درصد دست یافته است. دولت همچنین استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر در تاسیسات تصفیه زباله را تشویق کرده که باعث کاهش بیشتر اثرات زیستمحیطی دفع زباله میشود.
بلژیک خود را در جایگاه پیشرو در شیوههای مدیریت زباله تثبیت کرده است. این کشور سیستمهای پیشرفته تفکیک و بازیافت زباله را اجرا کرده که موجب نرخ بالای بازیافت شده است. این کشور همچنین در تاسیسات تبدیل زباله به انرژی سرمایهگذاری کرده است که زبالهها را به برق تبدیل میکند. این ابتکارات به بلژیک کمک کرده است اتکای خود را به محلهای دفن زباله کاهش دهد و از ردپای کربن کلی خود بکاهد.
در نهایت، اندونزی را داریم که در فهرست برترین کشورهای جمعآوری زباله در رتبه دهم قرار دارد. اندونزی به دلیل جمعیت زیاد و زیرساختهای محدود با چالشهای قابل توجهی در مدیریت زباله مواجه است. با این حال، این کشور اقداماتی را برای رفع این مشکلات انجام داده است. دولت کمپینهای مختلفی را برای ترویج روشهای جداسازی زباله و بازیافت به راه انداخته است. ابتکارات مبتنی بر جامعه برای افزایش آگاهی و آموزش مردم در مورد اهمیت مدیریت صحیح زباله اجرا شده است. با وجود چالشها، تلاشهای اندونزی برای بهبود مدیریت زباله قابل ستایش است.
در حالی که این کشورها در جمعآوری و بازیافت زباله پیشرو هستند، توجه به این نکته مهم است که تجارت جهانی زباله موضوع پیچیدهای است که رسیدگی موثر به آن نیازمند تلاش جمعی است. همکاری میان کشورها، اجرای شیوههای مدیریت زباله پایدار و ترویج بازیافت در کاهش خطرات زیستمحیطی و بهداشتی مرتبط با تجارت جهانی زباله بسیار مهم است.
مدیران موفق
وقتی صحبت از مدیریت پسماند میشود، برخی کشورها عملکردی کاملاً خارقالعاده دارند! و در حالی که برخی از ما هنوز در تلاشیم تا بفهمیم جعبه پیتزا در کدام سطل قرار میگیرد، برخی کشورها مدیریت زباله را مانند یک ماشین روغنکاریشده انجام میدهند (اشاره به گروه یا سیستمی که به طور روان و کارآمد عمل کرده و همه اجزا به طور یکپارچه با هم کار میکنند). بیایید نگاهی دقیقتر به پیشتازان جهانی و آنچه میتوانیم از آنها بیاموزیم، داشته باشیم.
1- آلمان: قهرمان بازیافت
آلمان وقت را تلف نمیکند. با بازیافت بیش از 65 درصد زبالهها، این شرکت سلطان بلامنازع است. آلمان در مورد بازیافت، یک سیاست دولتی جدی و کاردرست دارد و قوانین سختگیرانه این کشور، تفکیک زباله را خدشهناپذیر میکند. این کشور پیشرفت زیادی در همراه کردن مردمش داشته است؛ به عنوان مثال، اجرای یک طرح سپردهگذاری بطری که در واقع باعث میشود مردم بخواهند زبالههای خود را بازیافت کنند.
2- سوئد: تبدیل زباله به گنج
سوئد در مدیریت زباله بهقدری خوب است که در واقع آن را از کشورهای دیگر وارد میکند. بله، درست خواندید! به لطف نیروگاههای تبدیل زباله به انرژی (WtE)، آنها مواد غیرقابل بازیافت را برای تولید برق و گرمایش میسوزانند. کمتر از یک درصد از زبالههای سوئد به محلهای دفن زباله ختم میشود؛ عملکردی بسیار چشمگیر.
