تصمیم طالبان درباره عدم بازگشایی مدارس دختران جنجالی شد

حامد کرزای، رئیس جمهوری پیشین و عبدالله عبدالله، رئیس شورای مصالحه ملی در دولت پیشین افغانستان از حکومت طالبان خواسته‌اند تا مکاتب دوره متوسطه و بالاتر از آن (دبیرستان‌ها) را برای دختران هر چه زودتر بازگشایی کنند.

کرزای در یک پیام کوتاه در شبکه‌های اجتماعی نوشته است که از آغاز نشدن مکاتب دختران کلاس‌های ۷ تا ۱۲ برای دختران "متاسف" است.

او به مقامات طالبان گفته که تحصیل دختران برای یک "افغانستان مرفه مهم" است و از طالبان خواسته اجازه ندهند برنامه‌های آن "کشورهایی که خواستار یک افغانستان عقب‌مانده و محتاجند" عملی شود.

او از رهبری طالبان خواسته است که هر چه زودتر دروازه‌های مدرسه‌های دخترانه را بازگشایی کنند.

در همین حال عبدالله عبدالله در صفحه توییتر خود نوشته است که دسترسی به "تعلیم و تربیت از حقوق اساسی اسلامی و مدنی شهروندان کشور است".

عبدالله افزوده است که "وظیفه‌ مسئوولین فراهم‌سازی زمینه‌ درس و تعلیم برای فرزندان کشور می‌باشد".

نمایندگی سازمان ملل در افغانستان هم از این تصمیم طالبان ابراز تاسف کرده است.

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا نیز در توییتی نوشت: "آموزش یک حق انسانی است. ایالات متحده بهانه های طالبان برای نقض تعهدش نسبت به مردم افغانستان دایر براینکه همه مردم این کشور خواهند توانست در هر سطحی به مدرسه برگردند را رد میکند."

رینا امیری، نماینده ویژه آمریکا در امور زنان افغانستان هم گفته است که "اکنون میدانیم که تصمیم امروز برای جلوگیری از بازگشت دختران بالای کلاس ۶ به مدرسه اتفاقی نبوده است."

او گفته است: "این تصمیم توسط رهبری طالبان گرفته شده و این خیانت به خانواده‌های افغان است".

خانم امیری افزوده که ممنوعیت تحصیل دختران هیچ نوع جنبه اسلامی ندارد، برای درک این موضوع فقط باید به کشورهای دیگر با اکثریت مسلمان نگاه کرد.

رینا امیری در صفحه توییتر خود نوشته است که مردم افغانستان از تحصیل دختران حمایت گسترده‌ای دارند و اگر طالبان به دنبال مشروعیت از مردم افغانستان و جامعه بین‌المللی هستند، باید نشان دهند که می‌توانند و به وعده‌های خود عمل می‌کنند.

این در حالی است که برخی از منتقدان دیگر طالبان نیز این تصمیم طالبان را "باج خواهی" از جامعه جهانی به خاطر به رسمیت شناخته شدن خوانده و حکومت طالبان را به روشهای "زورگیری و گروگان گیری" متهم کرده‌اند.

میلانی جولی، وزیر امور خارجه کانادا در پیامی واکنش تندی نشان داده و آن را "تبعیض آمیز و سرکوب‌گرانه" در برابر آزادی زنان توصیف کرده است.

او در پیامی گفته است که "دسترسی به آموزش از حقوق اساسی بشر است که هر زن و دختر مستحق آن است".

شماری از رسانه‌های کانادایی نیز به محدودیت آموزش دختران در افغانستان پرداخته و برخی از آن‌ها نیز این را " بدعهدی" گروه حاکم در آن کشور خوانده‌اند.

ملاله یوسفزی، جوانترین برنده جایزه صلح نوبل و فعال آموزش دختران که چند سال قبل از سوی اعضای طالبان در پاکستان هدف قرار گرفت و به شدت زخمی شد نیز نوشته: "من برای امروز یک امید داشتم، اینکه دختران افغانی که پیاده به مکتب می‌روند به خانه بازگردانده نشوند."

خانم یوسفزی افزوده:"اما طالبان به وعده خود عمل نکردند. آنها به دنبال بهانه‌هایی برای جلوگیری از آموزش دختران خواهند بود، زیرا از دختران تحصیل‌کرده و زنان توانمند میترسند."

شهرزاد اکبر، رئیس پیشین کمیسیون حقوق بشر افغانستان در یک پیام احساسی نوشته است که "زن بودن در هر جای دنیا دشوار است اما شاید زن افغان بودن از دردناک ترین سرنوشت‌ها باشد. صبح امروز با خشم، گریه و خستگی آغاز شد. خشمی به کهنه‌گی قرن‌ها و سنگینی همه کوه‌های وطن. مردانی که حرص و خشونت شان میلیون‌ها قربانی گرفت دختران ما را از آموزش، از شکوفایی محروم می‌کنند."

