چگونه ترامپ در زمان باقی‌مانده از ریاست جمهوری از قدرت برکنار می‌شود؟

تقاضا‌های فزاینده‌ای برای برکناری دونالد ترامپ پیش از آنکه یکی از بدترین ریاست‌ جمهوری‌های آمریکا حدود ۱۱ روز دیگر به پایان برسد، وجود دارد، اما ترامپ چگونه می‌تواند قدرت خود را قبل از آن تاریخ از دست بدهد؟

اعضای حزب و کابینه خود رئیس جمهور خواستار استناد به متمم ۲۵ یا استیضاح دوم پس از حمله مرگبار چهارشنبه به ساختمان کنگره شده و گفت‌وگو‌ها برای این منظور را آغاز کرده‌اند. آن‌ها معتقدند او برای انجام مسئولیت‌هایش در دو هفته پایانی خود شایسته نیست، موضعی که دموکرات‌ها و بسیاری از آمریکایی‌ها در طول دوره ریاست جمهوری او نیز داشته‌اند.

این اصلاحیه که پس از ترور جان اف کندی در سال ۱۹۶۳ تصویب شد، هرگز برای سلب اختیارات رئیس جمهور مستقر مورد استفاده قرار نگرفته است، اما این سریعترین راه برای گرفتن کنترل از ترامپ است.

ترامپ ۷۴ ساله حامیان خود را به تجمع در واشنگتن تحریک کرد در حالی که نمایندگان مجلس برای تأیید پیروزی جو بایدن، رئیس جمهور منتخب دموکرات گرد هم آمده بودند؛ بایدن و کامالا هریس، معاون منتخب رئیس جمهور ۲۰ ژانویه سوگند یاد می‌کنند.

گروهی از هواداران ترامپ  به منظور سرپیچی از شکست انتخاباتی در واشنگتن دی سی اقدام به اغتشاش کردند. ترامپ در آن زمان خشونت را محکوم نکرد و به سرعت خواستار صلح شد و خطاب به آشوبگران گفت:  ما شما را دوست داریم، شما بسیار خاص هستید.

در جریان هرج و مرج چهار نفر کشته شدند، از جمله یکی از هواداران ترامپ که مورد اصابت گلوله قرار گرفت. ترامپ در این هفته ثابت کرد بدترین رئیس جمهور آمریکا بوده است.

متمم ۲۵ قانون اساسی آمریکا چیست؟

بیست و پنجمین متمم قانون اساسی آمریکا و به طور خاص بخش ۴ این اصلاحیه انتقال اختیارات ریاست جمهوری به معاون رئیس جمهور را مجاز می‌داند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که اکثریت کابینه تشخیص دهند رئیس جمهور قادر به انجام اختیارات و وظایف خود نیست، بنابراین معاون او باید زمام کار را در دست بگیرد؛ در صورت مخالفت رئیس جمهور، کنگره می‌تواند با دو سوم رای در هر دو مجلس سنا و مجلس نمایندگان دستور انتقال قدرت را صادر کند؛ سپس معاون رئیس جمهور که در حال حاضر مایک پنس است، در زمان باقی‌مانده به عنوان رئیس جمهور منصوب می‌شود.

آیا قرار است این اتفاق قبل از ۲۰ ژانویه (روز مراسم تحلیف) رخ دهد؟

یک منبع به رویترز گفت که برخی از اعضای کابینه و متحدان ترامپ درباره استناد به متمم بیست و پنجم بحث شده کرده‌اند. تعداد فزاینده‌ای از رهبران جمهوری خواه و مقامات کابینه به سی‌ان‌ان گفت‌اند که معتقدند ترامپ باید قبل از ۲۰ ژانویه از سمت خود برکنار شود.

سی‌ان‌ان اعلام کرد چهار نفر از آن‌ها خواستار استناد به متمم ۲۵ شدند و دو نفر دیگر گفتند که رئیس جمهور باید استیضاح شود.

یک منبع جمهوری‌خواه به سی‌ان‌ان گفت برخی از اعضای کابینه در حال بحث و گفت‌وگو‌های مقدماتی در مورد استناد به متمم ۲۵ هستند. هنوز مشخص نیست که آیا این جنبش از حمایت کافی برخوردار خواهد بود یا خیر.

علت وجود متمم ۲۵

این متمم پس از کشته شدن  جان اف کندی، رئیس جمهور وقت در سال ۱۹۶۳ از سوی قانونگذاران فدرال مطرح و مورد تأیید ایالت‌های آمریکا قرار گرفت. قبل از مرگ جان اف کندی، بحث بر سر این بود که چه کسی می‌تواند کشور را اداره کند که حتی در صورت زنده ماندن هم او قادر به انجام وظایف خود نبود. این اصلاحیه در سال ۱۹۶۷ تصویب شد.

تاکنون در آمریکا متمم ۲۵ هرگز برای برکناری رئیس جمهور از سمت خود استفاده نشده است و تاکنون تنها برای پر کردن دو جای خالی معاون ریاست جمهوری در دهه ۱۹۷۰ مورد استفاده قرار گرفته است.

آیا گزینه دیگری وجود دارد؟

در صورت عدم استناد به متمم ۲۵ تنها راه برکناری رئیس جمهور از سمتش استیضاح در مجلس و محکومیت در سناست. در صورت استیضاح و برکناری ترامپ، سنا می‌تواند به رد صلاحیت او برای حضور مجدد در پست فدرال رأی دهد. یک مقام منتخب جمهوری‌خواه به سی‌ان‌ان گفت: او باید استیضاح و برکنار شود.