3- کره جنوبی: جادوگر ضایعات مواد غذایی
کره جنوبی مدیریت ضایعات غذایی را تا حد یک علم جدی گرفته است. آنها جداسازی ضایعات مواد غذایی و تبدیل آن به بیوگاز کمپوست -یک سوخت تجدیدپذیر- را اجباری کردهاند. به علاوه، آنها یک سیستم پرداختی دارند که بر اساس مقدار زبالهای که تولید میکنند، پول میگیرند. ابتکاراتی مانند این تضمین میکند که بیش از 90 درصد ضایعات غذایی کره جنوبی از محل دفن زباله خارج میشود.
4- هلند: قهرمان اقتصاد دایرهای
هلند در مدیریت پسماند پیشگام است. آنها اقتصاد دایرهای1 را پذیرفتهاند و اطمینان پیدا میکنند که زبالهها به چیزی مفید تبدیل میشوند. استفاده از محل دفن زباله چه؟ فقط به عنوان آخرین راهحل. در عوض، کسبوکارها و دولتها برای تبدیل زبالهها به مواد خام برای محصولات جدید و همچنین استفاده از سوزاندن زباله برای تولید انرژی، با هم متحد میشوند.
5- ژاپن: استاد جداسازی
اگر دقت، یک کشور بود، ژاپن بود. قوانین تفکیک زباله این کشور بسیار دقیق و پیچیده است، که تا حدی از فضای محدود کوهستانی آن برای مکانهای دفن زباله نشات میگیرد. اما، این دقت نتیجه میدهد. با سیستمهای جداسازی روباتیک و کمپینهای آموزش عمومی، ژاپنیها اطمینان دارند که هر ذره زباله به حساب میآید. این موضوع گواهی بر این است که تلاشی اندک، نتیجهای عظیم خواهد داشت.
معضلی جهانی به اسم پلاستیک
ما میتوانیم از کشورهایی که اقدامات جسورانهای برای کاهش تولید پلاستیک و استفاده (و استفاده مجدد) از پلاستیکی که قبلاً تولید کردهایم، داشتهاند، بیاموزیم. این کشورها نشان میدهند که از طریق سیاستهای جدید، فناوریهای سبز و آگاهی عمومی بهتر، کاهش زبالههای پلاستیکی میتواند کارآمد و مفید باشد.
همه روشهای مدیریت پلاستیک در همه جا جواب نمیدهند، اما درک اینکه چه چیزی برای برخی کارآمد است به همه ما کمک میکند تا سریعتر با مشکل جهانی پلاستیک مقابله کنیم.
تولید پلاستیک در حال حاضر 14 درصد از نفت جهان را مصرف میکند، و به گفته آژانس بینالمللی انرژی، پتروشیمیها نیمی از رشد تقاضای نفت را تا سال 2050 هدایت خواهند کرد. این بدان معناست که فضای زیادی برای بهبود وجود دارد! پلاستیکها در هر مرحله به محیط زیست آسیب میرسانند، به طوری که 25 درصد آنها سوزانده شده و 55 درصد در محلهای دفن زباله یا طبیعت رها میشوند.
اقدام سریع و جهانی برای پایان دادن به این آسیب به سلامت ما و اکوسیستمهای سیاره زمین مورد نیاز است، و کشورهایی که در ادامه میآیند، نمونههای ارزشمندی از ایجاد تفاوت واقعی هستند.
1- رواندا
«استفاده از کیسههای پلیاتیلن غیرقابل تجزیه ممنوع است.» هنگام فرود در فرودگاه پایتخت رواندا این علامت را خواهید دید- و چشمانتان اشتباه ندیده است. ماموران مرزی بررسی خواهند کرد که آیا کیسه پلاستیکی همراه خود دارید یا نه.
رواندا در سال 2008 با ممنوع کردن کیسههای پلاستیکی به عنوان یک رهبر جهانی در مبارزه با پلاستیک ظاهر شد. از آن زمان، آنها در مسیر حذف تمام پلاستیکهای یکبارمصرف گام برداشتهاند. در کنار سایر سیاستهای پایداری و مشارکت مدنی، این کشور تمایزهای منحصربهفردی به دست آورده است. به عنوان مثال، کیگالی، پایتخت رواندا، تمیزترین شهر در قاره آفریقا شناخته میشود.