سهیل شاهین، نماینده معرفی‌شده از سوی طالبان به سازمان ملل اما این تصمیم طالبان را "موقتی" خوانده و به بی‌بی‌سی گفته است: "در قسمت ممنوعیت دختران از مکاتب مسأله‌ای وجود ندارد، بلکه فقط یک موضوع فنی است درباره تصمیم‌گیری در مورد نوعیت لباس مکتب و این دلیل به تعویق افتادن آن است. امیدواریم هر چه زودتر این موضوع حل و نهایی شود."

هدر بار، از مسئولان سازمان دیده‌بان حقوق بشر، در توییتر نوشته است که طالبان دو روز پیش وعده داده بودند که همه مکاتب از جمله دوره متوسطه دخترانه باز خواهند شد ولی عقب‌نشینی از این تصمیم را خانم بار "ظالمانه" خوانده است.

او افزوده است: "هیچ مشکل لجستیکی یا چالش منابع وجود ندارد که به طور غیرمنتظره بین دوشنبه (زمان وعده بازگشایی) و چهارشنبه (امروز) به وجود آمده باشد. توجیهی جز ظلم عمدی برای این کار وجود ندارد...یا این که یک جنگ و اختلاف داخلی در میدان آینده دختران در میان خود طالبان در گرفته."

سمیرا حمیدی، از مسئولان عفو بین‌الملل نیز نوشته است که ادامه ممنوعیت دختران دبیرستانی و بالاتر جای تعجب ندارد.

او افزوده: "ما می‌دانستیم که طالبان دوباره جامعه بین‌المللی را فریب می‌دهند. هفت ماه است که تنها به یک وعده عمل نکرده‌اند. آنها دقیقا برعکس آنچه به خارجی‌ها برای مشروعیت می گویند عمل می‌کنند. پس از ۷ ماه، طالبان مرتکب نقض فاحش حقوق بشر می‌شوند. آن‌ها به حقوق اساسی نیمی از مردم احترام نمی‌گذارند. امیدوارم جامعه جهانی از این تصمیم درس گرفته باشند. شما ۲۰ سال برای آموزش دختران سرمایه گذاری کردید، حالا به آن پشت نکنید."

مارک پوتزل، سفیر آلمان برای افغانستان، نیز تصمیم جدید طالبان را "بسیار ناراحت‌کننده" خوانده است.

او افزوده: "این نه تنها یک ضربه به سرنوشت تمام دختران افغانی است که می‌خواهند به مکتب و دانشگاه بروند و چشم انداز شغلی داشته باشند بلکه این دستورالعمل‌ها با اعلامیه‌های قبلی مقامات رسمی افغانستان در تضاد است. "

پوتزل نوشته است که طالبان ناقض کنوانسیون‌های بین‌المللی یعنی تعهد به تضمین حق آموزش برای همه که افغانستان آن‌ را پذیرفته هستند.

ناهید فرید، نماینده پیشین پارلمان افغانستان گفته است: "فراموش نکنیم که خانه‌نشین کردن زنان و دختران برای بیست سال به جنگجویان تندرو طالبان انگیزه داده بود تا خود را در دروازه مکاتب دخترانه انتحار کنند. ترس رهبری طالبان از این که شاید با این تصمیم اعتماد جنگجویانش را از دست بدهد و آن‌ها را مایل به پیوستن به گروه‌های تندرو دیگر بکند باعث شد این تصمیم را عملی نکنند. رهبری طالبان به این جنگجویان نه برای حکومتداری، بلکه برای اجنداهای آینده خود برای حمله به اهداف منطقه‌ای و جهانی نیاز دارد. تحصیل دختران و آینده روشن برای افغانستان بی‌ارزش ترین اجندای طالبان است".

فرید نوشته است که "اگر طالبان قابل اعتماد می بودند، هزاران شهروند تحصیل‌کرده ما، کشور را بعد از سقوط کابل ترک نمی‌کردند. حتی خانواده هایی که چالش فقر و بیکاری را ندارند، از ترس آینده مبهم فرزندان خود وطن را ترک می‌کنند."

او در صفحه فیسبوک خود افزوده است که "رویای بزرگ دختران افغانستان در جهان بینی کوچک طالبان نمی‌گنجد. دختران افغانستان درس خواهند خواند و این مبارزه به ثمر خواهد نشست".

پس از اینکه طالبان در ماه اوت سال گذشته قدرت را در افغانستان به دست گرفت، دبیرستان‌های دخترانه پس از چند ماه محدودیت قرار بود روز چهارشنبه بازگشایی شوند و این امیدواری را ایجاد کرد که ادامه تحصیل دختران با مانعی مواجه نخواهد بود.

یکی از خواسته‌های جامعه جهانی این بوده است که طالبان قبل از دسترسی به کمک‌های خارجی به زنان و دختران حق تحصیل بدهند.