تقلید جانسون از ترامپ؛ تهدید خطرناک انگلیس
«حیرت انگیز است که میبینیم نخستوزیر انگلیس با وقاحت در پارلمان اعتراف میکند که دولتش قصد دارد قوانین بینالمللی را نقض کند. اما این همان کاری است که «براندون لوئیس» وزیر امور ایرلند شمالی در این هفته انجام داد - اگرچه میخواست این حرکت را «بسیار استثنائی و محدود» توصیف کند.
طرحی که در لایحه پیشنهادی «بازار داخلی» ارائه شده این است که بخشهایی از توافقنامه برگزیت برای خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را نادیده بگیرد، پیمانی که در ژانویه تصویب شد و مربوط به تجارت بین بریتانیا و ایرلند شمالی است. از آنجایی که این تبادل تابع کد گمرکی اتحادیه اروپا و قوانین تکبازار خواهد بود، برای جلوگیری از ایجاد مرز سخت با ایرلند، درمان ویژه منطقهای لازم است.
بزرگترین مشاور حقوقی دولت در حمایت از این واقعیت که انگلیس سابقه یکجانبهگرایی و نقض یکطرفه یک معاهده بینالمللی را ندارد، بلافاصله استعفا داد.
دولت بوریس جانسون در کدام زمین بازی می کند؟ ممکن است او با پایان یافتن دوره گذار خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، بدون دست یافتن به یک توافق تجاری با اروپا، استعفا کند. به نظر میرسد مذاکرات برگزیت وضعیتی غیرقابل بازگشت گیر کرده است، بنابراین برخی در «داونینگ استریت»-محل اقامت نخستوزیر و وزیر خزانهداری و دفاتر رسمی دولتی- اکنون این گزینه را مد نظر قرار دادهاند. با این حال تفسیر خوشبینانه این است که نخستوزیر در حال برنامهریزی یک تدبیر تاکتیکی برای بکارگیری اهرم فشار بر اتحادیه اروپا است.
تهدیدها برای بازنویسی توافق خروج با اصرار وی مبنی بر اینکه برخلاف سلف خود، ترزا می، در آخرین لحظه عقبنشینی نخواهد کرد، و نیز ادعای وی مبنی بر اینکه هیچ توافقی برای انگلیس "نتیجه خوبی" به همراه نخواهد داشت، بسیار حائز است.
بوریس جانسون امیدوار است با هرج و مرج ناشی از تهدید به خروج بدون توافق، رهبران اتحادیه اروپا را مجبور به سازش با تقاضای سخت خود برای ایجاد یک شرایط برابر در زمینه یارانههای دولتی کند.
با این وجود بعید است چنین بازی تاکتیکی به نتیجه برسد. اتحادیه اروپا به عنوان بزرگترین بازار جهان، مذاکره کنندهای سخت است که معمولاً در برابر تهدیدها تسلیم نمیشود. رهبران اتحادیه اروپا می دانند که تلاطم و خسارت اقتصادی ناشی از خروج بدون توافق برای انگلیس بسیار بدتر از آنچه برای اروپا است خواهد بود.
سال گذشته که مذاکرات برگزیت با چنین چشم اندازی روبرو شده بود، این نه اتحادیه اروپا بلکه آقای جانسون بود که با پذیرش وضعیت جداگانهای برای ایرلند شمالی ، زمینه را برای چکهای تضمین گمرکی در دریای ایرلند فراهم کرد.
علاوه بر این، بازنویسی یکجانبه توافق نامه خروج باعث کاهش اعتماد به مذاکرهکنندگان انگلیس میشود؛ همانطور که رهبران اتحادیه اروپا میپرسند چگونه میتوان با کشوری که میخواهد معاهدهای که کمتر از یک سال قبل درباره آن توافق کرده را لغو کند، معامله تجاری انجام دهند؟
پیامدهای تهدید آقای جانسون برای نقض قوانین بینالمللی فراتر از روابط انگلیس با اتحادیه اروپا است. از آنجا که طرح وی ترس از ایجاد مرز سخت در ایرلند را زنده می کند، در آمریکا با واکنش بسیار منفی مواجه خواهد شد. کنگره قبلاً روشن کرده است که اگر برگزیت روند صلح «جمعه خوب» (توافقی مربوط به سال ۱۹۹۸ که منجر به پایان تنشها میان انگلیس، ایرلند شمالی و جمهوری ایرلند شد) را تضعیف کند، توافقنامه تجارت آزاد با انگلیس را تصویب نخواهد کرد. همچنین سایر شرکای احتمالی که بریتانیا پس از برگزیت امیدوار است با آنها معاملات تجاری انجام دهد، با دیدن عدم پایبندی انگلیس به تعهدات بینالمللی که در این مورد خاص بیش از حد برجسته است، به همین ترتیب منصرف میشوند. خانم می در این هفته به حق هشدار داد که اکنون چگونه میتوان به سایر کشورها اطمینان داد که انگلیس می تواند به تعهدات قانونی خود پایبند باشد.
انگلیس مفتخر به لقب «پدر بنیانگذار حقوق بینالملل» است.به سخره گرفته شدن این کشور در این زمینهتنها برای افرادی چون «ولادیمیر پوتین» و «شی جین پینگ» خوشایند است؛ کسانی که از مفهوم حقوق بینالملل بیزارند و ترجیح می دهند از محدودیتهایی که قوانین بینالمللی ایجاد میکنند، فرار کنند.
از همین رو مطبوعات چینی به سرعت گزارش چالش جدیدانگلیس را منتشر کردند. چین قانون جدید امنیتی خود را به طور یکجانبه به هنگ کنگ تحمیل کرد. خیلی دور از ذهن نیست که انتظار داشته باشیم سایر کشورها نیز برای پروندههای مربوط به خودشان چنین فکر کنند. به عنوان مثال، اسپانیا ممکن است بخواهد معاهده ۱۷۱۳ اوترخت -که به موجب آن حاکمیت جبلالطارق به انگلیس واگذار شده- را بطور یکجانبه مورد بازنگری قرار دهد.
اگر آقای جانسون از برخی مفاد توافق نامه خروج راضی نباشد، روشی برای روشن شدن تکلیف آنها در کمیته مشترک با اتحادیه اروپا وجود دارد. روش مناسب برای حل اختلافها، بکارگیری این مجمع است، نه اعمال یکجانبه قانون داخلی. او باید فوراً برنامه خود را کنار بگذارد و به میز مذاکره برگردد تا با بزرگترین شریک تجاری انگلیس به توافقی خوب دست یابد؛ همان چیزی که قبل از انتخابات دسامبر گذشته به رای دهندگان قول داد انجام دهد.»