ممنوعیت استفاده از پلاستیکهای یکبارمصرف: در سال 2003، پژوهشهای انجامشده از سوی وزارت بهداشت رواندا نشان داد که اقلام پلاستیکی یکبارمصرف باعث ایجاد مشکلات زیستمحیطی قابلتوجهی میشوند. پلاستیکها کانالهای آب را مسدود میکردند، موجب تهدید تنوع زیستی در بدنههای آبی میشدند، سیستمهای زهکشی را مسدود میکردند و مانع از نفوذ آب به خاک میشدند. رواندا که از تاثیر منفی بر کشاورزی و محیط زیست نگران شده بود، اقدام قانونی قاطع خود را آغاز کرد. 11 سال بعد، این کشور ممنوعیت را به سایر اقلام یکبارمصرف محبوب مانند بطری، نی، بشقاب و چنگال گسترش داد. رواندا پیشتاز بود؛ 34 کشور آفریقایی پس از آن، ممنوعیتهای پلاستیکی خود را به اجرا درآوردند.
مشارکت جامعه: تعهد رواندا به کاهش ضایعات پلاستیکی از طریق اقدامات دولت و مشارکت شهروندان واضح است. اوموگاندا، به معنای «گرد هم آمدن برای هدف مشترک»، ریشه در فرهنگ سنتی این کشور دارد. اوموگاندا که در سال 1998 برای کمک به بازسازی کشور پس از نسلکشی، دوباره معرفی شد، اکنون تایید شده است و در آخرین شنبه هر ماه رخ میدهد. در این مدت، شهروندان 16 تا 65ساله در خدمات اجتماعی از جمله پاکسازی زبالههای پلاستیکی شرکت میکنند. آنها همچنین در مورد آنچه باید در جامعه انجام شود، گفتوگو میکنند.
2- آلمان
این کشور دارای بالاترین نرخ بازیافت در اروپاست و تقریباً 67 درصد از زبالههای خود را در سطح شهری بازیافت میکند. به لطف سیاستهای اجباری جداسازی زباله، طرح بازپرداخت قابل توجه سپردهگذاری و آگاهی بالای عمومی در مورد بازیافت صحیح، آلمان نمونهای روشن از نحوه مشارکت شهروندان در مدیریت زبالههای سازگار با محیط زیست ارائه میکند.
کاهش بستهبندی مازاد: آیا تا به حال به تمام لایههای پلاستیکی و مقوایی خریدهای خود نگاه کرده و تاسف خوردهاید؟ قانون بستهبندی آلمان (VerpackG) که در سال 2019 اجرایی شد، کاهش بستهبندی مازاد را هدف قرار داده است. این قانون، تولیدکنندگان را ملزم میکند تا در پرداخت هزینه بازیافت بستهبندیهای خود مشارکت کنند، بنابراین از همان ابتدا مشوق کاهش استفاده از پلاستیک است.
سیستم سپردهگذاری جاهطلبانه بطری: نرخ بازیافت قابل توجه آلمان را میتوان تا حد زیادی به استقبال بلندپروازانه و سراسری این کشور از سیستم بازگشت سپرده (DRS)، معروف به Pfandsystem نسبت داد.
این سیستم که در سال 2003 راهاندازی شد، با ارائه بازپرداختی کم برای بازگرداندن بطریها و قوطیها در مکانهای تعیینشده، افراد را به بازیافت تشویق کرده و فرآیند بازیافت را لذتبخش و مفید میکند.
تصور کنید توریستی در آلمان هستید و در یک روز آفتابی از یک نوشیدنی دلچسب لذت میبرید. هنگامی که نوشیدنی خود را از فروشگاه خریداری میکنید، مبلغ کمی بین 08/0 تا 25/0 یورو پرداخت میکنید. این قیمت که «Pfand» (به معنای سپردهگذاری) نام دارد، روی برچسب بطری درج شده است. پس از اتمام کار، میتوانید بطری را به یکی از مکانهای بازگشت در فروشگاههای خردهفروشی و سوپرمارکتها برگردانید. در آنجا، یک دستگاه بطری شما را اسکن و پردازش میکند و رسیدی دریافت میکنید که به شما امکان میدهد پول خود را در صندوق پس بگیرید. آموزش عمومی موثر آلمان در مورد این سیستم سبب نرخ بازگشت کل چشمگیر 4/98 درصد شده که نشاندهنده مشارکت مشتاقانه شهروندان این کشور است.