ترامپ پیش از این استیضاح شده بود، اما در دادگاه فوریه سال گذشته که سنا او را از اتهام کارشکنی در کنگره و سوءاستفاده از قدرت خود تبرئه کرد، جان سالم به در برد. او به مسدود کردن کمک‌های مورد تأیید کنگره برای تحت فشار قرار دادن اوکراین برای تحقیق در مورد بایدن و ممانعت از جمع آوری اسنادی که مجلس نمایندگان خواستار شده بود، متهم شد. ترامپ اگر به هر دو اتهام محکوم شده بود، از سمت خود برکنار و پنس جایگزین او می‌شد.

در واشنگتن چه اتفاقی افتاد؟

نمایندگان مجلس آمریکا برای تأیید پیروزی آشکار بایدن بر ترامپ در انتخابات ریاست جمهوریِ ۳ نوامبر در کنگره جلسه داشتند.

تصویب رای نهایی کالج الکترال با ۳۰۶ رأی به بایدن و ۲۳۲ رأی به ترامپ، آخرین مرحله قبل از یادکردن سوگند از سوی بایدن و هریس در ۲۰ ژانویه بود. ترامپ که ادعای تقلب در انتخابات را داشت، هواداران خود از جمله برتری طلبان سفیدپوست و افراط گرایان راست را تشویق کرد تا پس از ماه‌ها تحریک آن‌ها به پایتخت بروند. او اندکی پیش از بروز اغتشاش و آشوب، با هزاران هوادار خود در نزدیکی کاخ سفید صحبت کرد و به آن‌ها گفت که به مقامات منتخب خود فشار بیاورند تا نتایج را رد کنند و آن‌ها را عملا به جنگ دعوت کرد.

در حالی که نمایندگان مجلس قبل از تأیید نتیجه انتخابات بحث و گفت‌وگو داشتند، صد‌ها نفر از طرفداران فریب خورده ترامپ برای مقابله با شکست در انتخابات به ساختمان کنگره حمله کردند. پلیس و سازمان امنیت داخلی به دلیل عدم موفقیت در جلوگیری از شورش به شدت مورد انتقاد قرار گرفته‌اند.

چهار کشته در حمله به ساختمان کنگره آمریکا

با درگیری اوباش با پلیس، حمله به مجلس سنا و دفاتر متعلق به افرادی مانند نانسی پلوسی، رئیس مجلس، یکی از طرفداران ترامپ به ضرب گلوله کشته شد و سه نفر دیگر نیز که حالشان وخیم بود، در نهایت جان باختند. این اتفاق در حالی رخ داد که ترامپ از محکوم کردن شورش و تلاش برای تشدید خشونت امتناع ورزید. او سپس در یک فیلم ضبط شده، به معترضان گفت: ما شما را دوست داریم، شما خیلی خاص هستید. او دروغ‌های خود را در مورد نتیجه انتخابات تکرار کرد و درخواست نه چندان قاطعانه خود را از آن‌ها برای رفتن به خانه اعلام کرد.

با فراخواندن گارد ملی و شهردار واشنگتن، اقدامات اضطراری از جمله منع رفت و آمد شبانه به مدت بیش از سه ساعت پس از حمله صد‌ها افسر برای پاکسازی پایتخت از طرفداران ترامپ آغاز شد.

قانون‌گذاران جلسه خود را با نظارت پنس حدود شش ساعت بعد از سر گرفتند و پیروزی بایدن را در ساعات اولیه بامداد پنجشنبه با وجود تلاش گروهی از جمهوریخواهان طرفدار ترامپ برای لغو نتیجه تأیید کردند.

مخالفت پنس با برکناری ترامپ از ریاست جمهوری

این در حالیست که ساعاتی پیش مایک پنس، معاون رئیس جمهور آمریکا با برکناری ترامپ از سمت ریاست جمهوری بر طبق متمم ۲۵ قانون اساسی مخالفت کرده است.

بر این اساس، مشاوران پنس اعلام کردند وی اساساً استفاده از متمم ۲۵ قانون اساسی برای برکناری ترامپ را گزینه مناسبی نمی‌داند، زیرا معتقد است این کار به ناآرامی و شکاف در جامعه آمریکا منجر خواهد شد.

نانسی پلوسی خواستار برکناری ترامپ شد

اما در همین حال نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا روز پنج‌شنبه خواستار برکناری «دونالد ترامپ» رئیس جمهور کنونی این کشور شد.

پلوسی در همین راستا خواستار به کارگیری قانون اساسی آمریکا برای برکناری ترامپ شد و گفت: «اگر متمم بند ۲۵ قانون اساسی فعال نشود کنگره باید برای برکناری رئیس جمهور مستقیما اقدام کند.»

رئیس مجلس نمایندگان آمریکا در ادامه افزود: «من با رهبر دموکرات‌ها در مجلس سنا برای اقدام معاون رئیس جمهور در برکناری ترامپ از طریق متمم بند ۲۵ قانون اساسی هم صدا می‌شوم. اگر مایک پنس و دولت اقدامی نکند، کنگره آماده آغاز محاکمه پارلمانی ترامپ برای برکناری اوست.

از زمانی که بایدن در ماه نوامبر به عنوان برنده انتخابات اعلام شد، ترامپ تمام تلاش خود را برای تأخیر و ایجاد اختلال در انتقال قدرت انجام داده است و در حالی که آمریکا پس از خشونت در پایتخت شرایط ناخوشایندی دارد، ترامپ وعده انتقال مسالمت آمیز قدرت را داده، اما همچنان به دروغ گفتن خود ادامه می‌دهد.