3- سوئد
سوئد به عنوان یک رهبر جهانی در پایداری محیط زیست ظاهر شده و گامهای جسورانهای برای کاهش زبالههای پلاستیکی و ترویج اقتصاد دایرهای برداشته است.
برنامه جاهطلبانه تبدیل زباله به انرژی: برنامه پیشرفته تبدیل زباله به انرژی سوئد (WTE) سنگبنای استراتژی مدیریت زباله این کشور است. سوئد در اواسط قرن بیستم پیشگام فناوری WTE بود که زبالهها را به انرژی تبدیل میکرد و اولین کارخانه آن در بحبوحه رونق خانهسازی پس از جنگ در اواخر دهه 1940 شروع به کار کرد. تاثیر این برنامه بسیار زیاد بوده است: به لطف این رویکرد نوآورانه، تنها یک درصد از زبالههای کشور به محلهای دفن زباله میرسد؛ 47 درصد بازیافت شده و 52 درصد به انرژی تبدیل میشود و گرما و برق خانههای سراسر این کشور شمال اروپا را تامین میکند.
تحولات هیجانانگیزتری در مناطق شهری سوئد در حال وقوع است. استکهلم یک سیستم جمعآوری زباله زیرزمینی ساخته است: به لطف این سیستم، ناودانهای زباله که در نقاط جمعآوری تعیینشده در سراسر شهر قرار میگیرند، زبالههای مردم را جابهجا کرده و به زبالهسوزهای تبدیل به انرژی میبرند. این اتفاق واقعی است، اما شبیه چیزی فراتر از یک فیلم علمی-تخیلی به نظر میرسد. نظرتان در مورد این ایده، برای یک الگوی توسعه شهری در آینده چیست؟
استراتژی ملی برای اقتصاد دایرهای: در جولای 2020، دولت سوئد یک استراتژی ملی برای گذار به اقتصاد دایرهای ارائه کرد. برخلاف اقتصاد خطی، که در آن منابع طبیعی در پایان مسیر خود از تولید تا دفع، به ضایعات تبدیل میشوند، هدف اقتصاد دایرهای ایجاد یک سیستم حلقه بسته است که در آن کالاها و محصولات مادی تا زمانی که امکان دارد، برای شهروندان سودمند باشند.
حوزههای اصلی تمرکز در استراتژی سوئد شامل سرمایهگذاری در طراحی محصولات پایدار، ترویج استفاده از مواد بدون سم و آموزش مصرفکنندگان برای حمایت از الگوهای کسبوکار دایرهای در زندگی روزمرهشان است. این رویکرد جامع تضمین میکند که مواد تا زمانی که ممکن است مورد استفاده قرار گیرند. از طریق این تلاشهای جامع، سوئد نشان میدهد که چگونه سیاستهای موثر و برنامههای نوآورانه میتوانند به مزایای زیستمحیطی قابل توجهی منتهی شوند و معیاری برای سایر کشورها تعیین کنند.
4- کاستاریکا
این کشور، در تلاش برای حفاظت از تنوع زیستی طبیعی خود، با اعلام تمایلش برای رسیدن به کربن صفر در سال 2007، به یکی از رهبران جهان در حفاظت از محیط زیست تبدیل شد. بیش از 300 روز از سال به طور کامل با انرژیهای تجدیدپذیر میچرخد. هیچ کشور دیگری در اندازه کاستاریکا این کار را انجام نداده است.
یکی دیگر از بخشهای کلیدی برنامه کشور برای رسیدن به کربن صفر چیست؟ کاهش مصرف پلاستیک.
افزایش کارایی بازیافت: کاستاریکا با هدفی گستردهتر، مبنی بر خنثی شدن کربن تا سال 2050، قانونی را تصویب کرد که فروش و توزیع کیسههای خرید پلاستیکی یکبارمصرف، نی و کارد و چنگال را ممنوع میکند. دولت این قانون را در سال 2019 به همراه اقداماتی با هدف کاهش اثر مخرب بطریهای پلاستیکی تصویب کرد. اکنون واردکنندگان و تولیدکنندگان بطریهای پلاستیکی باید میزان استفاده از رزین بازیافتی را تنظیم کرده و روی روشهای دفع زباله کمضررتر سرمایهگذاری کنند. این قانون، شرکتها را تشویق میکند تا با شهرداریها در زمینه بهبود مدیریت زباله شریک شوند و همکاریهایی را تقویت کنند که برای دستیابی به اهداف بلندپروازانه پایداری زیستمحیطی کاستاریکا ضروری است.
پژوهش در مورد جایگزینهای دوستدار محیط زیست: به منظور امکانپذیر کردن ممنوعیت پلاستیک یکبارمصرف برای مشاغل، کاستاریکا در پژوهش در زمینه جایگزینهای دوستدار محیط زیست جلودار است. یکی از نمونههای قابل توجه دانشجویان دانشگاه کاستاریکا بود که یک ماده زیستتخریبپذیر از موز ساختند که ثابت شد پنج برابر قویتر از پلاستیک است. این نوآوری، پتانسیل مواد پایدار را برجسته میکند. تصور کنید اگر کشورهای دیگر از این روش پیروی میکردند، چه دستاوردهایی به دنبال داشت.
5- ژاپن
این کشور در رقابت برای مقابله با آلودگی پلاستیکی راه درازی در پیش دارد. ژاپن دومین تولیدکننده بزرگ زبالههای ناشی از بستهبندی پلاستیکی، پس از ایالاتمتحده رتبهبندی میشود. اما تغییر سیاستهای اخیر، همراه با فرهنگ منحصربهفرد حفاظت این کشور، نشاندهنده کاهش و بازیافت پلاستیک است.
کم مصرف کن، همیشه مصرف کن:2 عبارت Mottainai را میتوان به طور تقریبی به «کم مصرف کن، همیشه مصرف کن» ترجمه کرد که از کلمات mottai (اهمیت تقدس) و nai (فقدان) مشتق شده است. این اصل بسیار کهن فلسفه ژاپنی، در جامعه مدرن نیز نفوذ کرده و حفاظت از منابع را به بخشی از اخلاق فرهنگی تبدیل میکند. ژاپنیها که از طریق موتینای هدایت میشوند، تمایل بیشتری به بازیافت و استفاده مجدد از اقلام در زندگی روزمره خود دارند، و ارزش و پتانسیل را در مواردی که دیگران ممکن است سعی در دور انداختن آنها داشته باشند، میبینند. به همین دلیل است که بیش از 80 درصد از ژاپنیها، زبالهها را به ده دسته مختلف برای جمعآوری و بازیافت تقسیم میکنند؛ و احتمالاً این بخش بزرگی از دلیل این امر است که ژاپن مدتهاست نرخ بازیافت پلاستیک بالای 85 درصد را شاهد بوده است.
مدیریت پسماند پیشرفته: ژاپن اخیراً گامهای مهمی برای بهبود سیستم مدیریت پسماند خود از طریق اجرای قانون ارتقای گردش منابع پلاستیکی برداشته است که در آوریل 2022 اجرایی شد. این قانون کارهای زیادی انجام میدهد، از جمله:
- تولیدکنندگان را به طراحی محصولاتی برای بازیافت آسانتر سوق میدهد.
- خردهفروشان عمده و هتلهای زنجیرهای را ملزم میکند تا سال 2030 از محصولات پلاستیکی ساختهشده از 60 درصد مواد بازیافتی یا زیستتخریبپذیر استفاده کنند.
- از فروشگاههای زنجیرهای و هتلها میخواهد که بر روی اقلام پلاستیکی مانند کارد و چنگال یکبارمصرف و مسواک، قیمت بگذارند.
در پاسخ، کسبوکارهای ژاپنی در حال برنامهریزی برای افزایش بازیافت پلاستیک و استفاده از جایگزینهای زیستتخریبپذیر در آینده نزدیک هستند. شرکتهایی مانند Kirin Holdings، یک شرکت بزرگ آبجو، اعلام کردهاند که تا سال 2027، یعنی تنها سه سال دیگر، 50 درصد پلاستیکهای بازیافتی را در محصولات خود به کار خواهند برد.
خوبها و بدها
مدیریت ایمن پسماندهای جامد خانگی و تجاری هنوز در بسیاری از کشورهای آسیا و آفریقا رواج پیدا نکرده است. قاره آفریقا بدترین امتیازها را دریافت میکند، به طوری که 15 کشور در رتبهبندی فرعی مدیریت پسماند شاخص عملکرد زیستمحیطی ییل، بیش از 10 امتیاز از 100 امتیاز نگرفتهاند. چهار کشور آسیایی به یک اندازه ضعیف هستند- میانمار، افغانستان، قرقیزستان و تاجیکستان. با این حال، کشورهای جنوب آسیا و همچنین کامبوج، مغولستان، ازبکستان و لائوس تنها کمی بالاتر هستند.
بانک جهانی فرض میکند که تولید زباله در جنوب صحرای آفریقا و جنوب آسیا تا سال 2050 سریعترین رشد را خواهد داشت که به دلیل جمعیت زیاد مناطقی است که هنوز در روند دسترسی به بازارهای مصرف مدرن هستند. شرق آسیا-اقیانوسیه در حالی که رشد آهستهتری دارد، در حال حاضر منطقهای است که بیشترین زباله را تولید میکند و در آینده نیز در این موقعیت باقی خواهد ماند.
به گفته گزارش ییل، پسماندهای جامد پنج درصد از گازهای گلخانهای را در سطح جهان تولید میکنند و در عین حال منبع آلودگی و آلودگی خاک، آب، هوا و مواد غذایی از طریق سوزاندن و حیوانات موذی در صورت مدیریت ضعیف هستند. از آنجا که زبالههای پلاستیکی اغلب به اقیانوسها میرسند، میتوانند تهدیدی جدی برای طیف گستردهای از حیات دریایی باشند. این گزارش نتیجهگیری میکند که مدیریت پسماند با تولید زباله روبهرشد در کشورها با هر سطح درآمدی، همگام نبوده است.
ضعیفترین کشورها در قاره آمریکا، هائیتی و ونزوئلا هستند، در حالی که در اروپا، آلبانی و مونته نگرو کمترین موفقیت را در مدیریت زباله دارند. در همین حال، کشورهای توسعهیافته آسیایی، سنگاپور و کره جنوبی، به همراه کشورهای اسکاندیناوی و آلمانیزبان و همچنین لوکزامبورگ و چک جزو 10 کشور با رتبه برتر هستند. استرالیا در رتبه 12 قرار دارد، در حالی که بریتانیا در رتبه 26 و ایالاتمتحده در رتبه 46 ایستادهاند.
زباله-صفر
زباله-صفر جنبشی در حال رشد است که هدف آن کاهش تولید زباله، ترویج مصرف پایدار و حفظ محیط زیست است. از ابتکارات در مقیاس کوچک گرفته تا پروژههای بزرگ، چندین نمونه الهامبخش از پروژههای بدون زباله در سراسر جهان وجود دارد. در اینجا چهار مورد از بهترین پروژههای بدون زباله در جهان آورده شده است:
1- جزیره بورنهولم، دانمارک: Bornholm شرقیترین جزیره دانمارک واقع در دریای بالتیک با جمعیت دائمی 40 هزار شهروند است. جزیره بورنهولم هدف خود را برای تبدیل شدن به جزیرهای بدون زباله تا سال 2032 تعیین کرده است. این جزیره اقدامات متعددی را برای دستیابی به این هدف اجرا کرده، از جمله سیستم تفکیک زباله که دفن زباله و سوزاندن زباله را به عنوان گزینههای مدیریت زباله حذف میکند. تا سال 2032، تمام زبالههای این جزیره به عنوان منابع در نظر گرفته میشوند و به لطف جداسازی مناسب، بازیافت و فناوریهای جدید، جزیره باید با گذار به سمت جامعهای عاری از زباله موفق شود. علاوه بر این، این جزیره یک کمپین آموزشی برای افزایش آگاهی ساکنان و گردشگران -سالانه بیش از 600 هزار نفر از این جزیره بازدید میکنند-، راه اندازی کرده است.
2- خانه بدون زباله، ملبورن، استرالیا: این خانه نمونهای الهامبخش از چگونگی دستیابی به زندگی پایدار است. خانهای به مساحت 87 مترمربع که در میدان فدراسیون ملبورن واقع شده است. این خانه با استفاده از مواد بازیافتی ساخته شده، دارای سیستم انرژی خورشیدی است و از آب باران برای آبیاری استفاده میکند. «گلخانه» به عنوان یک سیستم خودپایدار و مولد عمل میکند و تمام زبالههای تولیدشده در آن برای تولید انرژی برای تامین انرژی خانه تغییر کاربری داده میشود. علاوه بر این، این خانه دارای سیستم کمپوست، سیستم آکواپونیک، مخزن زغال چوب، دوش حلقه بسته، سیستم اکسیژنرسانی آب و باغ سبزیجات برای کاهش ضایعات و ترویج زندگی پایدار است که میتواند میوهها، سبزیها، گیاهان دارویی، ماهی یا حتی صدف و حلزون پرورش دهد. این رویکرد بدون زباله پتانسیل باورنکردنی را که خانهها نهتنها برای تامین سرپناه، بلکه برای تولید غذا و تولید انرژیهای تجدیدپذیر دارند، به نمایش میگذارد.
3- کامیکاتسو، ژاپن: در کوههای جزیره شیکوکو ژاپن، شهر کوچکی با تقریباً 1500 سکنه قرار دارد که گامهای چشمگیری در جهت دستیابی به سبک زندگی بدون زباله برداشته است. کامیکاتسو در سال 2003 به عنوان اولین شهرداری ژاپن که متعهد به صفر کردن زبالهها بود، تاریخساز شد و از آن زمان، این شهر در شیوههای دفع زباله خود، از سوزاندن در هوای آزاد به یک سیستم دایرهای مصرف و دفع، انقلابی به پا کرده است. تخمین زده میشود که این شهر در مسیر رسیدن به هدف زباله صفر تا سال 2030 از مرز 80 درصد فراتر برود. این شهر یک سیستم تفکیک زباله سخت را اجرا کرده که ساکنان را ملزم میکند زبالههای خود را به 45 دسته مختلف جدا کنند؛ حتی کاغذ به 9 دسته مختلف تفکیک شده است.
4- رستوران بدون زباله، برلین، آلمان: رستوران FREA که در برلین واقع شده، نمونهای عالی از این است که چگونه صنعت مهمانداری میتواند پایداری را ارتقا دهد. این رستوران نهتنها به طور گسترده یکی از برترین رستورانهای وگان (خام گیاهخواری) در پایتخت آلمان در نظر گرفته میشود، بلکه با تولید ضایعات کاملاً صفر، استاندارد قابل توجهی برای پایداری ایجاد میکند. این رستوران مفهوم «از تولید به مصرف» را در حالی که مواد اولیه خود را از تولیدکنندگان محلی تامین و از محصولات ارگانیک استفاده میکند، پیادهسازی کرده است.
هر غذای اضافی که نمیتواند تغییر کاربری دهد، در دستگاه کمپوست رستوران در محلی واقع در رستوران قرار میگیرد. سپس مخلوط بهدستآمده را به کشاورزانی که محصولات تازه رستوران را تامین میکنند، میدهند و به طور موثر یک اقتصاد واقعاً دایرهای ایجاد میکنند؛ جایی که زبالهها به یک منبع ارزشمند تبدیل میشوند.